Хилгааһан хорхой

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Хилгааһан хорхой (Nematoda)

Caenorhabditis elegans

Heterodera glycines

Хилгааһан хорхой

Eophasma jurasicum
Биологиин классификаци
Аймаг: Амитан
Хүрээ: Хилгааһан хорхой (Nematoda)
Рудольфи, 1808
Анги

Adenophorea
   Дэд анги Enoplia
   Дэд анги Chromadoria
Secernentea
   Дэд анги Rhabditia
   Дэд анги Spiruria
   Дэд анги Diplogasteria

Нематода (латаар 'Nematoda'), Хилгааһан хорхой (Монгол: Хялгасан хорхой) — һээр нюруугүйн амитадай нэгэ хүрээ. Дээдэ карбонһоо хойшо мэдэгдээдэ байна. 20 мянган тухай зүйл бэшэгдэһэншье[1][2], хамта дээрэ 1 сая зүйлнүүд байдаг[3].

Үегүй, хилгааһан дүрсэтэй, ээрүүл дүрсэтэй, (эмэ хорохой шэнгэнээр) лонхо гү, али нимбэгэ дүрсэтэй бэетэй, хүндэлэнэйнь хэмжээ түхэреэн юм. Сүлөөтэй хилгааһан хорхойнууд маша заахан — 0,05-5 мм (шэнгэнээр 50 мм хүрэтэр); шэмэгшэ зүйлнүүд жиртээ бишыхан байнашье, зарим зүйлнүүдэй утань 20—40 см гү, али 8,4 м (халимай ихэсһээ Placentonema gigantissima) хүрэнэ. Кутикула тээшэ гиподерма байна. Утаашаа, нэгэ дабхаряатай балсантай. Мэдэрхын эрхэтэнүүд — уралай папиллууд (тобшонууд), мэдэрхын шэрхэгүүд, үнэрдэхын амфидууд; зарим зүйлдэ — нюдэн (фоторецепторнууд).

Олон зүйлнүүд сенсор-булшархайта фазмид эрхэтэтэй, сүлөөтэй хилгааһан хорхойнуудай бэеын хойто туйлда — терминаль һүүлэй булшархайнууд байна (энэнэй секрет субстратда хадаха үүргэ гүйсэдхэнэ). Сүлөөтэй хилгааһан хорхойнуудай бүхы бэе арһан булшархайтай. Буртагай эрхэтэн — нэгэ эстэй хүзүүнэй булшархай юм. Амяар бэлгэтэй. Үндэгэлнэ, шэнгэнээр найрална. Сүлөөтэй хилгааһан хорхойнуудай нян, замаг, детрит эдеэнэ; зарим зүйлнүүд мяхашад, олон зүйлнүүд — амитадай, мөөгын ба ургамалай шэмэгшэд (уша санхада оруулна) юм.

2 дэд ангитай — аденофорей ба сецернент (ондоо системэдэ — 3 дэд ангитай). Даяар Дэлхэйдэ тэнгисдэ, далайда, уһанда ба хүрьһэндэ дэлгэрүүлэгдэнэ.

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Hodda, M. (2011) Phylum Nematoda Cobb, 1932. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. Zootaxa, 3148, 63–95.
  2. Zhang, Z. (2013). Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013). Zootaxa, 3703(1), 5–11. Загбар:Doi
  3. Lambshead PJD (1993). «Recent developments in marine benthic biodiversity research». Oceanis 19 (6): 5–24.

Холбооһон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]