Кирилл үзэг
Кирил үзэг (ород: кирилли́ческий алфави́т) — грек сагаан толгойнһоо гаралтай болоод голшолон Славян угсаанай арад түмэнэй дунда түгэсэн бэшэгэй тогтолсоо юм.
Гаралга
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Христосой номлигшод болохо аха дүүнэр Кирилл, Мефодий 10-р зуунай үедэ Славян үндэһэтэндэ Христосой һургаалые номложо байха үедээ зохёоһон байна. Тэдэ өөрһэдын һургаалые арад түмэндэ ойлгомжотой болгохо үүдэнһээ славян хэлэнэй бүтэсэдэ тохируулан Славян сагаан толгойе (одоогой кирилл сагаан толгой) грек сагаан толгойн нэгэн хубилбари болохо Глаголица сагаан толгойнһоо һанаа абан зохёоһон байна.
Хэрэглээ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Кирилл үзэгые 30 үлүү уласта ашаглажа байгаа болоод өөрһэдын хэлэнэй онсолого, дуудалга хүгэд тохируулан үзэг нэмэжэ хэрэглэжэ байна.
Кирил сагаан толгой
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Кирилл үзэгые албан ёһоной сагаан толгойгоор ашагладаг хэлэнүүд гэбэл:
- Славян хэлэнүүд: болгар, беларус, македон, ород, русин, серб, украин.
- Славян буса хэлэнүүд: абхаз, башкир, эрзя, казах, килдин, саами, коми, хиргис, мари, мокша, монгол (халха, буряад, хальмаг), осетин, цыган (зарим аялгуунууд), яхад, таджик, татар, тлингит (сүмын текст бэшэхэдэ), уряанхай, удмурт, инуит (Сибир юпик хэлэн), юпик (Аляскада)
Ород хэлэнэй хубилбари
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]а | б | в | г | д | е | ё | ж | з | и | й | к | л | м | н | о | п | р | с | т | у | ф | х | ц | ч | ш | щ | ъ | ы | ь | э | ю | я |
а | б | в | г | д | е | ё | ж | з | и | й | к | л | м | н | о | п | р | с | т | у | ф | х | ц | ч | ш | щ | ъ | ы | ь | э | ю | я |