Берлин хуудаһанай эхэ кодые хаража байна

{{Инфобокс һуурин
| name                     = Берлин
| subdivision_type         = [[Улас оронуудай жагсаалта|Улас]]
| subdivision_name         = [[Германи]]
| subdivision_type1        = [[Германиин Можонууд|Можо]]
| subdivision_name1        = [[Берлинэй дүүргэ ба районууд|Берлин]]
| settlement_type          = [[Ниислэл|Ниислэл хото]], [[Германиин Можонууд|можо]] ба [[Германиин Муниципалитетууд|муниципалитет]]
| image_skyline            = {{Photomontage|position=center
| photo1a = Siegessaeule Aussicht 10-13 img4 Tiergarten.jpg
| photo2a = Brandenburger Tor abends.jpg
| photo2b = Berliner Dom, Westfassade, Nacht, 160309, ako.jpg
| photo3a = Schloss Charlottenburg (233558373).jpeg
| photo3b = Berlin_Museumsinsel_Fernsehturm.jpg
| photo4a = Siegessäule-Berlin-Tiergarten.jpg
| photo4b = Hochhäuser am Potsdamer Platz, Berlin, 160606, ako.jpg
| photo5a = Reichstag Berlin Germany.jpg 
| color_border              = white
| color                     = white
| spacing = 2
| size = 270
| foot_montage = <center>'''Дээдэһээ, зүүнһээ баруун руу''': [[Тиргартен (Берлин)|Тиргартенай]] хараан; [[Бранденбургын хаалга]]; [[Берлинэй кафедрын собор]]; [[Шарлоттенбург Ордон]]; [[Музейн Арал]] ба [[Берлинэй телебашни]]; [[Берлинэй Илалтын Бахана|Илалтын Бахана]]; [[Потсдамай Талмай]]; ба [[Райхстаг (байшан)|Райхстаг]]</center>
}}
| image_shield             = DEU Berlin COA.svg
| shield_link              = Берлинэй Һүлдэ
| shield_size              = 70px
| pushpin_map              = Germany
| pushpin_relief           = yes
| pushpin_map_caption      = [[Германи]] дахи Байрлалга
| coordinates              = {{coord|52|31|12|N|13|24|18|E|format=dms|display=inline,title}}
| image_flag               = Flag_of_Berlin.svg
| flag_link                = Берлинэй Туг
| image_map                = {{maplink|frame=y|plain=yes|frame-align=center|type=shape<!--line-->|fill=#ffffff|fill-opacity=0|stroke-color=|stroke-width=2|frame-width=250|frame-height=300}}
| total_type               = Хото/Можо
| area_total_km2           = 891.7
| area_footnotes           = <ref name="statoffice">{{cite web |access-date=2 May 2019 |title=Amt für Statistik Berlin Brandenburg – Statistiken |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Statistiken/inhalt-statistiken.asp |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |language=de |archive-date=8 March 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308125331/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Statistiken/inhalt-statistiken.asp |url-status=dead }}</ref>
| population_total         = 3769495
| population_footnotes     = <ref name="pop-detail"/>
| population_as_of         = 2020 оной 12 һарын 31
| population_urban         = 4473101
| population_urban_footnotes = <ref name="citypopulation_urban">{{cite web|url=http://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|author=citypopulation.de quoting Federal Statistics Office|title=Germany: Urban Areas|access-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603133151/http://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|archive-date=2020-06-03|url-status=live}}</ref>
| population_metro         = 6144600
| population_metro_footnotes = <ref>{{cite web |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/pms/2019/19-02-08.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827224549/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/pms/2019/19-02-08.pdf |url-status=dead |archive-date=27 August 2021 |title=Bevölkerungsanstieg in Berlin und Brandenburg mit nachlassender Dynamik |date=8 February 2019 |website=statistik-berlin-brandenburg.de |publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg |access-date=24 November 2019}}</ref>
| elevation_m              = 34
| population_demonyms      = Берлинэйхид
| blank_name_sec1          = [[Дотоодын региональна бүтээгдэхүүн|ДРБ (нэрлэһэн)]]
| blank_info_sec1          = €155 тэрбум (2020)<ref>{{cite web |url = https://www.statistikportal.de/en/node/649 |title = Bruttoinlandsprodukt – in jeweiligen Preisen – 1991 bis 2020|website = www.statistikportal.de}}</ref>
| blank1_name_sec1         = ДРБ нэгэ хүндэ
| blank1_info_sec1         = €41,000 (2020)
| blank2_name_sec2         = [[Хүнэй хүгжөөлгын индекс|ХХИ]] (2018)
| blank2_info_sec2         = 0.950<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=13 September 2018}}</ref><br/>{{color|green|very high}} · [[List of German states by Human Development Index|2nd of 16]]
| timezone1                = [[Туб Европын Саг|CET]]
| utc_offset1              = +01:00
| timezone1_DST            = [[Туб Европын Зунай Саг|CEST]]
| utc_offset1_DST          = +02:00
| blank_name_sec2          = [[GeoTLD]]
| blank_info_sec2          = [[.berlin]]
| website                  = {{URL|www.berlin.de/en/}}
| governing_body           = [[Берлинэй депутатуудай Танхим|Берлинэй Abgeordnetenhaus]]
| leader_title             = [[Берлинэй Захирагша Мэр|Захирагша Мэр]]
| leader_party             = [[Германиин Социал-Демократ Нам|SPD]]
| leader_name              = [[Франциска Гиффай]]
| geocode                  = [[Европын Холбооной NUTS Нэгэдэхи хэмжээ|NUTS Нютаг]]: DE3
| area_code                = 030
| registration_plate       = B{{NoteTag |1 = Prefixes for vehicle registration were introduced in 1906, but often changed due to the political changes after 1945. Vehicles were registered under the following prefixes: "I A" (1906&nbsp;– April 1945; devalidated on 11 August 1945); no prefix, only digits (from July to August 1945), "БГ" (=BG; 1945–46, for cars, trucks and busses), "ГФ" (=GF; 1945–46, for cars, trucks and busses), "БM" (=BM; 1945–47, for motor bikes), "ГM" (=GM; 1945–47, for motor bikes), "KB" (i.e.: [[Allied Kommandatura|Kommandatura]] of Berlin; for all of Berlin 1947–48, continued for [[West Berlin]] until 1956), "GB" (i.e.: Greater Berlin, for [[East Berlin]] 1948–53), "I" (for East Berlin, 1953–90), "B" (for West Berlin from 1 July 1956, continued for all of Berlin since 1990).}}
| iso_code                 = DE-BE
| official_name            = <center>Берлин</center>
}}

'''Берлин''' ({{lang-de|Berlin}} {{IPA|[bɛɐ̯ˈliːn]}}) — [[Германи|Германи Уласай]] холбооной ниислэл болон 16 холбооной газарнуудай нэгэн. [[Шпрее мүрэн]] [[Һафель мүрэн]]дэ шудхажа ородог үзүүртэ, [[Эльба мүрэн|Эльба]] ба [[Одер мүрэн]]үүдтэй холбодог онгосын һубагуудта оршоно. 890 км² оршом талмайтай. 1939 ондо 4,3 сая, 1945 ондо 2,8 оршом сая, 1949 ондо 3,3 сая, 1995 ондо 3,5 сая хүнтэй байгаа. Одоо тус хотодо 3 469 800 гаран (2013) зон амидардаг.

Берлин — болбол Германиин эгээн томо ажаүйлэдбэриин, соёлой ба эрдэм ухаанай түб. Шёнефельд ба Тегель хоёр улас хоорондын ниидэхэ онгосын буудалтай, 2008 оной 10 һарын 31 болотор Темпельһоф гэһэн ниидэхэ онгосо ажаллажа байгаа. 150 км зурлаа метрополитентэй. Ажаүйлэдбэриин гол һалбари: машина бүтэлгэ (сахилгаанай техника, сахим, тоног түхеэрэмжэ, ниитын ба тээбэри), хими-эм зүй (эмэй болон нарин химиин синтезэй бодосой үйлэдбэрилгэ), полиграфи (хэблэл), бүдэй, оёдолой, хүнэһэнэй ажаүйлэдбэри.

Берлин хото XIII зуун жэлэй эхиндэ хото болобо. 1486 онһоо хойшо [[Бранденбург]]ын (хожомынь [[Прусси]]ин) ниислэл хото, 1871 онһоо хойшо — Германиин ниислэл. Европодохи [[Дэлхэйн хоёрдугаар дайн]]ай һүүлшын шатада 1945 оной 5 һарын 2-до [[Зүблэлтэ Холбоо|зүблэлтэ]] сэрэгүүд хүсэдөөр хотые эзэлбэ ([[Берлинэй операци]]). [[Нацис Германи|Фашис Германиин]] илагдалай һүүлдэ Берлинэй нютаг дэбисхэр [[Зүблэлтэ Холбоо|зүблэлтэ]], [[АНУ]]-ай, [[Ехэ Британи]]ин ба [[Франци]]ин дүрбэн эзэмдэлгын бүһэдэ хубаагдаһан байна. 1948 ондо баруун гүрэнүүд хотын парламентын һунгуули ябуулба. 1949 оной 10 һарын 7-до зүүн хэһэгтэ [[Зүүн Германи|БНАГУ]] тунхаглагдажа, Берлин хото Зүүн Германиин ниислэл болобо. 1961 ондо хүн зоной баруун руу нүүхэ ябадалые болюулхын түлөө [[Берлинэй хана]] (102 км утатай, энэ тоодо 45 км ута хотын хилэдэ байрладаг Баруун ба Зүүн Берлин хоорондо хашаа барилга) баригдаһан байна. Зүүн ба Баруун Германиин нэгэдэлэй һүүлдэ 10 һарын 3-да холбооной ниислэл Боннһоо Берлиндэ ошобо. Дээдэ һургуулинууд. Театрнууд: опера ба баледэй театр, «Комише опер», «Берлинер ансамбль» гэхэ мэтэ. Берлинэй гүрэнэй музейнүүд, Германиин түүхын музей гэхэ мэтэ. Зоопаркууд. XIII—XIV зуунай готикын церковь сүмэнүүд, XVII—XIX зуунай барокко ба классицизм маягай ансамбльнууд. XI Олимпиадын наадан (1936 он).

== Зурагууд ==
<gallery widths="200" heights="150">
Файл:Berlin, Mitte, Lustgarten, Dom.jpg|Берлинэй собор сүмэ
Файл:Berlin Rotes Rathaus B.JPG|Улаан хотын захиргаанай байшан
Файл:Pankow Goerschstr Gymnasium.jpg|Һургуули
Файл:Bode Museum.jpg|Боде музей
</gallery>

== Зүүлтэ ==
<references responsive="" />
<references group="note" responsive="" />

{{Navboxes
|title = Берлинтэй холбоотой Үгүүлэлнүүд
|list =
{{Berlin}}
{{Boroughs of Berlin}}
{{Cities in Germany}}
{{States of the Federal Republic of Germany}}
{{Capitals of the states of the Federal Republic of Germany}}
{{European Capital of Culture}}
{{Olympic Summer Games Host Cities|nocat=yes}}
{{IAAF World Championships in Athletics Host cities}}
}}

[[Категори:Германи]]
[[Категори:Германиин хотонууд]]
[[Категори:Саятан хото]]
[[Категори:Европын ниислэлнүүд]]