Гадил хуудаһанай эхэ кодые хаража байна

{{Таксон
| name = Гадил
| image_width = 250px
| image = Luxor, Banana Island, Banana Tree, Egypt, Oct 2004.jpg
| image_caption = Гадил жэмэс ургажа бай.
| regnum = [[Ургамал]]
| divisio = [[Сэсэг|Сэсэгтэ ургамал]]
| classis = Liliopsida
| ordo = Zingiberales
| familia = Гадилайхан
| genus = ''[[Musa (Musaceae)|Musa]]''
<!--
| subdivision_ranks = Species
| subdivision =
Hybrid origin; see text
-->
}}
'''Гадил''' ({{mongolUnicode|ᠭᠠᠳᠢᠯ|h}}, {{lang-san|कदली}}, ''kadalī''), мүн '''банан''' — гадилай ургамалда ургаха [[жэмэс]] болон [[Зүүн Урда Ази]]ин дулаан бүһэһөө гаралтай. Гадилынь 100 оршом түрэл байдаг байна.  Анха хүнэһэнэй шэглэлээр тарижа ургуулһаниинь [[Папуа Шэнэ Гвиней|Папуа Шэнэ Гвинея]]да байжа болохо талатай. Мүнөө гадилые дэлхэйн эрьен тойрондо дулаан бүһэнүүдтэ үргэнөөр тарижа ургуулжа байна. Ехэнхинь хүнэһэнэй зорюулалтай болобош заримынь шэмэглэлэй болон утаһа мяндаһа үйлэдбэрилэлтын шэглэлээр юм. Азида таряалангын [[ажахы]]нуудта гадилай ургамалтай олонтаа таараха ба энэнь [[кофе]], [[какао]], [[хара перец]] болон [[зади]] зэргэ ургамалые һүүдэрлэжэ хамгаалха зорилготой ажа һэн.

== Гадилай ургамал ба жэмэс ==
Гадилай ургамалынь 2-8 метр үндэр ургаха тула [[модон]] хэмээн андуурагдадаг. Гэбэшье модон бэшэ [[үбһэрхэг ургамал]] юм. Набшань 3.5 метр хүрэтэр ута ургана. Гадил жэмэсынь унжаһан хонгорсог боложо ургана. Нэгэ хонгорсогынь 30-50 килограмм шэгнүүртэй болодог. Гадил жэмэсынь түүхэй байхадаа ногоон байха ба болбосоржо гүйсэхээрээ шара гү, али улаан гэхэ мэтэ үнгэтэй болоно. Нэгэ шэрхэг гадил жэмэсынь дундажаар 125 грамм болон 3/4 [[уһан]] юм. Гадил жэмэсэй газаахи хальһанииньшье мүн эдижэ болохо болоод Азиин зарим орондо хальһатайнь хоол хэжэ эдидэг байна. Гадилынь В6 витамин, [[С витамин]] болон [[кали|каляар]] баялиг юм.

== Холбооһон ==
{{commons|Banana|Гадил}}

== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}

[[Категори:Алим жэмэс]]

{{1000 үгүүлэл}}