Украина: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
м →‎Түүхэ: clean up, replaced: заха зээлэй → заха зээлиин using AWB
64 мүр: 64 мүр:
== Түүхэ ==
== Түүхэ ==
[[Файл:Vasnetsov_Bapt_Vladimir.jpg|thumb|left|[[Киев]]эй хаан [[Владимир Святославич|Владимирай]] [[хэрээснэг бололго]]]]
[[Файл:Vasnetsov_Bapt_Vladimir.jpg|thumb|left|[[Киев]]эй хаан [[Владимир Святославич|Владимирай]] [[хэрээснэг бололго]]]]
Украина уласай түүхэ [[Славян|Зүүн Славянуудһаа]] эхилээ. [[9-р зуун]]ай үедэ Украинын газар нютаг [[Викинг|Викингүүдээр]] удирдуулһан Зүүн Славуудай иргэншил болохо [[Киевэй Русь|Киевэй Русиин]] түб байһан [[12-р зуун]]да хубаагдажа задарһан бэлэй. [[14-р зуун]]һаа хойшо Украинын газар нютаг бүһэ нютагай хүсэрхэг гүрэнүүдэй хоорондо хубаагдажа, [[19-р зуун]] гэхэдэ ехэнхи хэһэг [[Ородой эзэнтэ гүрэн]]дэ шингэжэ, бусад [[Австри-Унгар]]ай эрхэ мэдэл дооро байба. Ородой [[Октябриин хубисхал]], [[Иргэнэй дайн]]ай дараа 1917—1921 оной хоорондо тусгаар тогтонолой түлөөхи үргэлжэлһэн тэмсэл боложо, уламаар Украина 1922 ондо [[Зүблэлтэ Холбоо]]ной анханай бүгэдэ найрамдаха уласуудай нэгэ боложээ. [[Дэлхэйн хоёрдугаар дайн]]ай үмэнэхэн ба дараахан болон 1954 ондошье Крымые шилжүүлһэнэй дараа [[ЗСБН Украина улас]]ай газар нютаг баруун тиишэ тэлжээ. 1945 ондо ЗСБН Украина улас [[НҮБ]]-ын анханай гишүүн оронуудай нэгэ боложээ. 1991 ондо ЗХУ задарһанаар Украинадахин тусгаар тогтноһон улас болһон байна. Энэнэй үрэ дүндэ заха зээлэй эдэй засагта шэлжэхэ боложо, найман жэл дараалан эдэй засагай уналтада оробо. Гэбэшье шэнэ зуун эхилһэнһээ хойшо эдэй засаг тогтоборитой хүгжэжэ, [[ҮНБ]]-нь жэл бүридөө 7 хубяар нэмэгдэжэ байна.
Украина уласай түүхэ [[Славян|Зүүн Славянуудһаа]] эхилээ. [[9-р зуун]]ай үедэ Украинын газар нютаг [[Викинг|Викингүүдээр]] ударидуулһан Зүүн Славуудай эргэншил болохо [[Киевэй Русь|Киевэй Русиин]] түб байһан [[12-р зуун]]да хубаагдажа задарһан бэлэй. [[14-р зуун]]һаа хойшо Украинын газар нютаг бүһэ нютагай хүсэрхэг гүрэнүүдэй хоорондо хубаагдажа, [[19-р зуун]] гэхэдэ ехэнхи хэһэг [[Ородой эзэнтэ гүрэн]]дэ шингэжэ, бусад [[Австри-Унгар]]ай эрхэ мэдэл дооро байба. Ородой [[Октябриин хубисхал]], [[Иргэнэй дайн]]ай дараа 1917—1921 оной хоорондо тусгаар тогтонолой түлөөхи үргэлжэлһэн тэмсэл боложо, уламаар Украина 1922 ондо [[Зүблэлтэ Холбоо]]ной анханай бүгэдэ найрамдаха уласуудай нэгэ боложээ. [[Дэлхэйн хоёрдугаар дайн]]ай үмэнэхэн ба дараахан болон 1954 ондошье Крымые шилжүүлһэнэй дараа [[ЗСБН Украина улас]]ай газар нютаг баруун тиишэ тэлжээ. 1945 ондо ЗСБН Украина улас [[НҮБ]]-ын анханай гэшүүн оронуудай нэгэ болоһон түүхэтэй. 1991 ондо ЗХУ задарһанаар Украинадахин тусгаар тогтноһон улас болһон байна. Энэнэй үрэ дүндэ заха зээлиин эдэй засагта шэлжэхэ боложо, найман жэл дараалан эдэй засагай уналтада оробо. Гэбэшье шэнэ зуун эхилһэнһээ хойшо эдэй засаг тогтоборитой хүгжэжэ, [[ҮНБ]]-нь жэл бүридөө 7 хубяар нэмэгдэжэ байна.


=== Үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн ===
=== Үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн ===

10:25, 1 арба һара 2017-нэй һанал

Украина
Україна
Түрын туг Түрын һүлдэ
Түрын дуулалай нэрэ:

укр. «Ще не вмерла України ні слава, ні воля»
«Украина алдар суушье сүлөөшье үшөө үжээгүй»
Украина һуури байра
Ниислэл Киев
Албан хэлэн Украин хэлэн
Арад түмэн  ~80,0 % — Украиншууд
14,8 % — Ород үндэһэтэн
4,9 % — бусад арад түмэн[1]
Түрэ засаг Үндэһэн хуулида хаанта засаг
 -  Юрэнхылэгшэ Петро Порошенко
 -  Юрэнхэй һайд Володимир Гройсман
Уласай хурал укр. «Верховна Рада»
(«Дээдэ Зүблэл»)
Байгуулха
 -  Зүблэлтэ Холбоонһоо 1991 оной 8 һарын 24 
Дэбиcхэр газар
 -  Бүхэлидөө 603 549[2][3] км2 (46)
 -  Уһанай процент (%) 7,0 %
Хүн зон
 -  Тоосоо (2013) 45 469 800 [4] (28)
 -  Хүн зоной нягтарал 61 хүн/км2 
ДНБ (ХАШТ) 2011 оной тоосоо
 -  Бүгэдэ $ 329 497 тэрбум[5] 
 -  Нэгэ хүндэ $ 7 233[5] 
ДНБ (Нэрлэһэн) 2011 оной тоосоо
 -  Бүгэдэ $ 164 960 тэрбум[5] 
 -  Нэгэ хүндэ $ 3 621[5] 
ОТББЭ (2008) 27,5[6] (дундажа
ХХИ (2011) Increase 0,729[7] (һайн) (76)
Мүнгэн тэмдэгтэ Украинын гривна (UAH)
Сагай бүһэ +2…+3
Интернет домэйн .ua, .укр
Телефоной код +380

Украина (Украина: Україна) — Зүүн Европодо байрладаг улас юм. Зүүн талаараа Ород, хойто талаараа Беларусь, баруун талаараа Польшо, Словаки, Унгар, баруун урда талаараа Румыни, Молдово (мүн маргаантай газар нютаг болохо Приднестрови) оронуудтай хилэлдэг. Мүн урда таладань Хара тэнгис, Азовой тэнгис оршодог. Ниислэл хото Киев юм.

Түүхэ

Киевэй хаан Владимирай хэрээснэг бололго

Украина уласай түүхэ Зүүн Славянуудһаа эхилээ. 9-р зуунай үедэ Украинын газар нютаг Викингүүдээр ударидуулһан Зүүн Славуудай эргэншил болохо Киевэй Русиин түб байһан 12-р зуунда хубаагдажа задарһан бэлэй. 14-р зуунһаа хойшо Украинын газар нютаг бүһэ нютагай хүсэрхэг гүрэнүүдэй хоорондо хубаагдажа, 19-р зуун гэхэдэ ехэнхи хэһэг Ородой эзэнтэ гүрэндэ шингэжэ, бусад Австри-Унгарай эрхэ мэдэл дооро байба. Ородой Октябриин хубисхал, Иргэнэй дайнай дараа 1917—1921 оной хоорондо тусгаар тогтонолой түлөөхи үргэлжэлһэн тэмсэл боложо, уламаар Украина 1922 ондо Зүблэлтэ Холбооной анханай бүгэдэ найрамдаха уласуудай нэгэ боложээ. Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай үмэнэхэн ба дараахан болон 1954 ондошье Крымые шилжүүлһэнэй дараа ЗСБН Украина уласай газар нютаг баруун тиишэ тэлжээ. 1945 ондо ЗСБН Украина улас НҮБ-ын анханай гэшүүн оронуудай нэгэ болоһон түүхэтэй. 1991 ондо ЗХУ задарһанаар Украинадахин тусгаар тогтноһон улас болһон байна. Энэнэй үрэ дүндэ заха зээлиин эдэй засагта шэлжэхэ боложо, найман жэл дараалан эдэй засагай уналтада оробо. Гэбэшье шэнэ зуун эхилһэнһээ хойшо эдэй засаг тогтоборитой хүгжэжэ, ҮНБ-нь жэл бүридөө 7 хубяар нэмэгдэжэ байна.

Үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн

Украинай үндэһэнэй сүлөөлэлгын хүдэлөөн 20-р зуун эхинһээ эхилээ. Зүблөөлтэ Холбоо Польшын Баруун Украина аннекси һүүлдэ УПА ба ОУН байгуулдадаг. ОПУ-ын гэшүүнүүд — Украинын үндэһэнэй баатарнууд.

Зүүлтэ

  1. Эшэ татахада гараһан алдуу: Неверный тег <ref>; для сносок Ethnic composition of the population of Ukraine, 2001 Census не указан текст
  2. Статистичний збірник «Регіони України» 2012. Частина ІЗагбар:Ref-uk стр.21
  3. Земельний фонд УкраїниЗагбар:Ref-uk
  4. Украинын хүн зон (1990-2013). the original on 2013-05-15 үдэрһөө архивлагдаһан.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Ukraine. International Monetary Fund. April 22, 2012 үдэртэ хандаһан.
  6. «Ukraine». CIA World Factbook. December 13, 2007. Retrieved December 24, 2007.
  7. HDRO (Human Development Report Office United Nations Development Programme. United Nations (2011). November 2, 2011 үдэртэ хандаһан.

Холбооһон

Европо
Австри · Азербайджан · Албани · Андорра · Беларусь · Бельги · Болгари · Босни ба Герцеговина · Ватикан · Германи · Греци · Гүржи · Дани · Ирланд · Исланд · Испани · Итали · Казахстан · Кипр · Оросой холбоото улас · Латви · Литва · Лихтенштейн · Люксембург · Мальта · Молдави · Монако · Нидерланд · Норвеги · Нэгэдэһэн Хаанта Улас · Польшо · Португал · Румыни · Сан-Марино · Серби · Словак · Словен · Турк · Унгар · Украина · Финланд · Франци · Хойто Македони · Хорвати · Черногори · Чехи · Швейцари · Швеци · Эстони