Арифметикэ: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Новая страница: «thumb|200px|'''[[Сампинг''' (абак) ойролсоогоор МЭҮ 1100 оной үедэ зохёон бүтээһэн ба…»
 
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
3 мүр: 3 мүр:


Арифметикэнь үндэһэндээ тоосоолол хэхэд ашаглагдадаг. Арифметикын үндэһэн дүрэмүүдые объектнуудтай харисаха үдэр тутамын туршалгаһаа гарган абаһан. Тиигэхэлээр гурбан хонин дээрэ хоёрые нэмэхэ, харин дараань баһа дүрбые нэмэхэ, эсэбэл эхилээд дүрбэн хонин дээрэ гурбые нэмэхэ, дараань баһа хоёрые нэмэхэнь шухала буса. Үндэһэндээ энэ дүрэмые холбон бодолтын хуули гэжэ нэрэлдэг: (a+b)+c =a+(b+c). Холбон бодолтын хуулинь зүбхэн бодито тоое нэмэхэд дэлгэрэһэн түдыгүй, тооной бусад бүхыл хэлбэринүүдтэ баһа дэлгэрбэ.
Арифметикэнь үндэһэндээ тоосоолол хэхэд ашаглагдадаг. Арифметикын үндэһэн дүрэмүүдые объектнуудтай харисаха үдэр тутамын туршалгаһаа гарган абаһан. Тиигэхэлээр гурбан хонин дээрэ хоёрые нэмэхэ, харин дараань баһа дүрбые нэмэхэ, эсэбэл эхилээд дүрбэн хонин дээрэ гурбые нэмэхэ, дараань баһа хоёрые нэмэхэнь шухала буса. Үндэһэндээ энэ дүрэмые холбон бодолтын хуули гэжэ нэрэлдэг: (a+b)+c =a+(b+c). Холбон бодолтын хуулинь зүбхэн бодито тоое нэмэхэд дэлгэрэһэн түдыгүй, тооной бусад бүхыл хэлбэринүүдтэ баһа дэлгэрбэ.

== Шэнэ тоо яагаад хэрэгтэй ==
'''[[Хубааха]]''' болон '''[[хаһаха]]''' арифметикын үйлэдэлнүүдые зүбхэн бодито тоонууд (1,2,3...) ашаглан тэрэ бүри хэрэглэхэ боломжогүй. [[Бодос зүй|Физикын]] хубида 8 зооһон мүнгые 3 хүндэ тэнсүү хубаажа болодоггүйнь 10 зооһон мүнгые 8 хүндэ хубаажа болодоггүйтэй адли. Иимэрхүү бодолгонуудые тооной шэнэ хэлбэринүүдые оруулжа ерэһэнээр шиидэбэрилдэг. Бодито амидаралда гурбанай нэгэ доллар гэжэ байдаггүй, һүрэг хүншье гэжэ байдаггүй. Гэхэдээ бутархай юмуу, һүрэг тоо оруулһанаар ямаршье тоосоололые шиидэбэрилжэ болодог. Жэшээнь, наймые гурбада хубаахад 8/3, харин наймые хаһах арбада хубаахад -2 –той тэнсүү. Иимэ хэлбэригээр эхилээд шиидэжэ боломгүй тиимэ бодолго тооной шэнэ ангиие бай болгодог.


[[Категори:Тооной ухаан]]
[[Категори:Тооной ухаан]]


{{1000 үгүүлэл}}
{{1000 үгүүлэл}}
{{Sci-stub}}

15:29, 2 дүрбэ һара 2014-нэй һанал

Сампинг (абак) ойролсоогоор МЭҮ 1100 оной үедэ зохёон бүтээһэн ба арифметикэ тоосоололдо ашаглаһаар ерэбэ

Арифметикэ (Грек: ἀριθμητική, Грек: ἀριθμός — тоон) буюу тооной онол — хатуухан хэлэхэд тоон тоосоололые һудалжа бай тооной ухаанай нэгэ һэлбэри. Үндэһэндээ түүнэй зорилтонь тооной янза бүриин хэлбэринүүдэй шэнжэлгээ юм.

Арифметикэнь үндэһэндээ тоосоолол хэхэд ашаглагдадаг. Арифметикын үндэһэн дүрэмүүдые объектнуудтай харисаха үдэр тутамын туршалгаһаа гарган абаһан. Тиигэхэлээр гурбан хонин дээрэ хоёрые нэмэхэ, харин дараань баһа дүрбые нэмэхэ, эсэбэл эхилээд дүрбэн хонин дээрэ гурбые нэмэхэ, дараань баһа хоёрые нэмэхэнь шухала буса. Үндэһэндээ энэ дүрэмые холбон бодолтын хуули гэжэ нэрэлдэг: (a+b)+c =a+(b+c). Холбон бодолтын хуулинь зүбхэн бодито тоое нэмэхэд дэлгэрэһэн түдыгүй, тооной бусад бүхыл хэлбэринүүдтэ баһа дэлгэрбэ.

Шэнэ тоо яагаад хэрэгтэй

Хубааха болон хаһаха арифметикын үйлэдэлнүүдые зүбхэн бодито тоонууд (1,2,3...) ашаглан тэрэ бүри хэрэглэхэ боломжогүй. Физикын хубида 8 зооһон мүнгые 3 хүндэ тэнсүү хубаажа болодоггүйнь 10 зооһон мүнгые 8 хүндэ хубаажа болодоггүйтэй адли. Иимэрхүү бодолгонуудые тооной шэнэ хэлбэринүүдые оруулжа ерэһэнээр шиидэбэрилдэг. Бодито амидаралда гурбанай нэгэ доллар гэжэ байдаггүй, һүрэг хүншье гэжэ байдаггүй. Гэхэдээ бутархай юмуу, һүрэг тоо оруулһанаар ямаршье тоосоололые шиидэбэрилжэ болодог. Жэшээнь, наймые гурбада хубаахад 8/3, харин наймые хаһах арбада хубаахад -2 –той тэнсүү. Иимэ хэлбэригээр эхилээд шиидэжэ боломгүй тиимэ бодолго тооной шэнэ ангиие бай болгодог.