Украина: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

**Украйн**
	Украйн Україна;
Түрын туг	Түрын һүлдэ
	Түрын дуулалай нэрэ:; ; укр. "Ще не вмерла України ні слава, ні воля"; «Украйн алдар суушье сүлөөшье үшөө үжээгүй»;
	Украина һуури байра
Ниислэл	Киев
Албан хэлэн	Украйн хэлэн
Арад түмэн	77.8% - Украйн үндэһэтэн; 17.3% - Ород үндэһэтэн; 4.9 % - бусад арад түмэн
Түрэ засаг	Үндэһэн хуулида хаанта засаг
Уласай хурал	укр. "Верховна Рада"; («Дээдэ Зүблэл»)
Байгуулха
Дэбиcхэр газар
Хүн зон
ДНБ (ХАШТ)	2011 оной тоосоо
ДНБ (Нэрлэһэн)	2011 оной тоосоо
ОТББЭ (2008)	27.5 (дундажа)
ХХИ (2011)	0.729 (һайн) (76)
Мүнгэн тэмдэгтэ	[[Украйн гривна]] (UAH)
Сагай бүһэ	+2...+3
Интернет домэйн	.ua, .укр
Телефоной код	+380

Интерактивная навигация по истории

← Урид хэгдэһэн заһабари Удаадахи заһабари →

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ

ВизуальныйВики-текст

Шугам түхэлтэй

13:06, 3 арбан хоёр һара 2013-нэй һанал

Украина буюу Украйн (Украина: Україна) нь Зүүн Европодо оршихо улас юм. Зүүн талаараа Ород, хойто талаараа Белорусь, баруун талаараа Польш, Словак, Унгар, баруун урда талаараа Румын, Молдав (Мүн маргаантай газар нутаг болох Трансднистриа) орнуудтай хилэлэдэг. Мүн урда таладань Хара тэнгис, Азовын тэнгис оршодог. Ниислэл хото Киев юм.

Түүхэ

Украйн уласай түүхэ Зүүн Славуудһаа эхилээ. 9-р зуунай үедэ Украйнай газар нютаг Викингүүдээр удирдуулһан Зүүн Славуудай иргэншил болохо Киевын Русиин түб байһан 12-р зуунда хубаагдажа задарһан бэлээ. 14-р зуунһаа хойшо Украйнай газар нютаг бүһэ нютагай хүширхэг гүрэнүүдэй хоорондо хубаагдажа, 19-р зуун гэхэд ихэнхэ хэһэг Ородой эзэнтэ гүрэндэ шингэжэ, бусад Австри-Унгарай эрхэ мэдэл дооро байба. Ородой Октябриин хубисхал, Иргэнэй дайнай дараа 1917-1921 оной хоорондо тусгаар тогтнолой түлөөх үргэлжилһэн тэмсэл боложо, улмаар Украйн 1922 ондо Зүблээлтэ Холбооной анханай бүгэдэ найрамдаха уласуудай нэгэ боложээ. Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай үмэнэхэн ба дараахан болон 1954 ондошье Крымые шилжүүлһэнэй дараа ЗСБН Украйн уласай газар нютаг баруун тиишэ тэлжээ. 1945 ондо ЗСБН Украйн улас НҮБ-ын анханай гишүүн оронуудай нэгэ боложээ. 1991 ондо ЗХУ задарһанаар Украйн дахин тусгаар тогтноһон улас болһон байна. Үүнэй үрэ дүндэ заха зээлын эдын засагта шилжихэ боложо, найман жэл дараалан эдын засагай уналтанд орожээ. Гэбшье шэнэ зуун эхэлһэнһээ хойшо эдын засаг тогтбортой хүгжэжэ, ҮНБ нь жэл тутамда 7 хубиар нэмэгдэжэ байна.

Үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн

Украйнай үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн 20-р зуун эхинһээ эхилээ. Зүблөөлтэ Холбоо Польшиин Баруун Украйн аннекси һүүлдэ УПА ба ОУН байгуулдадаг. ОПУ-ын гэшүүнүүд - Украйнай үндэһэнэй баатарнууд.

Зүүлтэ

↑ Эшэ татахада гараһан алдуу: Неверный тег <ref>; для сносок Ethnic composition of the population of Ukraine, 2001 Census не указан текст
↑ Ukrainian population keeps decreasing. National Radio Company of Ukraine (2010). June 20, 2010 үдэртэ хандаһан.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Ukraine. International Monetary Fund. April 22, 2012 үдэртэ хандаһан.
↑ "Ukraine". CIA World Factbook. December 13, 2007. Retrieved December 24, 2007.
↑ HDRO (Human Development Report Office United Nations Development Programme. United Nations (2011). November 2, 2011 үдэртэ хандаһан.

Холбооһон

Энэ хуудаһан Украина гэһэн Викимедиа сангай ангилал холбооһотой.

Энэ богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай.

Европо
	Австри · Азербайджан · Албани · Андорра · Беларусь · Бельги · Болгари · Босни ба Герцеговина · Ватикан · Германи · Греци · Гүржи · Дани · Ирланд · Исланд · Испани · Итали · Казахстан · Кипр · Оросой холбоото улас · Латви · Литва · Лихтенштейн · Люксембург · Мальта · Молдави · Монако · Нидерланд · Норвеги · Нэгэдэһэн Хаанта Улас · Польшо · Португал · Румыни · Сан-Марино · Серби · Словак · Словен · Турк · Унгар · Украина · Финланд · Франци · Хойто Македони · Хорвати · Черногори · Чехи · Швейцари · Швеци · Эстони

Загбар:Link FA Загбар:Link FA Загбар:Link FA Загбар:Link GA

[Ethnic_composition_of_the_population_of_Ukraine,_2001_Census-1] Эшэ татахада гараһан алдуу: Неверный тег <ref>; для сносок Ethnic composition of the population of Ukraine, 2001 Census не указан текст

[pop-2] Ukrainian population keeps decreasing. National Radio Company of Ukraine (2010). June 20, 2010 үдэртэ хандаһан.

[imf1-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Ukraine. International Monetary Fund. April 22, 2012 үдэртэ хандаһан.

[4] "Ukraine". CIA World Factbook. December 13, 2007. Retrieved December 24, 2007.

[HDI-5] HDRO (Human Development Report Office United Nations Development Programme. United Nations (2011). November 2, 2011 үдэртэ хандаһан.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1 мүр: / 1 мүр: @@
+{{Улас
-<table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left:0.5em;" width="300px">
+|буряад_нэрэ         = '''Украйн'''
-<caption><font size="+1">'''Украина''' <br /> '''Україна'''</font></caption>
+|уугуул_нэрэ  =  '''Україна'''
-<tr>
+|богони_нэрэ = Украйн
-<td align="center" colspan="2">
+|һүлдын_зураг                    =Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg
-<table border="0" cellpadding="2" cellspacing="10" style="background:#e8e8e8;">
+|тугай_зураг                     =Flag of Ukraine.svg
-<tr>
+|түрын_уряа           =
-<td align="left" width="150px">
+|түрын_дуулал        = <br />[[Украйн хэл|укр.]] "Ще не вмерла України ні слава, ні воля"<br />«Украйн алдар суушье сүлөөшье үшөө үжээгүй»
-[[Файл:Flag of Ukraine.svg|150px|Түрын туг]]
+<!-- |Аудио=-->
-</td>
+|засаглалай_хэлбэри       = [[Хаанта улас|Үндэһэн хуулида хаанта засаг]]
-<td align="left" width="150px">
+|газарай_зураг                   = Europe-Ukraine.svg
-[[Файл:Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg|90px]]
+|албан_ёһоной_хэлэн                    = [[Украйн хэлэн]]
-</td>
+|үндэһэ_язгуур                  =77.8% - [[Украйн үндэһэтэн]]<br />17.3% - [[Ород үндэһэтэн]]<br />4.9 % - бусад арад түмэн<ref name="Ethnic composition of the population of Ukraine, 2001 Census"/>
-</tr>
+|тогтносон_үйл_явдал1          =[[Зүблэлтэ Холбоо]]нһоо
-<tr>
+|үйл_явдалын_огноо1            =[[1991]] оной [[8 һарын 24]]
-<td align="center" width="150px">
+|тогтносон_үйл_явдал2          =
-[[Түрын туг]]
+|үйл_явдалын_огноо2            =
-</td><td align="left" width="150px">
+|ниислэл_хото            =[[Файл:Coat_of_arms_of_Kiev.svg|16px]] [[Киев]]
-[[Хаанай гэр бүлын һүлдэ]]</td>
+|тэргүүнэй_класс1          = [[Юрэнхылэгшэ]]
-</tr>
+|тэргүүнэй_класс2          = [[Юрэнхэй һайд]]
-</table>
+|тэргүүнэй_нэрэ1                = [[Виктор Янукович]]
-</td>
+|тэргүүнэй_нэрэ2                = Микола Азаров
-</tr>
+|хуули_тогтоогшо               = [[Украйн хэлэн|укр.]] "Верховна Рада"<br />(«Дээдэ Зүблэл»)
-<tr>
+|газар_нютаг_км2             = 603,628
-<td colspan=2 align="center" width="140px">
+|нутгийн_талбайгаарх_эрэмбэ_дэс  =46
-[[Файл:Location Ukraine Europe.png|250px|Украйн Улсай байра]]
+|уһанай_процент            = 7.0%
-</td></tr>
+|хүн_амай_тоосоо              = 45,888,000<ref name=pop>{{cite web|url=http://www.nrcu.gov.ua/index.php?id=148&listid=123352|title=Ukrainian population keeps decreasing|accessdate=June 20, 2010|publisher=National Radio Company of Ukraine|year=2010}}</ref>
-<tr><td width="150px"></td></tr>
+|хүн_ам_тооцоолсон_он = 2010
-<tr><td width="150px">[[Ниислэл хото]]</td> <td>[[Киев]]</td></tr>
+|хүн_амай_нягтрал_нэгжэ_км2 = 61
-<tr><td width="150px">[[Ниислэлэй оршохо газарзүйн солбилсол]] </td>
+|хүн_амын_тоогоор_эрэмбэ_дэс   =28
-<tr><td width="150px">[[Түрын тэргүүн|Эзэн хаан]]</td> <td>[[Виктор Янукович]]</td></tr>
+|хүн_амын_тооллого             =48,457,102.<ref name="Ethnic composition of the population of Ukraine, 2001 Census">{{cite web|url=http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080323110131/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/|archivedate=March 23, 2008 |title=Population by ethnic nationality, 1 January, year|work=ukrcensus.gov.ua|publisher=Ukrainian Office of Statistics|accessdate=April 17, 2010}}</ref>
-<tr><td width="150px">[[Юрэнхы һайд]]</td> <td>[[Николай Азаров]]</td></tr>
+|хүн_ам_тоолсон_он             =2001
-<tr><td width="150px">[[Газар нютагай хэмжээ]]<br /> — Бүгэдэ<br /> — % уһа</td><td>[[Газар нютагай хэмжээгээрээ|Дэлхэйдэ 60-рта]]<br /> 603 700 [[дүрбэлжэн модо]]<ref>[http://www.mfa.gov.ua/russia/ru/3894.htm Территория Украины]</ref> <br /> 7 %</td></tr>
+|хүн_амын_тооллого_эрэмбэ_тоологдсоноор  =
-<tr><td width="150px">[[Хүн ама]]<br /> — Бүгэдэ (2010)<br /> — <td>45 559 058<ref name="chislennost">[http://www.ukrstat.gov.ua/ Численность населения по данным Госкомстата Украины на 1 сентября 2012 г.]{{ref-uk}}</ref> </td></tr>
+|хүн_амын_нягтрал_нэгж_км2     =77
-<tr><td width="150px">[[Тусгаар тогтонол]]
+|хүн_амын нягтрал_эрэмбэ_дэс   =115
-<br /> — </td>
+|ДНБ_ХАЧ                       =[[Америк доллар|$]]329.497 тэрбум<ref name=imf1>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=53&pr.y=18&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=|title=Ukraine|publisher=International Monetary Fund|accessdate=April 22, 2012}}</ref> <!--Do not use CIA factbook as source!-->
-<tr><td width="150px">[[Сагай бүһэ]]</td><td>[[Гринвичэй сагай бүһэ]]һээ +3…+12, без +6 </td></tr>
+|ДНБ_ХАЧ_он                    =2011
-<tr><td width="150px">[[Утаһанай тоо]]</td><td>7</td></tr>
+|ДНБ_ХАЧ_эрэмбэ                =
-</table>
+|ДНБ_ХАЧ_Нэг_хүнд              =$7,233<ref name=imf1/> <!--Do not use CIA factbook as source!-->
-'''Украина''' али '''Украйна''' — [[Европ]]ын улас болон орон. Уласай ниислэл болон эгээ ехэ хото — [[Киев]] юм.
+|ДНБ_ХАЧ_Нэг_хүнд_эрэмбэ       =
+|ДНБ_нэрлэсэн                  =$164.960 тэрбум<ref name=imf1/> <!--Do not use CIA factbook as source!-->
+|ДНБ_нэрлэсэн_он               =2011
+|ДНБ_нэрлэсэн_эрэмбэ           =
+|ДНБ_нэрлэсэн_нэг_хүнд         =$3,621<ref name=imf1/> <!--Do not use CIA factbook as source!-->
+|ДНБ_нэрлэсэн_нэг_хүнд_эрэмбэ  =
+|ХТББИ                         =27.5<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/up.html "Ukraine". CIA World Factbook.] December 13, 2007. Retrieved December 24, 2007.</ref>
+|Илтгэлцүүр_он                 =2008
+|Илтгэлцүүр_ангилал            =<span style="color:#fc0;">дундажа</span>
+|Илтгэлцүүр_эрэмбэ             =
+|ХХИ                           ={{increase}} 0.729<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Tables.pdf|title=HDRO (Human Development Report Office United Nations Development Programme|year=2011|publisher=United Nations|accessdate=November 2, 2011}}</ref>
+|ХХИ_он                        =2011
+|ХХИ_ангилал                   =<span style="color:#090;">һайн</span>
+|ХХИ_эрэмбэ                    =76
+|мүнгэн_тэмдэгтэ                   =[[Украйн гривна]]
+|мүнгэн_тэмдэгтэ_код    = UAH
+|интернет_домэйн                   = [[.ua]], [[.укр]]
+|телефоной_код            = +380
+|сагай_бүһэ               = +2...+3
+|зүүлтэ                   =
+}}
+'''Украина''' буюу '''Украйн''' ({{Lang-uk|Україна}}) нь Зүүн [[Европо]]до оршихо улас юм. Зүүн талаараа [[Ород]], хойто талаараа [[Белорусь]], баруун талаараа [[Польш]], [[Словак]], [[Унгар]], баруун урда талаараа [[Румын]], [[Молдав]] (Мүн маргаантай газар нутаг болох [[Трансднистриа]]) орнуудтай хилэлэдэг. Мүн урда таладань [[Хара тэнгис]], [[Азовын тэнгис]] оршодог. Ниислэл хото [[Киев]] юм.
+== Түүхэ ==
+Украйн уласай түүхэ [[Слав|Зүүн Слав]]уудһаа эхилээ. [[9-р зуун]]ай үедэ Украйнай газар нютаг [[Викинг|Викингүүдээр]] удирдуулһан Зүүн Славуудай иргэншил болохо [[Киевын Русь|Киевын Русиин]] түб байһан [[12-р зуун]]да хубаагдажа задарһан бэлээ. [[14-р зуун]]һаа хойшо Украйнай газар нютаг бүһэ нютагай хүширхэг гүрэнүүдэй хоорондо хубаагдажа, [[19-р зуун]] гэхэд ихэнхэ хэһэг [[Ородой эзэнтэ гүрэн]]дэ шингэжэ, бусад [[Австри-Унгар]]ай эрхэ мэдэл дооро байба. Ородой [[Октябриин хубисхал]], [[Иргэнэй дайн]]ай дараа 1917-1921 оной хоорондо тусгаар тогтнолой түлөөх үргэлжилһэн тэмсэл боложо, улмаар Украйн 1922 ондо [[Зүблээлтэ Холбоо]]ной анханай бүгэдэ найрамдаха уласуудай нэгэ боложээ. [[Дэлхэйн хоёрдугаар дайн]]ай үмэнэхэн ба дараахан болон 1954 ондошье Крымые шилжүүлһэнэй дараа [[ЗСБН Украйн улас]]ай газар нютаг баруун тиишэ тэлжээ. 1945 ондо ЗСБН Украйн улас [[НҮБ]]-ын анханай гишүүн оронуудай нэгэ боложээ. 1991 ондо ЗХУ задарһанаар Украйн дахин тусгаар тогтноһон улас болһон байна. Үүнэй үрэ дүндэ заха зээлын эдын засагта шилжихэ боложо, найман жэл дараалан эдын засагай уналтанд орожээ. Гэбшье шэнэ зуун эхэлһэнһээ хойшо эдын засаг тогтбортой хүгжэжэ, [[ҮНБ]] нь жэл тутамда 7 хубиар нэмэгдэжэ байна.
+=== Үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн ===
+[[Украйн]]ай үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн [[20-р зуун]] эхинһээ эхилээ. [[Зүблөөлтэ Холбоо]] [[Польш]]иин Баруун Украйн [[аннекси]] һүүлдэ УПА ба ОУН байгуулдадаг. ОПУ-ын гэшүүнүүд - Украйнай үндэһэнэй баатарнууд.
 == Зүүлтэ ==