Делавэр

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Делавэр можо улас
State of Delaware
АНУ-ай можо улас
Далбаа Уласай тамга
Уряа
Liberty and Independence
Эрхэ сүлөө ба бэе даанги байдал

АНУ-да Делавэрэй байра
Ниислэл Довер
Албан ёһоной хэлэн үгы байна (де-факто англи)[1]
Нютаг дэбисхэр
  Ниитэ 6445 км²
  Уһанай хуби 1396 км² (21,7 %)
Хүн зон 907 135 (2011)[2]
Можо улас болоһон үдэр 1787 оной 12 һарын 7 (1-дэхи)
Захиргаан
 - Амбан захирагша Джек Маркелл
 - Дэд захирагша Мэтью Денн

Делавэр (Англи: Delaware) — Америкын Нэгэдэһэн Уласай Дундада Атлантын бүһэдэ Атлантын далайн эрьедэ байрладаг АНУ-ай нэгэ можо улас.[3] Тус можо уласай нэрэ Британиин тайжа, Вирджиниин түрүүшын колониин захирагша Томас Вэст, 3-р барон Де Ла Варрай нэрээр мүнөөнэй Хэнлопен хошууниие анха нэрлэһэнһээ үүдэлтэй.[4]

Танисуулга[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Делавэрынь Делмарва хахад аралай зүүн хэһэгтэ, Делавэр булан, Чесапик булангай хоорондо оршохо болон нютаг дэбисхэрээр Род-Айлендын лэ урда һүүлһээ хоёрто ородог. 2007 оной тоосоогоор Делавэрэй хүн зон уласдаа 45-да орожо байһан бол, хүн зоной нягташалаар 6-да орожо байба. Хүн зоной 60 үлүү хубинь Нью-Касл тойрогто амидардаг[5]. Делавэрынь гурбан тойрогто хубаагдана. Тухайлбал: Нью-Касл, Кент, Сассекс,, Урда хоёр тойрогынь хүдөө ажахын тойрогууд бол, хойто хэһэгынь тус можо уласые эрхэтэнэй эрдэмтэд, инженерэй ажаллаха хүсэндэ эзэлхэ хуби болон 1000 хүндэ ногдохо компани, хуби хүндэ олгогдоһон патентын тоогоор хоёрто ороходо нэмэри болоһон.[6] Можо уласай эдэй засаг, үйлэдбэриин хүгжэлэй түүхэнь дэлхэйн хамагай томо химиин үйлэдбэринүүдэй нэгэ болохо Дюпоной гэр бүлын нүлөөлэлтэй ойро холбоотой.[7]

Анха XVI зуунда европошууд эрьэень нээхэһээ үмэнэ, Делавэртэ унаган америкынхидай хэд хэдэн бүлэг оршон һуужа байһанай дотор хойто зүгтэ Линапе, урда зүгтэ Нантикоке омогойхид нютаглажа байба. Анха 1631 ондо мүнөөдэрэй Левес хотын ойролсоо оршохо Зваанендэ дахи голланд худалдаашад энэ нютагые колонизацилһан.[8] Делавэрынь Америкын хубисхалта дайнда оролсоһон түрүүшын 13 можо уласай нэгэ болон 1787 оной арбанхоёрдугаар һарын 7-ндо АНУ-ай Үндэһэн Хуулиие соёрхон баталһан түрүүшын можо улас болобо.

Газарзүйн байра[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Хүршэ засаг захиргаанай нэгэжэ
Баруун-хойто:
Мэрилэнд
Хойто:
Пенсильвани
Зүүн-хойто:
Нью-Джерси
Баруун:
Мэрилэнд
Зүүн:
Атлантын далай
Баруун-урда
Мэрилэнд
Урда:
Мэрилэнд
Зүүн-урда:
Атлантын далай

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. SB 129, if passed (assigned 2007-06-13 to Senate Education Committee), would designate English as the official state language.
  2. http://www.census.gov/popest/states/NST-ann-est.html 2007 Population Estimates
  3. While the U.S. Census Bureau designates Delaware as one of the South Atlantic States, many consider it to be a part of the Mid-Atlantic States and/or Northeastern United States. Examples include other U.S. government agencies (such as the Library of Congress, Geological Survey, Environmental Protection Agency, National Park Service, and Department of Energy), and public service organizations (such as Alcoholics Anonymous and Amtrak). Google's categorization scheme includes it in both the Mid-Atlantic and Northeastern regions.
  4. Delaware. Online Etymology Dictionary. 2007-02-24 үдэртэ хандаһан.
  5. http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/voting/011400.html
  6. The State New Economy Index. The Progressive Policy Institute (PPI) (2002). the original on 2010-08-29 үдэрһөө архивлагдаһан. 2014-11-27 үдэртэ хандаһан.
  7. Delaware Living History. the original on 2009-05-08 үдэрһөө архивлагдаһан. 2014-11-27 үдэртэ хандаһан.
  8. State of Delaware (A brief history). the original on 2012-04-02 үдэрһөө архивлагдаһан. 2014-11-27 үдэртэ хандаһан.

Холбооһон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

АНУ-ай засаг захиргаанай хуубари
Можо уласууд Айдахо | Айова | Алабама | Аляска | Аризона | Арканзас | Баруун Вирджини | Вайоминг | Вашингтон | Вермонт | Вирджини | Висконсин | Гавай | Делавэр | Джорджи | Иллинойс | Индиана | Калифорни | Канзас | Кентукки | Колорадо | Коннектикут | Луизиана | Массачусетс | Миннесота | Миссисипи | Миссури | Мичиган | Монтана | Мэн | Мэриленд | Небраска | Невада | Нью-Гэмпшир | Нью-Джерси | Нью-Йорк | Нью-Мексико | Огайо | Оклахома | Орегон | Пенсильвани | Род-Айленд | Теннесси | Техас | Урда Дакота | Урда Каролина | Флорида | Хойто Дакота | Хойто Каролина | Юта
Холбооной тойрог Вашингтон (Колумби тойрог)
Арал нютаг дэбисхэрнүүд Америкын Самоа | АНУ-ай Виргиниин аралнууд | Гуам | Пуэрто-Рико | Хойто Марианай аралнууд
Бишыхан аралнууд Бахо-Нуэво* | Бейкэр арал | Уэйк арал | Джарвис арал | Джонстон атолл | Кингмен шүрэн арал | Мидуэй атолл | Навасса арал | Пальмира атолл | Серранилла арал | Хаулэнд арал