Бодото байдал: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
Elvonudinium (зүбшэн хэлсэлгэ | Хубита)
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы
2 мүр: 2 мүр:


[[Онтологи]] гэһэн баруунхи [[гүн ухаан]]ай һалбари бодото байдалай мүн шанар тухай асуудалые шудалдаг. «Бодото байдал» гэһэн нэрэ томьёоной тад эсэргүү зүйл хадаа «[[хуурмаг байдал]]» юм.
[[Онтологи]] гэһэн баруунхи [[гүн ухаан]]ай һалбари бодото байдалай мүн шанар тухай асуудалые шудалдаг. «Бодото байдал» гэһэн нэрэ томьёоной тад эсэргүү зүйл хадаа «[[хуурмаг байдал]]» юм.

[[Буддын шажан]]да бодото байдалай мүн шанар болбол [[хооһон шанар]] юм.

== Үзэгдэл ба бодото байдал ==
Субьект бүриин бодото байдал тухай субъективнэ үзэл баримталал хуурмаг, алдаа, уран зохёолые багтаажа болохо ушарһаа, зарим түрэлэй хайшаашье түгэд гү, али хэрэгсээлгэ тэнсүү бэшэ юм. Харин бэе бодиин байра һууриие дэмжэбэл, бодото байдал тодорхой үзэгдэлые бодото гэжэ хүлеэн зүбшөөрхэ үндэһэ һуури боложо шадахагүй аад, зарим хүндэрэл бии болоно (жэшээлбэл, [[Чжуан-цзы]]н «[[эрбээхэй]]н зүүдэн»). Тэрэнһээ гадна эрэгэлзээтэй асуудалай хубида «хүн бүхэн нэгэн адли бодото байдал соо оршодог» гэжэ баталалга [[скептицизм|скептицис]] аргументуудта томо асуудал болоно (жэшээлбэл, [[Иммануил Кант|Кантын]] трансцендент онолые үндэһэ болгохо субъектив байдал ба «[[өөртөө байха зүйл]]»).

Тиимэ ушарһаа бодото үзэгдэлые баталхын тула субъектив үзэл суртал, олон хүнэй эмпирик дүршэл, мүн эмпирик юумэнэй мүн шанар гэхэ мэтэ зүб сэгнэлтын тэмдэгүүд байдаг. Гэхыдээ энэ тохёолдолдо «нэгэн адли бодото байдал соо оршодог» гэдэгынь ямар удхатай, ямар эрилтэтэй гэжэ нэгэнтэй зүбшөөрэл ниисээгүй. Бодото байдал субъектив дүршэлөөр тодорхойлогдоогүй гэжэ үзэбэл, өөрын бодото дүршэл туршалга, субьектив тайлагналай үнэн бодото байдалһаа хамааран бодото байдалые баталха хэсүү болоно.


== Мүн үзэхэ ==
== Мүн үзэхэ ==
* [[Бодото тоо]]
* [[Бодото тоо]]
* [[Хуурмаг тоо]]
* [[Хуурмаг тоо]]

== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}


[[Категори:Онтологи]]
[[Категори:Онтологи]]

19:02, 10 дүрбэ һара 2019-нэй һанал

Бодото байдал (ᠪᠣᠳᠠᠲᠤ ᠪᠠᠶᠢᠳᠠᠯ) — оршон байдаг бүхы юумэнэй ниитэлиг, объективнээр (бодотоор) үзэгдэдэг юртэмсэ мүн. Бодото байдал гансал бодос юумэн бэшэ, харин баһал бүхы бодос буса юумэнүүдые (үзэл бодол, ниигэмэй тогтооһон хуули, эрдэм) хамаруулдаг юм. Физикын үзэл бодолой ёһоор, бодото байдал хадаа мэдээжэ зүйл ба мэдэгдээгүй зүйлнүүдые багтаадаг.

Онтологи гэһэн баруунхи гүн ухаанай һалбари бодото байдалай мүн шанар тухай асуудалые шудалдаг. «Бодото байдал» гэһэн нэрэ томьёоной тад эсэргүү зүйл хадаа «хуурмаг байдал» юм.

Буддын шажанда бодото байдалай мүн шанар болбол хооһон шанар юм.

Үзэгдэл ба бодото байдал

Субьект бүриин бодото байдал тухай субъективнэ үзэл баримталал хуурмаг, алдаа, уран зохёолые багтаажа болохо ушарһаа, зарим түрэлэй хайшаашье түгэд гү, али хэрэгсээлгэ тэнсүү бэшэ юм. Харин бэе бодиин байра һууриие дэмжэбэл, бодото байдал тодорхой үзэгдэлые бодото гэжэ хүлеэн зүбшөөрхэ үндэһэ һуури боложо шадахагүй аад, зарим хүндэрэл бии болоно (жэшээлбэл, Чжуан-цзын «эрбээхэйн зүүдэн»). Тэрэнһээ гадна эрэгэлзээтэй асуудалай хубида «хүн бүхэн нэгэн адли бодото байдал соо оршодог» гэжэ баталалга скептицис аргументуудта томо асуудал болоно (жэшээлбэл, Кантын трансцендент онолые үндэһэ болгохо субъектив байдал ба «өөртөө байха зүйл»).

Тиимэ ушарһаа бодото үзэгдэлые баталхын тула субъектив үзэл суртал, олон хүнэй эмпирик дүршэл, мүн эмпирик юумэнэй мүн шанар гэхэ мэтэ зүб сэгнэлтын тэмдэгүүд байдаг. Гэхыдээ энэ тохёолдолдо «нэгэн адли бодото байдал соо оршодог» гэдэгынь ямар удхатай, ямар эрилтэтэй гэжэ нэгэнтэй зүбшөөрэл ниисээгүй. Бодото байдал субъектив дүршэлөөр тодорхойлогдоогүй гэжэ үзэбэл, өөрын бодото дүршэл туршалга, субьектив тайлагналай үнэн бодото байдалһаа хамааран бодото байдалые баталха хэсүү болоно.

Мүн үзэхэ

Зүүлтэ