Испани хэлэн

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Испани хэлэн
Өөрын нэрэ español, castellano
«espaˈɲol», «kasteˈʎano»
Тараалга Испани, Латин Америкэ
Түрэлхи хэлэтнэй тоо Түрэлхи: 400 сая[1][2][3]
Бүгэдэ: 500 сая[4]
Хэлэнэй ангилал
Энэдхэг-Европо
  • Итали
    • Роман
      • Баруун Роман
        • Галл-Ибери
          • Ибери-Роман
            • Баруун Ибери
              • Испани хэлэн
Үзэг бэшэг Латин үзэг (Испани хубилбари)
Албан ёһоной хэрэглээ
Улас

Бүгэдэ 21 улсад:
Хуулинд заан баталгаажсан:
Bandera de Bolivia (Estado).svg Боливи
Flag of Colombia.svg Колумби
Flag of Costa Rica.svg Коста Рика
Flag of Cuba.svg Куба
Flag of the Dominican Republic.svg Доминикан
Flag of Ecuador.svg Эквадор
Flag of El Salvador.svg Сальвадор
Flag of Equatorial Guinea.svg Экваторай Гвиней
Flag of Guatemala.svg Гватемала
Flag of Honduras.svg Гондурас
Flag of Panama.svg Панама
Flag of Paraguay.svg Парагвай
Flag of Peru.svg Перу
Flag of Spain.svg Испани
Flag of Venezuela.svg Венесуэла
Хуулида бэшэһэнгүй, гэбэшье угһаа мүн:
Flag of Argentina.svg Аргентинэ
Flag of Chile.svg Чили
Flag of Mexico.svg Мексика
Flag of Nicaragua.svg Никарагуа
Flag of Uruguay.svg Уругвай

Олон уласай байгуулалга:
Flag of the United Nations.svg НҮБ

Загбар:Flagification Европын Холбоо
Орон нютаг

Flag of Puerto Rico.svg Пуэрто-Рико (АНУ)

Баруун Сахара (Марокко)
Тохируулагша байгууллага Испани Хэлэнэй Академинуудай Холбоо
(Real Academia Española болон бусад 21 үндэһэнэй испани хэлэнэй академи)
Томьёолбори
ISO 639-1 es
ISO 639-2 spa
ISO 639-3 spa
Detailed SVG map of the Hispanophone world.svg
  Испани хэлэн албан ёһоной статустай уласууд.
  Испани хэлэн албан ёһоной статустай орнууд.
  Албан ёһоной статусгүй болобош хүн зонойнь 20%-с дээшэнь яридаг уласууд болон АНУ-ай можууд.

Испани хэлэн гү, али Кастиль хэлэн — дэлхэйн 500 сая оршом хүнэй түрэлхи хэлэн болон Латин Америкын оронууд болон Испани уласай албан ёһоной хэлэн юм. Энэдхэг-Европо хэлэнэй аймагай Итали хэлэнэй бүлэгтэ багтадаг.

Испани хэлэнэй испани хэлээрхэ нэрэнь Кастельяно (Castellano) гү, али эспаниол (Español). Урда Америкын оронуудта кастельяно гэжэ нэрэлэгдэхэнь олон ба Мексика, Түб Америкэ, Карибын оронуудта зүбхэн эспаниол гэжэ нэрэлдэг.

Аялга[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Түүхэ[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Испани хэлэниинь Ибериин хахад аралые захиржа байһан Римэй эзэнтэ гүрэнэй эргэдэй ярилсадаг хэлэн болохо латин хэлэндэ үндэһэлһэн болон араб хэлэнэй нүлөөе абажа хүгжэһэн хэлэн юм.

Латин Испани Ладино Арагон Астури Галици Португал Каталан Окситани Франци Итали Буряад
PETRA piedra piedra (or pyedra) piedra piedra pedra pedra pedra pedra/pèira pierre pietra 'шулуун'
TERRA tierra tierra (or tyerra) tierra tierra terra terra terra tèrra terre terra 'газар'
MORITUR muere muere muere muerre morre morre mor morís meurt muore 'үхэлнэ'
MORTEM muerte muerte muerte muerte morte morte mort mòrt mort morte 'үхэл'

Тархалта[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  Испани хэлэн (Кастиль хэл), Испани уласай албан ёһоной хэлэн
  Каталан хэлэн, бүһэ нютагай албан ёһоной хэлэн
  Баск хэлэн, бүһэ нютагай албан ёһоной хэлэн
  Гали хэлэн, бүһэ нютагай албан ёһоной хэлэн

Испани хэлэниинь НҮБ-ын албан ёһоной 6 хэлэнэй нэгэн (Бусадиинь англи хэлэн, франци хэлэн, ород хэлэн, хитад хэлэн, араб хэлэн) болон Испани болон Латин Америкын 18, Африкын 1, ниитэ 20 уласай албан ёһоной хэлэн болно. Испани хэлые албан ёһоной хэлээ болгоһон уласуудые доро жагсааба.

Мүн үзэхэ[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Зүүлтэ[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Demografía de la lengua española (page 38). 359.5 million people where Spanish is official and 40.5 where it is not official with native knowladges of Spanish, and another 40 million with limited knowladges. The figures of the census used are from 2000 to 2005.
  2. http://congresosdelalengua.es/cartagena/ponencias/seccion_3/36/vivanco_hiram.htm
  3. elcastellano.org.
  4. krysstal.com, 5th International Congress on Spanish Language (la-moncloa.es), uis.edu, Antonio Molina, director of the Instituto Cervantes in 2006 (terranoticias.es, elmundo.es, fundeu.es), Luis María Anson of the Real Academia Española (elcultural.es), International Congress about Spanish, 2008, Mario Melgar of the México University (lllf.uam.es), Enrique Díaz de Liaño Argüelles, director of Celer Solutions multilingual translation network (elintercultural.net) ,Feu Rosa - Spanish in Mercosur (congresosdelalengua.es), elpais.com, eumed.net, efeamerica.com,babel-linguistics.com.

Холбооһон[заһабарилха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Загбар:Wikipedia