Тяньцзинь: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
м clean up using AWB |
||
37 мүр: | 37 мүр: | ||
|тэмдэглэл = |
|тэмдэглэл = |
||
}} |
}} |
||
'''Тяньцзинь''' ({{lang-zho|天津}}, </span>пиньинь<span>: </span>''Tiānjīn'') — [[Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Улас |
'''Тяньцзинь''' ({{lang-zho|天津}}, </span>пиньинь<span>: </span>''Tiānjīn'') — [[Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Улас]]ай дүрбэн түб засагай харьяатан хотонуудай нэгэ. Тяньцзиниин хотын дэбисхэр нютаг түби газарай Хитадай гурбадахи ехэ. Хүн зониинь — 14 425 000 хүн (2009 оной мэдээсээр), дэбисхэр нютагынь 11 943 км², ДНБ — 750 тэрбум [[Хитад юань|юань]] (2009). |
||
== Газар байрлалга == |
== Газар байрлалга == |
||
Хойто Хитадта хамаардаг Тяньцзинь [[Шара мүрэн|Шара]] [[Хүхэ мүрэн]] хоёрые нэгэдүүлдэг [[Ехэ һубаг|Ехэ Хитад һубагай]] хойто хоолойдо [[Бохайн була |
Хойто Хитадта хамаардаг Тяньцзинь [[Шара мүрэн|Шара]] [[Хүхэ мүрэн]] хоёрые нэгэдүүлдэг [[Ехэ һубаг|Ехэ Хитад һубагай]] хойто хоолойдо [[Бохайн була]]нгай утааша үргэлжэлнэ. Хойто, урда ба баруун зүгһөө Тяньцзинь [[Хэбэй]] можотой, баруун хойто зүгһөө [[Бээжэн]]гэй нютагтай хилэлдэг. Зүүн зүгтэ Тяньцзинь Бохайн буланда гарана. Баруун хойто тээшэ 96 км зайда байрладаг [[Бээжэн]] хототой үндэр хурданай түмэр замаар холбоотой байна. |
||
Тяньцзиниин нютаг дэбисхэрнь — 11 943 км² (31-дэхи). Хотын бүһэ нютаг [[Хайхэ]] мүрэниие дахана. Тяньцзиниин боомто хотын бүһэ нютагһаа холо, [[Номгон далай |
Тяньцзиниин нютаг дэбисхэрнь — 11 943 км² (31-дэхи). Хотын бүһэ нютаг [[Хайхэ]] мүрэниие дахана. Тяньцзиниин боомто хотын бүһэ нютагһаа холо, [[Номгон далай]]н [[Бохайн булан]]гай эрье дээрэ байрлана. [[Шара тэнгис]] ойрохон байдагшье һаа, Тяньцзин эгсэ температурын илгаатай эрид таһа (континентальна) уларилтай. |
||
Газар нютагынь - хабтагай, хажуудань эрье хабын газартай байна. |
Газар нютагынь - хабтагай, хажуудань эрье хабын газартай байна. |
||
== Түүхэ == |
== Түүхэ == |
||
[[Сун улас |
[[Сун улас]]ай урда Хайхэ гол хүн зон багатай байгаа. XII зуун жэлдэ эндэ түб ба урда Хитадһаа асарагдаһан үрэ таряан болон бусад бүтээгдэхүүниие агуулдаг сан бии болобо. [[Ехэ Юань Улас|Юань эзэнтэ гүрэнэй]] үедэ Тяньцзиниин оршондо дабһанай үйлэдбэри байгуулба. |
||
[[Файл:TianjinDrumTower.jpg|слева|мини|Тяньцзиниин Гулоу самхаг (Хэнгэргын самхаг)]] |
[[Файл:TianjinDrumTower.jpg|слева|мини|Тяньцзиниин Гулоу самхаг (Хэнгэргын самхаг)]] |
||
Ниислэл хотые [[Нанжин|Нанжанһаа]] Бээжэн руу зөөһэниинь һууринай түргэн хүгжэлдэ хүргэбэ. Һууриниие бэхижүүлжэ 1368 ондо «тэнгэриин уламай хамгаалга» (Тяньцзиньвэй). Бүхы түб ба урда Хитадай ажаһуугшад Тяньцзинээр Бээжэндэ оробо. 7,6 метр үндэр хэрэм ба шэнээр баригдаһан дасан сүмэнүүд европынхидые гайхаба. |
Ниислэл хотые [[Нанжин|Нанжанһаа]] Бээжэн руу зөөһэниинь һууринай түргэн хүгжэлдэ хүргэбэ. Һууриниие бэхижүүлжэ 1368 ондо «тэнгэриин уламай хамгаалга» (Тяньцзиньвэй). Бүхы түб ба урда Хитадай ажаһуугшад Тяньцзинээр Бээжэндэ оробо. 7,6 метр үндэр хэрэм ба шэнээр баригдаһан дасан сүмэнүүд европынхидые гайхаба. |
||
[[Ехэ һубаг |
[[Ехэ һубаг]]ай захын хойто сэгтэ хотын байрлалга [[Манжын гүрэн|Манжын Цин гүрэнэй]] үедэ хотын хүгжэлдэ туһалба. Һубагаар тээбэрилдэг эд барааниие эндэ тэргэдэ табяад ниислэл руу эльгэһэн ушар, ашаанай урадхал жэл бүри олошороо. |
||
Хайхэ мүрэнэй һабын хубилалта ба һубагай шорой дүүргэһэниинь XIX зуун жэлдэ Тяньцзиниин |
Хайхэ мүрэнэй һабын хубилалта ба һубагай шорой дүүргэһэниинь XIX зуун жэлдэ Тяньцзиниин эдын засагай муугаар нүлөө үзөө. Тяньцзинь нүлөө ехэтэй түшэмэл Чжили амбанай һуудал болобо. Энэ ушар [[Тяньцзиниин Орос-Хитад хэрээ (1858)]] ба [[Тяньцзиниин хэлсээн (1885)]] мэтэ тэгшэ буса хэрээнүүд эндэ батуулһан байна. |
||
[[Файл:Tien_chin_1912.jpg|слева|мини|Тяньцзиньтахи хари гүрэнэй концессинүүд, 1912 он.]] |
[[Файл:Tien_chin_1912.jpg|слева|мини|Тяньцзиньтахи хари гүрэнэй концессинүүд, 1912 он.]] |
||
Хоёрдугаар хара тамхинай дайнай үедэ Тяньцзинь англишуудай ба францишуудай бомбодогдобо. Хитадай засагай газар аргагүйгөөр харин гүрэндэ концесси үгөө. 1885 ондо хотодо [[Бэйянгай сэрэгэй һургуули]] нээгдэбэ. |
Хоёрдугаар хара тамхинай дайнай үедэ Тяньцзинь англишуудай ба францишуудай бомбодогдобо. Хитадай засагай газар аргагүйгөөр харин гүрэндэ концесси үгөө. 1885 ондо хотодо [[Бэйянгай сэрэгэй һургуули]] нээгдэбэ. |
||
59 мүр: | 59 мүр: | ||
XIX зуунай эсэстэ хитад хуушан хотын хажууда Европын янзын хороонууд бии болоо. Энэ хотодо националис үзэл дэлгэрүүлжэ, католикын собор сүмые ба үншэн гэр хэдэн дахин зэбсэгтэ добтолгодо оробо. |
XIX зуунай эсэстэ хитад хуушан хотын хажууда Европын янзын хороонууд бии болоо. Энэ хотодо националис үзэл дэлгэрүүлжэ, католикын собор сүмые ба үншэн гэр хэдэн дахин зэбсэгтэ добтолгодо оробо. |
||
1900 ондо [[Ихэтуаньское восстание|Ихэтуань буһалгаан]] дэгдэн гараһан үедэ хотодо гадаадын сэрэгүүд дахин орожо ерэбэ. Хотын хэрмэн усадхагдаба. Буһалгаанай үрэ дүндэ Тяньцзинда концессигүй интервент-гүрэнүүд концесси хүлеэн абаа, хамта дээрээ хотодо найман концессинүүд байгаа: [[Австри-Унгар]] (1901 онһоо), [[Итали хаанта|Итали]] (1901), [[Оросой эзэнтэ гүрэн|Орос]] (1900), [[Бельги]] (1902), [[Японой эзэнтэ гүрэн|Япон]] (1888), [[Хоёрдугаар Франциин эзэнтэ гүрэн|Франци]] (1861), [[Британиин эзэнтэ гүрэн|Ехэ Британи]] (1860) ба[[Германиин эзэнтэ гүрэн| |
1900 ондо [[Ихэтуаньское восстание|Ихэтуань буһалгаан]] дэгдэн гараһан үедэ хотодо гадаадын сэрэгүүд дахин орожо ерэбэ. Хотын хэрмэн усадхагдаба. Буһалгаанай үрэ дүндэ Тяньцзинда концессигүй интервент-гүрэнүүд концесси хүлеэн абаа, хамта дээрээ хотодо найман концессинүүд байгаа: [[Австри-Унгар]] (1901 онһоо), [[Итали хаанта|Итали]] (1901), [[Оросой эзэнтэ гүрэн|Орос]] (1900), [[Бельги]] (1902), [[Японой эзэнтэ гүрэн|Япон]] (1888), [[Хоёрдугаар Франциин эзэнтэ гүрэн|Франци]] (1861), [[Британиин эзэнтэ гүрэн|Ехэ Британи]] (1860) ба[[Германиин эзэнтэ гүрэн|Германи]] (1899). |
||
1919 оной хүрэтэр тус хотодо Оросой эзэнтэ гүрэнэй шууданай албан байрлаа. |
1919 оной хүрэтэр тус хотодо Оросой эзэнтэ гүрэнэй шууданай албан байрлаа. |
||
211 мүр: | 211 мүр: | ||
2009 оной эсэсэй байдалаар, Тяньцзинь түб засагай харьяатан хотын хүн амань 14 425 000 хүн, энэ дунда хотын дэбисхэр нютагта ажаһуугшад 9,8 сая хүн байгаа. Ажаһуугшадай дунда 5,99 сая хүн хотынхид, 3,81 сая хүдөөгэйхид байгаа. Уридшалһан мэдээгээр хүн зониинь 14 сая (эдэһээ 11,5 сая хотын ажаһуугшад) хүрэтэр олошоржо болно.<ref>[https://archive.is/20120805172435/www.stats.gov.cn/was40/gjtjj_detail.jsp?channelid=4362&record=6 第二次江苏R&D资源清查主要数据公报(第一号)]</ref> |
2009 оной эсэсэй байдалаар, Тяньцзинь түб засагай харьяатан хотын хүн амань 14 425 000 хүн, энэ дунда хотын дэбисхэр нютагта ажаһуугшад 9,8 сая хүн байгаа. Ажаһуугшадай дунда 5,99 сая хүн хотынхид, 3,81 сая хүдөөгэйхид байгаа. Уридшалһан мэдээгээр хүн зониинь 14 сая (эдэһээ 11,5 сая хотын ажаһуугшад) хүрэтэр олошоржо болно.<ref>[https://archive.is/20120805172435/www.stats.gov.cn/was40/gjtjj_detail.jsp?channelid=4362&record=6 第二次江苏R&D资源清查主要数据公报(第一号)]</ref> |
||
Ажаһуугшадай диилэнхинь — [[ |
Ажаһуугшадай диилэнхинь — [[хитадууд]]шье һаа, БНХАУ-ай 55 үсөөнхи угсаануудай 51 ажаһууна. Тэрэ дунда: [[Хуэйцы|хуэй]], [[солонгос]]ууд, [[манжа]]нууд ба [[монголшууд]]. |
||
[[Файл:Tianjin_guanyinhao.JPG|справа|мини|200x200пкс|Хуушан Гуаньиньхан банк]] |
[[Файл:Tianjin_guanyinhao.JPG|справа|мини|200x200пкс|Хуушан Гуаньиньхан банк]] |
||
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;" |
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;" |
||
248 мүр: | 248 мүр: | ||
| 0,037 % |
| 0,037 % |
||
|} |
|} |
||
== Зүүлтэ == |
== Зүүлтэ == |
||
258 мүр: | 257 мүр: | ||
* [http://www.tj.gov.cn/ Албан ёһоной сайт] |
* [http://www.tj.gov.cn/ Албан ёһоной сайт] |
||
⚫ | |||
{{Хитадай хотонууд}} |
{{Хитадай хотонууд}} |
||
⚫ |
03:26, 12 арба һара 2017-нэй һанал
Тяньцзинь хото ᠲᠶᠠᠨᠵᠢᠨ ᠬᠣᠲᠠ |
|
---|---|
Тяньцзинь хото | |
Хотын үзэмжэ | |
Хитад уласта Тяньцзинь хото | |
Улас орон | БНХАУ |
Хото | Тяньцзинь хото |
Газар нютаг | 11 943 км² |
Хүн зон (тоол.) | 14 425 000 хүн (2009) |
Нягтарал | 1 210 хүн/км² |
Сагай бүһэ | Хитадай саг (НЗНС+8) |
Сахим газар | tj.gov.cn (хитадаар) |
Тяньцзинь (хитадаар 天津, пиньинь: Tiānjīn) — Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Уласай дүрбэн түб засагай харьяатан хотонуудай нэгэ. Тяньцзиниин хотын дэбисхэр нютаг түби газарай Хитадай гурбадахи ехэ. Хүн зониинь — 14 425 000 хүн (2009 оной мэдээсээр), дэбисхэр нютагынь 11 943 км², ДНБ — 750 тэрбум юань (2009).
Газар байрлалга
Хойто Хитадта хамаардаг Тяньцзинь Шара Хүхэ мүрэн хоёрые нэгэдүүлдэг Ехэ Хитад һубагай хойто хоолойдо Бохайн булангай утааша үргэлжэлнэ. Хойто, урда ба баруун зүгһөө Тяньцзинь Хэбэй можотой, баруун хойто зүгһөө Бээжэнгэй нютагтай хилэлдэг. Зүүн зүгтэ Тяньцзинь Бохайн буланда гарана. Баруун хойто тээшэ 96 км зайда байрладаг Бээжэн хототой үндэр хурданай түмэр замаар холбоотой байна.
Тяньцзиниин нютаг дэбисхэрнь — 11 943 км² (31-дэхи). Хотын бүһэ нютаг Хайхэ мүрэниие дахана. Тяньцзиниин боомто хотын бүһэ нютагһаа холо, Номгон далайн Бохайн булангай эрье дээрэ байрлана. Шара тэнгис ойрохон байдагшье һаа, Тяньцзин эгсэ температурын илгаатай эрид таһа (континентальна) уларилтай.
Газар нютагынь - хабтагай, хажуудань эрье хабын газартай байна.
Түүхэ
Сун уласай урда Хайхэ гол хүн зон багатай байгаа. XII зуун жэлдэ эндэ түб ба урда Хитадһаа асарагдаһан үрэ таряан болон бусад бүтээгдэхүүниие агуулдаг сан бии болобо. Юань эзэнтэ гүрэнэй үедэ Тяньцзиниин оршондо дабһанай үйлэдбэри байгуулба.
Ниислэл хотые Нанжанһаа Бээжэн руу зөөһэниинь һууринай түргэн хүгжэлдэ хүргэбэ. Һууриниие бэхижүүлжэ 1368 ондо «тэнгэриин уламай хамгаалга» (Тяньцзиньвэй). Бүхы түб ба урда Хитадай ажаһуугшад Тяньцзинээр Бээжэндэ оробо. 7,6 метр үндэр хэрэм ба шэнээр баригдаһан дасан сүмэнүүд европынхидые гайхаба.
Ехэ һубагай захын хойто сэгтэ хотын байрлалга Манжын Цин гүрэнэй үедэ хотын хүгжэлдэ туһалба. Һубагаар тээбэрилдэг эд барааниие эндэ тэргэдэ табяад ниислэл руу эльгэһэн ушар, ашаанай урадхал жэл бүри олошороо.
Хайхэ мүрэнэй һабын хубилалта ба һубагай шорой дүүргэһэниинь XIX зуун жэлдэ Тяньцзиниин эдын засагай муугаар нүлөө үзөө. Тяньцзинь нүлөө ехэтэй түшэмэл Чжили амбанай һуудал болобо. Энэ ушар Тяньцзиниин Орос-Хитад хэрээ (1858) ба Тяньцзиниин хэлсээн (1885) мэтэ тэгшэ буса хэрээнүүд эндэ батуулһан байна.
Хоёрдугаар хара тамхинай дайнай үедэ Тяньцзинь англишуудай ба францишуудай бомбодогдобо. Хитадай засагай газар аргагүйгөөр харин гүрэндэ концесси үгөө. 1885 ондо хотодо Бэйянгай сэрэгэй һургуули нээгдэбэ.
XIX зуунай эсэстэ хитад хуушан хотын хажууда Европын янзын хороонууд бии болоо. Энэ хотодо националис үзэл дэлгэрүүлжэ, католикын собор сүмые ба үншэн гэр хэдэн дахин зэбсэгтэ добтолгодо оробо.
1900 ондо Ихэтуань буһалгаан дэгдэн гараһан үедэ хотодо гадаадын сэрэгүүд дахин орожо ерэбэ. Хотын хэрмэн усадхагдаба. Буһалгаанай үрэ дүндэ Тяньцзинда концессигүй интервент-гүрэнүүд концесси хүлеэн абаа, хамта дээрээ хотодо найман концессинүүд байгаа: Австри-Унгар (1901 онһоо), Итали (1901), Орос (1900), Бельги (1902), Япон (1888), Франци (1861), Ехэ Британи (1860) баГермани (1899).
1919 оной хүрэтэр тус хотодо Оросой эзэнтэ гүрэнэй шууданай албан байрлаа.
Засаг захиргаанай хубаари
Тяньцзинь түб засагай харьяатан хото 13 дүүргэдэ ба 3 сомондо хубаагдана:
̪Хүн зон
2009 оной эсэсэй байдалаар, Тяньцзинь түб засагай харьяатан хотын хүн амань 14 425 000 хүн, энэ дунда хотын дэбисхэр нютагта ажаһуугшад 9,8 сая хүн байгаа. Ажаһуугшадай дунда 5,99 сая хүн хотынхид, 3,81 сая хүдөөгэйхид байгаа. Уридшалһан мэдээгээр хүн зониинь 14 сая (эдэһээ 11,5 сая хотын ажаһуугшад) хүрэтэр олошоржо болно.[1]
Ажаһуугшадай диилэнхинь — хитадуудшье һаа, БНХАУ-ай 55 үсөөнхи угсаануудай 51 ажаһууна. Тэрэ дунда: хуэй, солонгосууд, манжанууд ба монголшууд.
2000 оной тоосоогоор Тяньцзиниин хүн зон | ||
---|---|---|
Яһан | Тоо | Хуби |
Хитад | 9 581 775 | 97,29 % |
Хуэй | 172 357 | 1,75 % |
Манжа | 56 548 | 0,57 % |
Монгол | 11 331 | 0,12 % |
Солонгос | 11 041 | 0,11 % |
Чжуан | 4 055 | 0,041 % |
Туцзя | 3 677 | 0,037 % |