Сэлэнгэ мүрэн: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Интерактивная навигация по истории
← Урид хэгдэһэн заһабариУдаадахи заһабари →
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
ВизуальныйВики-текст
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
15 315 заһабаринуудай
м Elvonudinium переименовал страницу Сэлэнгэ в Сэлэнгэ мүрэн поверх перенаправления
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
15 315 заһабаринуудай
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
1 мүр: 1 мүр:
{{Сүнхэрэг
⚫
'''Сэлэнгэ''' ({{хэлэн+ru|Селенга}}) мүрэн - [[Буряад Орон]]ой эгээ ехэ мүрэн. [[Монгол Улас]]та эхилээд [[Байгал]] далай руу ородог мүрэн юм. Монгол ба Ород Уласуудаар урдадаг.
| name = Сэлэнгэ мүрэн
| image = [[File:Snowfall on the Selenga River Delta, Russia - NASA Earth Observatory.jpg|250px]]
| caption = Үбэлдэ дахуулһаа абаһан Сэлэнгэ мүрэнэй шудхалан
| image2 = [[File:Selengerivermap.png|250px]]
| caption2 = Сэлэнгэ мүрэнэй һабын зураг
| image_bathymetry =
| caption_bathymetry =
| coords =
| type = [[Мүрэн]]
| rivers = [[Монгол Улас]] ([[Дэлгэр мүрэн]])
| outflow = [[Байгал]]
| catchment =
| basin_countries = {{flagicon|Монгол}} [[Монгол Улас|Монгол]]<br/> {{flagicon|Ород}} [[ОХУ]]
| length = 992 км
| width =
| area = 447 000 км<sup>2</sup>
| depth =
| max-depth =
| volume =
| residence_time =
| shore =
| elevation =
| frozen =
| islands =
| cities =
| reference =
}}
⚫
'''Сэлэнгэ''' ([[монгол бэшэг]]ээр [[Файл:Сэлэнгэ мб - хэвтээ.PNG]] - selengge) мүрэн - [[Буряад Орон]]ой эгээ ехэ мүрэн. [[Монгол Улас]]та эхилээд [[Байгал]] далай руу ородог мүрэн юм. Монгол ба Ород Уласуудаар урдадаг.


== Нэрэ ==
== Нэрэ ==
"Сэлэнгэ" - "sele" али "сэлэ" гэжэ тунгус (хамниган) хэлэнэй үгэһөө "түмэр" гэжэ тэмдэгтэй. Тиигээд, "Сэлэнгэ" гээшэмнай "түмэр мүрэн" гэжэ хамниган хэлэнһээ тэмдэгтэй.
"Сэлэнгэ" - "sele" али "сэлэ" гэжэ тунгус (хамниган) хэлэнэй үгэһөө "түмэр" гэжэ тэмдэгтэй. Тиигээд, "Сэлэнгэ" гээшэмнай "түмэр мүрэн" гэжэ хамниган хэлэнһээ тэмдэгтэй.


== Геограафи ==
== Газарзүй ==
Сэлэнгын утань (Идэр голой эхинһээ) — 1024 модо, харин 409 модонь — Ород Уласай газараар. Сэлэнгын хамаг уһанай суглардаг талмай (бэйзин) — 447 мян. модо². Монголой Идэр болон Дэлгэр мүрэн хоёрой ниилэһэн уһан Сэлэнгэ мүрэн болоод гарадаг. Сэлэнгэ ехынхидээ талын мүрэн, харин, заримдаа уйтан болоод урдадаг (уужамаараа 1—2 модо), мүн тогоо шэнги хүнхэр соо урдаад уужам болодог (уужамаараа 20—25 модо), тиихэдэ холой таһагуудта мүрэнэй уһан хубаагдадаг. Байгал далай руу ороһон адагтань ехэ дельта бии юм. Дельтын талмай - 680 модо² (Байгал руу ородог бүхы уһанай, хахадынь Сэлэнгэ мүрэн оруулдаг юм).
Сэлэнгын утань (Идэр голой эхинһээ) — 1024 модо, харин 409 модонь — Ород Уласай газараар. Сэлэнгын хамаг уһанай суглардаг талмай (бэйзин) — 447 мян. модо². Монголой Идэр болон Дэлгэр мүрэн хоёрой ниилэһэн уһан Сэлэнгэ мүрэн болоод гарадаг. Сэлэнгэ ехынхидээ талын мүрэн, харин, заримдаа уйтан болоод урдадаг (уужамаараа 1—2 модо), мүн тогоо шэнги хүнхэр соо урдаад уужам болодог (уужамаараа 20—25 модо), тиихэдэ холой таһагуудта мүрэнэй уһан хубаагдадаг. Байгал далай руу ороһон адагтань ехэ дельта бии юм. Дельтын талмай - 680 модо² (Байгал руу ородог бүхы уһанай, хахадынь Сэлэнгэ мүрэн оруулдаг юм).


==Зурагай цомог==
==Зурагай сомог==
<gallery>
<gallery>
File:Мартынов. Вид реки Селенги в Сибири.jpg|[[Мартынов, Андрей Ефимович|Мартынов А.Е.]] Сэлэнгэ мүрэнэй зураг. 1817 он.
File:Мартынов. Вид реки Селенги в Сибири.jpg|[[Мартынов, Андрей Ефимович|Мартынов А.Е.]] Сэлэнгэ мүрэнэй зураг. 1817 он.
15 мүр: 43 мүр:


</gallery>
</gallery>

== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}


{{stub}}
{{stub}}

09:43, 4 хоёр һара 2014-нэй һанал

Сэлэнгэ мүрэн

Үбэлдэ дахуулһаа абаһан Сэлэнгэ мүрэнэй шудхалан

Сэлэнгэ мүрэнэй һабын зураг
Маяг Мүрэн
Эхин Монгол Улас (Дэлгэр мүрэн)
Урдан гаралга Байгал
Һабын оронууд Монгол Монгол
Орос ОХУ
Эгээн утань 992 км
Гадаргуугай дэбисхэр 447 000 км2

Сэлэнгэ (монгол бэшэгээр - selengge) мүрэн - Буряад Ороной эгээ ехэ мүрэн. Монгол Уласта эхилээд Байгал далай руу ородог мүрэн юм. Монгол ба Ород Уласуудаар урдадаг.

Нэрэ

"Сэлэнгэ" - "sele" али "сэлэ" гэжэ тунгус (хамниган) хэлэнэй үгэһөө "түмэр" гэжэ тэмдэгтэй. Тиигээд, "Сэлэнгэ" гээшэмнай "түмэр мүрэн" гэжэ хамниган хэлэнһээ тэмдэгтэй.

Газарзүй

Сэлэнгын утань (Идэр голой эхинһээ) — 1024 модо, харин 409 модонь — Ород Уласай газараар. Сэлэнгын хамаг уһанай суглардаг талмай (бэйзин) — 447 мян. модо². Монголой Идэр болон Дэлгэр мүрэн хоёрой ниилэһэн уһан Сэлэнгэ мүрэн болоод гарадаг. Сэлэнгэ ехынхидээ талын мүрэн, харин, заримдаа уйтан болоод урдадаг (уужамаараа 1—2 модо), мүн тогоо шэнги хүнхэр соо урдаад уужам болодог (уужамаараа 20—25 модо), тиихэдэ холой таһагуудта мүрэнэй уһан хубаагдадаг. Байгал далай руу ороһон адагтань ехэ дельта бии юм. Дельтын талмай - 680 модо² (Байгал руу ородог бүхы уһанай, хахадынь Сэлэнгэ мүрэн оруулдаг юм).

Зурагай сомог

  • Мартынов А.Е. Сэлэнгэ мүрэнэй зураг. 1817 он.
    Мартынов А.Е. Сэлэнгэ мүрэнэй зураг. 1817 он.
  • Монгол Орон. Сэлэнгын татуур гарса.
    Монгол Орон. Сэлэнгын татуур гарса.
  • Түмэр харгын хүүргэ (Шэбэрэй түмэр зам, Улаан Үдын хажууда)
    Түмэр харгын хүүргэ (Шэбэрэй түмэр зам, Улаан Үдын хажууда)
  • Сэлэнгын хүнхэр (Тарбагатайн аймагта).
    Сэлэнгын хүнхэр (Тарбагатайн аймагта).

Зүүлтэ

Энэ богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай.
"https://bxr.wikipedia.org/w/index.php?title=Сэлэнгэ_мүрэн&oldid=36194" хуудаһанһаа абтаһан