Гүн ухаан: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

← Урид хэгдэһэн заһабари Удаадахи заһабари →

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ

Шугам түхэлтэй

08:48, 13 арбан хоёр һара 2015-нэй һанал

Гүн ухаан буюу философи (грек φιλοσοφία) — хорбоо юртэмсэ ба хүнэй ниигэмэй мүн шанар, түүншэлэн хүнэй амидаралай утга ушарай талаар эсэслэн тунгаажа, али болохо түгээмлээр зүбшөөрэгдэхүйсэ тайлбарые хайжа һудлаха ухаан юм.

Гүн ухаан гэдэг грек хэлэнэй "φίλος" буюу дураха, "σοφία" буюу сэс мэргэн гэһэн хоёр үгэнэй ниилбэрһээ гаралтай болоод "сэс мэргэндэ дураха" гэдэг утгаар хэрэглэгдэжэ байба.

Гүн ухаан гэдэг боло бидэ улам илүү мэргэн ухаантай болохо, өөрыгөө гүн Гүнзыгэй ухамсарлан улам һайн хүн болохо зорилгоор үйлдэжэ, үнэлжэ сэгнэжэ, оюун дүгнэлтэ гаргажа байгаа тэрэ аргые бүтээлшэ шүүмжэлэлтэйгээр, системтэй шэнжэлэн һудлха ябадал юм.

Анханай агуу ехэ гүн ухаантан Сократ гүн ухаан боло амидаралай һонголто, үйлэ ажалалгаа болон сэтгэн бодохын зүб заршимые олохо зорилготой өөрыгөө шүүмжэлэлтэйгээр танин мэдэхэ үйлэ ябаса мүн гэжэ үзэжэ байба. Сократ асуулта-харюултын аргандаа өөрын алдаа болон юм мэдэхэгүй байгаагаа хүлээн зүбшөөрдэггүй зоной бэеэ тооһон бодолые бута сохихын тулда югөөдэлые ашиглаһан юм.

Гүн ухаан дахи хоёр үндэһэн уламжалал

Хүнэй шэнжэ шанарые шэнжэлэн һудалха
Байгаали юртэмсые һудалха - Байгаалиие һудалһан эртэнэй гүн ухаантад атом болон түүнэй олон талын тухай оршин үетэй нэлээд ойролсоо онол һургаал гаргажа байгаа.

17, 18-р зуунда гүн ухаантад гүн ухаан дахи хоёр уламжалалые хүные шэнжэлхэ ябадалда абаашажа нэгэтхэн байгаалиие танин мэдэхэ бидэнэй мэдэлэгэй зааг хизаарые тодорхойлхые оролдоһон. Энэ шэнэ хандалага Декартһаа эхилжэ хүгжэлэй дээдэ оргилиинь Кант болоһон.

Гүн ухаантадай дотор философидо эсэргүү байра һууритай зон байһан. Гүн ухаан аша холбогдол багатай зүйлэ һудалдаг, болбол жэнхэни бэшэ хуурамша асуудалаар оролдодог, болбол оршин тогтоножо байгаа улас түрын байгуулалагые зүбтэгэхэд лэ үйлшэлдэг гэхэ мэтээр буруутгадаг байба. Манай үедэ гүн ухааные хамагай хайра найрагүй шүүмжэлһэн хүнэй нэгэ Австриин гүн ухаантан Витгенштайн байһан юм.

Мүн гүн ухаан хүн өөрыгөө танижа мэдэхэ һонирхолтой һалбари юм. Энэ һалбарида өөрыгөө яагад эндэ байгаае юу хэхые хүсэжэ байгаагаа ойлгохогүй хүндэ илүү тохиромжотой. Тэдэнэй амидаралда энэ һалбари тодорхой зорилготой баһа яаруу бэшэ уужуу болгоно. Гэхэдээ зүбхэн иимэ зондо зорюулһан юм бэшэ бүхы хүндэ нээлтэтэй

Мүн үзэхэ

Зүүлтэ

«Гүн ухаан» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт!

@@ 12 мүр: / 12 мүр: @@
 # '''Байгаали юртэмсые һудалха''' - Байгаалиие һудалһан эртэнэй гүн ухаантад атом болон түүнэй олон талын тухай оршин үетэй нэлээд ойролсоо онол һургаал гаргажа байгаа.
-[[17-р зуун|17]], [[18-р зуун]]да гүн ухаантад гүн ухаан дахи хоёр уламжалалые хүные шэнжэлхэ ябадалда абаашажа нэгэтхэн байгаалиие танин мэдэхэ бидэнэй мэдэлэгэй зааг хязгаарые тодорхойлхые оролдоһон. Энэ шэнэ хандалага [[Декарт]]һаа эхилжэ хүгжэлэй дээдэ оргилиинь [[Кант]] болоһон.
+[[17-р зуун|17]], [[18-р зуун]]да гүн ухаантад гүн ухаан дахи хоёр уламжалалые хүные шэнжэлхэ ябадалда абаашажа нэгэтхэн байгаалиие танин мэдэхэ бидэнэй мэдэлэгэй зааг хизаарые тодорхойлхые оролдоһон. Энэ шэнэ хандалага [[Декарт]]һаа эхилжэ хүгжэлэй дээдэ оргилиинь [[Кант]] болоһон.
 Гүн ухаантадай дотор философидо эсэргүү байра һууритай зон байһан. Гүн ухаан аша холбогдол багатай зүйлэ һудалдаг, болбол жэнхэни бэшэ хуурамша асуудалаар оролдодог, болбол оршин тогтоножо байгаа улас түрын байгуулалагые зүбтэгэхэд лэ үйлшэлдэг гэхэ мэтээр буруутгадаг байба. Манай үедэ гүн ухааные хамагай хайра найрагүй шүүмжэлһэн хүнэй нэгэ Австриин гүн ухаантан [[Витгенштайн]] байһан юм.