Нигери

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Холбооной Бүгэдэ Найрамдаха Нигери Улас

Jamhuriyar Tarayyar Najeriya  (Хауса)
Orílẹ̀-èdè Olómìniira Àpapọ̀ Nàìjíríà  (Йоруба)
Ọ̀hàńjíkọ̀ Ọ̀hànézè Naìjíríyà  (Игбо)
Уряа: "Эб нэгэдэл ба этигэл бэшэрэл, Энхэ тайбан ба хүгжэл дэбжэлтэ"
Түрын дуулал: "Бодогты, Нютагархид!"
Нийслэл Абуджа
9°4′N 7°29′E / 9.067°N 7.483°E / 9.067; 7.483
Томо хото Лагос
Албан хэлэн Англи (Нигериин)
Үндэһэнэй хэлэн Хауса
Игбо
Йоруба
Нютагай хэлэн[2] 525 шахуу хэлэн[1]
Арад түмэн
(2018)[3]
Демоним Nigerian
Түрэ засаг Federal presidential republic
• President
Muhammadu Buhari
Yemi Osinbajo
Ahmed Lawan
Femi Gbajabiamila
Olukayode Ariwoola (acting)
Уласай хурал National Assembly
Senate
House of Representatives
Independence 
1 October 1960
1 October 1963
29 May 1999
Дэбиcхэр газар
• Бүхэлидөө
923,769 км2 (31)
• Уһанай хуби (%)
1.4
Хүн зон
• Тоосоо 2022
216,746,934[4] (7)
• Тоололго (2006)
140,431,691
• Нягтарал
218
ДНБ (ХАШТ) 2022 оной тоосоо
• Бүгэдэ
$1.237 ехэ наяд[5] (25)
• Нэгэ хүндэ
$5,853 (129)
ДНБ (нэрлэһэн) 2022 оной тоосоо
• Бүгэдэ
$498.060 тэрбум[5] (29)
• Нэгэ хүндэ
$2,356 (137)
ОТББЭ (2020) Positive decrease 35.1[6]
дундаж
ХХИ (2019) Increase 0.539[7]
бага · 161
Мүнгэн тэмдэгтэ Найра (₦) (NGN)
Сагай бүһэ UTC+01:00 (WAT)
Жолоодолгын тала баруун[8]
Телефоной код +234
Интернет домэйн .ng
Холбооной Бүгэдэ Найрамдаха Нигери Улас
Federal Republic of Nigeria
Àpapọ̀ Olómìnira ilẹ̀ Nàìjíríà
Ȯha nke Ohaneze Naíjíríà
Jamhuriyar Taraiyar Nijeriya
Түрын туг Түрын һүлдэ
Уряа: Англи: "Unity and Faith,
Peace and Progress"

«Эб нэгэдэл ба этигэл бэшэрэл,
Энхэ тайбан ба хүгжэл дэбжэлтэ»
Түрын дуулалай нэрэ:
Англи: ""Arise, O Compatriots"
«Бодогты, Нютагархид!»
Нигери һуури байра
Ниислэл Абуджа
Албан хэлэн Англи хэлэн
Түрэ засаг Юрэнхылэгшын бүгэдэ найрамдаха засаг
 -  Юрэнхылэгшэ Гүдлак Жонатан
 -  Дэд юрэнхылэгшэ Намади Самбо
Байгуулха
 -  Ехэ Британиһаа 1960 оной 10 һарын 1 
Дэбиcхэр газар
 -  Бүхэлидөө 923,768 км2 (32)
 -  Уһанай процент (%) 1.4
Хүн зон
 -  Тоосоо (2012) 162,471,000[9] (7)
ДНБ (ХАШТ) 2011 оной тоосоо
 -  Бүгэдэ $415.132 тэрбум[10] 
 -  Нэгэ хүндэ $2,589 
ДНБ (Нэрлэһэн) 2011 оной тоосоо
 -  Бүгэдэ $247.128 тэрбум[10] 
 -  Нэгэ хүндэ $1,541 
ОТББЭ (2003) 43.7 (дундаж
ХХИ (2011) Increase 0.459[11] (доогуур) (4)
Мүнгэн тэмдэгтэ [[Нигери найра (₦)]] (NGN)
Сагай бүһэ +1
Интернет домэйн .ng
Телефоной код +234

Нигери (Англи: Nigeria), албан ёһоор Холбооной Бүгэдэ Найрамдаха Нигери Улас (Англи: Federal Republic of Nigeria), 36 можо улас, нэгэ Холбооной Ниислэлэй Нютаг дэбисхэрһээ тогтохо, үндэһэн хуулита холбоотой улас юм. Тус уласынь Түб Африкада, баруун талаараа Бенин, зүүн талаараа Чад, Камерун, хойто талаараа Нигер уласуудтай хилэлнэ. Урда таладань Атлантын далайн нэгэ хэһэг болохо Гвинейн булан оршоно. Ниислэл хадаа Абуджа хото. Тус уласай хамагай томо болоод нүлөө бүхы 3 угсаатаниинь хауса, игбо, йоруба юм.

Нигери гэхэ нэрэнь тус уласай нютагаар урдаха Нигер мүрэнэй нэрэһээ гаралтай болоод Нигер, ареа (талбай) гэһэн үгдые ниилүүлэн бүтээжээ. Уг нэрые хожом Британиин колониин захирагша Барон Лугардын эхинэр болоһон Флора Шау 19-р зуунай һүүлшээр бодожо олоһон гэдэг.

Нигерииинь Африка тибиин хамагай ехэ хүн зонтой улас болоод дэлхэйдэ 8-д жагсана. 148 сая эргэнтэй тус уласиинь хамагай ехэ хүн зонтой 'хара' улас юм. Бүһэ нютагтаа нүлөө бүхы тус уласынь «Next 11» гү, али эдэй засагаар дэлхэйе тэргүүлхэ дараагай 11 уласай тоондо нэрлэгдэһэн болоод Британиин хамтын нүхэрлэлэй гишүүн юм. Нигеригай эдэй засагынь Олон Уласай Валютын Сангай тоосоогоор 2008 ондо 9 % байһан болоод 2009 ондо 8,3 % байха түлэбтэй байгаань[12][13][14][15] тус уласые дэлхэйн хамагай хурдасатай хүгжэжэ буй оронуудай нэгэндэ зүй ёһоор оруулжа байгаа юм.

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Blench, Roger (2014). An Atlas Of Nigerian Languages. Oxford: Kay Williamson Educational Foundation. 
  2. Languages of Nigeria. Ethnologue.
  3. Africa: Nigeria. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
  4. Nigeria Population Growth Rate 1950-2022.
  5. 5,0 5,1 World Economic Outlook Database, October 2020 – Nigeria. International Monetary Fund.
  6. Poverty and Inequality Index.
  7. (15 December 2020) Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. United Nations Development Programme, 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. 
  8. Akinbode, Ayomide (2 April 2019). Why Nigeria changed from Right-Hand Drive to Left-Hand Drive in 1972. the original on 9 July 2021 үдэрһөө архивлагдаһан. 9 July 2021 үдэртэ хандаһан. “The terms 'right- and left-hand drive' refer to the position of the driver in the vehicle and are the reverse of the terms 'right- and left-hand traffic'.”
  9. 2011 оны 7 сарын 1-ны байдлаарх НҮБ-ийн тооцоо
  10. 10,0 10,1 Nigeria. International Monetary Fund. September 20, 2011 үдэртэ хандаһан.
  11. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_Human_Development_Index#cite_note-UNDP-0
  12. IMF Survey: Nigeria Needs Sustained Reforms to Build on Success. Imf.org. 2009 оной 6 сарын 25 үдэртэ хандаһан.
  13. Aminu, Ayodele. allAfrica.com: Africa: IMF Forecasts 9 Percent Growth for Nigeria (Page 1 of 1). Allafrica.com. 2009 оной 6 сарын 25 үдэртэ хандаһан.
  14. Godwin, Atser. The Punch: IMF predicts 9% GDP growth rate for Nigeria. Punchng.com. the original on 2011-05-11 үдэрһөө архивлагдаһан. 2009 оной 6 сарын 25 үдэртэ хандаһан.
  15. : Welcome to Independent Newspapers Limited - A voice of your own. Independentngonline.com. 2009 оной 6 сарын 25 үдэртэ хандаһан.

Холбооһон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Загбар:Навигация

Африка
Алжир · Ангола · Бенин · Ботсвана · Буркино-Фасо · Бурунди · Габон · Гамби · Гана · Гвиней · Гвиней-Бисау · Джибути · Египет · Замби · Зимбабве · Эсватини · Кабо-Верде · Камерун · Кени · Коморын арлууд · Конго · Ардчилсан Конго Улас · Кот д'Ивуар · Лесото · Либери · Ливи · Маврики · Мавритан · Мадагаскар · Малави · Мали · Марокко · Мозамбик · Намиби · Нигер · Нигери · Руанда · Сан-Томе ба Принсипи · Сейшелийн арлууд · Сенегал · Сомали · Судан · Сьерра-Леоне · Танзани · Того · Тунис · Түб Африкын Улас · Уганда · Урда Африкын Улас · Урда Судан · Чад · Экваторын Гвиней · Эритрей · Этиоп