Гуанчжоу

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Гуанчжоу хото
Сунь Ятсен дурасхалай газар
Сунь Ятсен дурасхалай газар
Хитад уластахи Гуанчжоу хото
Хитад уластахи Гуанчжоу хото
Улас орон  БНХАУ
Можо Гуандун можо
Можын хото Гуанчжоу хото
Газар нютаг 7434,4 км²
Хүн зон (тоол.) 12 832 900 сая хүн (2012)[1]
Нягтарал 1883 хүн/км²
Сагай бүһэ Хитадай саг (НЗНС+8)
Сахим газар guangzhou.gov.cn (хитадаар)

Гуанчжоу (Кантон, хилбар Хитад: 广州; уламж Хитад: 廣州; пиньинь: Guǎngzhōu), Хитад Уласай хото, Сицзян мүрэнэй зүүн һалаа болохо Чжуцзян (Субад) мүрэнэй адагта, Урда-Хитад тэнгисһээ 110 км зайда байрладаг уһанай боомто. Гуандун можын засаг захиргаанай түб мүн. Арбан сая үлүү хүн зонтой, энэ тоодо ехэнхи хуби хитадууд (хань); үсөөнхи үндэһэтэнэй түлөөлэгшэд баһа амидардаг (хуэй, манжанууд).

Гуанчжоу хадаа Урда Хитадай эгээн шухала эдэй засагай түб, бүхы Хитадай эгээн шухала тээбэриин улзабаринуудай болон үйлэдбэриин түбүүдэй нэгэн. Уласхоорондын ниидэхэ онгосын буудал. Эртын сагһаа хойшо Гуанчжоу хото шухала гадаада наймаанай боомтоор ажаллаба (1842 ондо баруунхи наймаанда нээһэн). Уһанай боомтын жэлэй ашаанай эрьесэ 15 сая тонно үлүү.

Нэхэмэлэй (джут), рами, хүбэнгэй, торгоной, хүнэһэнэй (саахарай, жэмэсэй консервын гэхэ мэтэ), химиин, резинын, арһан-гуталай, целлюлозо-саарһанай, хэблэлэй, барилгын (цемент, хирпиис, вааран дээбэр) үйлэдбэрилгэ; машина бүтээлгэ (хүнды машина, онгосо, сахилгаанай машина, нэхэмэл болон хүнэһэнэй үйлэдбэридэ зорюулһан тоног түхеэрэмжэ), түмэрлиг. Уламжалалта уралигай дархалалга (будаһан болон хахархай эмаль, будагтай бүтээлнүүд, заанай һоёогоор хэһэн һиилэлгэ, дэбюурнүүд, шүхэрнүүд). Гуанчжоу хотын захадань — тропигой ороной таряалга (сэсэрлиг ажахын болон агнуури); загаһа барилга болон хэмэл загаһа ажахы.

Сунь Ятсен нэрэмжэтэ ехэ һургуули. Түүхын музей гэхэ мэтэ. Ботаникын сэсэрлиг.

Түүхын бэшэлгэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Кантонгой үйлсэ, 1919 он

Гуанчжоу хото МЭҮ 3 зуун жэлэй оршомдо бии болонхой. Дунда зуунай үедэ томо наймаанай уһанай боомто байгаа, тус хотодо далайн торгоной зам эхилээ. 1516 ондо Гуанчжоудо португалшууд нэбтэржэ, 1684 ондо өөрынгөө Зүүн Энэдхэгэй хампааниин факториие байгуулба. 18 зуун жэлһээ хойшо харин зонтой гадаада наймаанай гансахан боомто болоһон, эндэ Гунхан хитад наймааша корпораци ажаллаба. 1840—42 оной нэгэдүгээр опиумой дайнай үедэ — англиин эзэрхэг империалис засагта арадай эсэргүүсэлэй түб болоһон байна. 1842 оной Нанжингай хэрээнэй еһоор табан ондо боомтотой хамта Гуанчжоу харин наймаанда нэгдэһэн байгаа. Хоердугаар опиумой дайнай һүүлдэ Гуанчжоудо Шамянь аралда хари гүрэнэй (англи-франциин) концесси бии бололбо. 1890-ээд онуудта Гуанчжоудо буржуа-арадшалһан хубисхалта хүдэлөөн бии болобо; эндэ Сунь Ятсен өөрынгөө ажаллалгые эхилһэн байна, тэрэнэй Синчжунхой нэрэтэй байгуулга 1895 оной 10 һарада зэбсэгтэй улас түрын гаралгые хэһэн байгаа. Синьхай хубисхалай үмэнэ Гуанчжоудо Тунмэнхой нам ударидаһан хоер буһалгаанууд болоо (1910 оной 2 һара болон 1911 оной һара). 1920 ондо Гуанчжоу ажалшадай болон профсоюзой хүдэлгөөнэй томохон становится түб болоод байгаа. 1923—26 ондо Гуанчжоу — Хитадай үндэһэтэнэй хубисхалай хүсэнгэй түб болоо. Эндэ үндэһэтэнэй хубисхалай засагай газар, үндэһэтэнэй хубисхалай армиин ударидалга, Хуанпу һургуули байгаа. Чан Кайши ганса нюуртай ударидагша болоһоной һүүлдэ 1927 оной Гуанчжоугой буһалгаан болобо. 1938—45 ондо япон сэрэгүүдэй эзэмдэһэн.

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Archive copy (Chinese). Statistics Bureau of Guangzhou (September 2012). the original on 2009-12-14 үдэрһөө архивлагдаһан. 2013-07-09 үдэртэ хандаһан.