Перейти к содержанию

Буряад Уласай түрын дуулал

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
(Буряад Республикын дуулал-һээ шэлжэн эльгээгдэбэ)

Буряад Уласай түрын дуулал «Буряад Уласай гүрэн түрын гимн тухай» хууляар бэшэгдэдэг. Тус Хуули Буряад Уласай гүрэнэй албан ёһоной һүлдэ тэмдэг, тэрэнэй хүгжэм найруулга, түрын дуулал, тэрэнэй удха, хуули ёһоной зэргэ, ёһо cooнь гүйсэдхэхэ гурим тогтоогдог. Буряад Уласай Үндэһэн Хуулиин 107 зүйлэй ёһоор Д.З. Жалсараевай үгэ дээрэ хүгжэм найруулагша А.А. Андреевэй «Эхэ нютаг тухай» дуунай үндэһэн дээрэ бэшэгдэһэн Буряад Уласай түрын дуулалын хүгжэмэй найруулга ба үгэнүүдынь баталха, 2-дохи хабсаргалтын ёһоор. Буряад Уласай түрын дуулал оркестрэй, хоорой, оркестр хор хоёрой, үгы гэбэл ганса хүнэй ба хүгжэмэй зэмсэг дээрэ гүйсэдхэжэ болодог. Тиихэдэ абяа буулгаха миндаһа хэрэглэжэ болоно. Хүгжэмэй зэмсэг дээрэ нэгэ бадаг гүйсэдхэжэ болоно. Буряад Уласай гимн тус хууляар баталагдаһан буряад ба ород хэлэнүүд дээрэ дуунай үгын ба хүгжэмэй ёһо соо гүйсэдхэгдэдэг.

Буряад Уласай түрын дуулалын олоной үмэнэ зэдэлхэдэ, байгшад бодоод байдаг, эрэгтэй хүнүүд – малгайгаа абадаг.

Буряад Уласай түрын дуулал теле-радио нэбтэрүүлгын эмхинүүд дамжуулдаг: Уласай телевидениин дамжуулгануудта – гүрэнэй баярай үдэрнүүдтэ: радиодамжуулгануудта – үдэр бүри Уласай программын эхин дээрэ нэгэ бадаг.

Хилын саана албанай арга хэмжээ үнгэргэхэдөө, Буряад Уласай түрын дуулал гүйсэдхэлгэ ошоһон гүрэн хараада абан ба тус хуули дээрэ үндэһэлэн Буряад Уласай Правительствын тогтооһон дүримэй ёһоор бэелүүлэгдэдэг.

Буряад Уласай түрын дуулал гүйсэдхэхэдэ, тогтоогдоһон эрилтэнүүдые дүүргэлгын хойноһоо харюусалга тус арга хэмжээ үнгэргэһэн гүрэнэй засагай зургаанай ба нютагай өөһэдын хүтэлбэриин зургаанай, эмхинүүдэй хүтэлбэрилэгшэд даадаг.

Хүгжэмынь Анатолий Андреевэй. Үгэнь Жалсарайн Дамбын (Дамба Жалсараевай).

Үнгын дайдаар, хангай тайгаар нэмжыгшэ
Үлзы Буряад – манай нангин үлгы.
Сэлмэг сарюун, сэнхир номин шарайшни
Сэдьхэлдэмнай хэзээдэшье зулгы.

Эрхим хангал санзай шэнги агаарташ
Эршэ хүсөө элсүүлэнгүй яалайб!
Эмтэй домтой мүнхын уһан аршаандаш
Эльгэ зүрхөө хүртүүлэнгүй яалайб!

Холын замда эхын ёһоор юрөөжэ,
Хүмүүн зондоо хэтын жаргал хүсөөш.
Саяан уулын сэлгеэн амяар арюудхан,
Байгал далайн гэгээн долгёор сүршөөш.

Шэрүүн сагһаа сусархагүйл хэзээшье
Шинии заяан, шинии үндэр харгы.
Эбтэй дорюун бүлын ёһоор жаргыш даа,
Энхэ Буряад – манай нангин үлгы!

Нангин үлгы!

Музыка Анатолия Андреева. Слова Дамбы Жалсараева.

Таежная, озерная, степная,

Ты добрым светом солнечным полна.

Цветущая от края и до края,

Будь счастлива, родная сторона.


Брусничный дух, черемухи дыханье,

Лилового багульника настой.

Я не дышу, а пью благоуханье

Моей земли, равнинной и лесной.


Прими, земля, сыновнее спасибо,

Святой водой Аршана угости,

Чтоб я обрел невиданную силу

Для дальнего нелегкого пути.


С тобой, земля, мы слиты воедино,

Моею стала и судьба твоя.

Поклон тебе от сердца, край родимый,

Любимая Бурятия моя!


О, мать земля!