Джеффри Чосер

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Джеффри Чосер
Geoffrey Chaucer
portrait
XVII зуунай хүрэг
Ажал үйлэ:

ирагуу найрагша

Түрэһэн үдэр:

ок. 1343 оной[1]

Түрэһэн газар:

Лондон

Эрхэтэнэй харьяалал:

 Королевство Англия[d]

Наһа бараһан үдэр:

ок. 1400 оной 10 һарын 25

Наһа бараһан газар:

Лондон

Гарай үзэг:

Джеффри Чосер (Англи: Geoffrey Chaucer; 1343 он −1400 он 10 һара 25), дунда зуун үеын Англиин ирагуу найрагша. Тухайн үедэ шажанай албан ёһоной хэлэн лата хэлэн, мүн Англиие ноёлжо байһан норманшууд изагууртануудай хэлэн франци хэлэн байһаншье хада, Чосер эдыешье хэрэглээгүй юрын арад түмэнэй хэрэглэжэ байһан англи хэлээр бүтээлээ туурбижа байһан түрүүшын удха зохёолшо байһан гэдэг.

Тэрэ Лондондо дарһанай худалдаашанай гэр бүлэдэ түрөө. Тэдэнэйхи дунда зэргын шэнэ айлын тоондо орохо айл үрхэ байба. Тэрэнэй ашаар үндэр һуралсал болбосорол оложо, 1357 онһоо хойшо абынгаа нэрэ түрын туһаламжатайгаар дээдын хүреэлэндэ ороһон тэрэ III Эдуард, II Ричард хаанай албанда зүдхэжэ байба. Түрын албан хаагша, гадаада ябаха элшэн хэжэ байба. III Эдуардын албанда зүдхэжэ байхадаа Франци руу ябан нэгэ хэһэн һураг таһаржа, 1366 он болотор тэрэнэй хаана юу хэжэ байһаниинь тодорхойгүй.

1366 ондо эхэ орондоо бусажа ерэһэн тэрэ III Эдуардын хатан Филлиппын туһалха Филиппа де Роэттой гэрлэбэ. Хаанай гэр бүлэтэй дүтэ харисаатай болоһон тэрэ тухайн үедэ хуули шудалжа болоһоншье һаа, нотолхо баримта нэгэ ехэ байдаггүй. 1367 оной 6 һарын 20-до хаанһаа эсквайр (Squire) ноёной сула хэргэм хүртэһэн байна. Энэ үедээшье тэрэ олон удаа хаанай элшэ түлөөлэгшэ боложо гадаада аялжа байһан гэхэ мэдээсэл олон байдаг.

Гадаада харилсаанай элшэн түлөөлэгшээр Италида айлшалха үедээ Италиин соён гэгээрүүлэгшэ, ирагуу найрагша Франческо Петраркатай дүтэлэлсэн танилсаба. Пeтраркагай хэрэглэжэ байһан ирагуу найрагай бэшэлгын сонет хэлбэриие Англиин удха зохёолдо нэбтэрүүлһэн байна. Олон газар һуралсаһан, болбосорол мэдэлгэ бүхы тэрэнэй уран зохёолдохи хубита нэмэрииень үнэлжэ «Англиин ирагуу найрагай эсэгэ» гэжэ хүрэтэр гэнэ.

Гол бүтээл болохо «Кентербериин онтохонууд» Джованни Боккаччогой «Декамерон» гэһэн бүтээлэй нүлөө абаһан бүтээл болон «Кентербериин собор сүмэ» руу мүргэл хэхэеэ һанатайгаар ябажа бай һүзэгтэд арадай зугаалжа үгүүлһэн онтохонуудай түүбэри юм.

  1. Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.