Жэрмэһэн

Үбшэнүүдэй уласхоорондын бүлэглэһэн xубаарилга (МКБ-10; ICD-10)
Z33	Жэрмэһэн байдал
O00-O99	Жэрмэһэлэлтэ, нарайлалга ба нарайлалгын дараахи хугасаа
ICD-10 онлайн (2019 оной ДБЭЭЗ-ын хубилбари)

Жэрмэһэлэлтэ (ᠵᠢᠷᠮᠦᠰᠦᠯᠡᠯᠲᠡ), жэрмэһэн (хээлитэй) байдал гээшэ эхэнэрэй бэе дотор үрэ, бүрилдэн тогтожо, хүгжэдэг үйлэ ябаса юм.^[1] Эхирнүүд мэтэ нэгэ үлүү үринэр байдаг хадаа олон үрэтэй жэрмэһэлэлтэ гэжэ нэрэтэй.^[2] Хурисал гү, али туһалха үрэжэхын технологиин уламаар хээлитэжэ болоно. Юрэдөө, һүүлшын һарын тэмдэг ерэһэнһээ 40 долоон хоног үргэлжэлжэ, нарайлалгаар дүүрэнэ.^[1]^[3] Энэ саг хугасаа 29½ тухай үдэртэй юһэн һараһаа нэгэ бага удаан.^[1]^[3] Үрэ тогтолтоһоо тоолобол, 38 тухай долоон хоног болоно. Үрэ тогтолтын һүүлдэ найман долоон хоногтой болотор эмбрион (үрэ хүрбэл) гэжэ нэрэтэй байгаад, энэнэй һүүлдэ ураг үрэ гэжэ нэрэтэй байна.^[3] Жэрмэһэн болоһоной эртын шэнжэ тэмдэгүүд дунда нэбтэ гаргаһан һарын тэмдэг, зөөлэн сээжэ, бөөлжэлгэ, үлэсхэлэн болон үдхэн бэеэ заһалга.^[4] Жэрмэһэн болоһоноо жэрмэһэнэй туршалтын туһаламжатайгаар баталжа болоно.^[5]

Хүнэй жэрмэһэлэлтэнь хүхэтэн амитадай жэрмэһэлэлтэ дундаһаа эгээн һайн шудалагдаһан байдаг. Жэрмэһэлэлтые гурбан триместрда хубаана. Түрүүшын триместр нэгэдэхи долоон хоногһоо 12 долоон хоног болотор үргэлжэлээд үрэ тогтолтые багтана. Үрэ тогтолто гээшэ сперматозоид үндэгэн эсые нилүүлхэ саг юм. Һүүлдэнь, тогтоһон үрэ фаллопиевын гуурһые уруудажа, үтэрээгэй дотордо няалдажа, үрэ ба тоонтые болгоно.^[1] Түрүүшын триместрдэ зулбалтын аюул эгээн ехэ (ураг үрын үхэл).^[6] Хоёрдохи триместр 13 долоо хоногто эхилээд 28 долоо хоног хүрэтэр үргэлжэлнэ. Хоёрдохи триместрын дунда хэһэг болотор урагай хүдэлэлгые мэдэржэ болоно. 28 долоо хоног болобол, нарайгуудай 90% эмнэхэ туһаламжатайгаар үтэрээһээ гадаада амиды үлэжэ болоно. Гурбадахи триместр 29 долоо хоногһоо 40 долоо хоног хүрэтэр болоно.^[1]

Түрэхын үмэнэ харууһалга жэрмэһэлэлтын үрэ дүнгын һайжаруулна.^[7] Түрэхын үмэнэ харууһалга фолиин хүшэлые ууха, эм ба алкоголиие тэрьелхэ, тогтомол дадхаалга, шуһанай шэнжэлгэ болон тогтомол бэеын шалгалтые багтана.^[7] Жэрмэһэнэй хүндэрэлнүүдэй дунда жэрмэһэнэй үндэр шуһанай даралта, жэрмэһэнэй диабет, түмэр дуталай шуһа багадалта (анеми), болон бөөлжэлгэ байна.^[8] Жэрмэһэнэй хугасаа 37 долоо хоногһоо 41 долоо хоног хүрэтэр байгаад, 37-38 долоо хоног эртын, 39-40 долоо хоног дүүрэн, 41 долоо хоног оройтоһон хугасаа юм. 41 долоо хоног һүүлдэ, хугасаагай дараахи жэрмэһэн гэжэ нэрэтэй. 37 долоо хоногой түрэхэ нарайнууд хугасаагай урда байгаад тархиин паралич мэтэ элүүр мэндын асуудалтай болохо аюултай.^[1] Хэмэл нарайлалга гү, али кесаревын зүһэлгын аргаар 39 долоо хоногой урда нарайлалга бусад элүүр мэндын шалтгаанай уламһаа зайлашагүй үгы байгаа хүсэһэнгүй юм.^[9]

2012 ондо 213 сая болоһон жэрмэһэлэлтэ дунда 190 сая хүгжэжэ бай дэлхэйдэ болоод 23 сая хүгжэһэн дэлхэйдэ болоо. 15-һаа 44 наһатай эхэнэр дунда 1,000 бүридэ 133 эхэнэр жэрмэһэн байгаа.^[10] Баталһан жэрмэһэлэлтэ дунда 10%-һаа 15% хүрэтэр зулбалтаар дүүрэбэ.^[6] 2013 ондо, жэрмэһэнэй хүндэрэл ушар 293,000 хүн наһа бараһаншье, 1990 ондо 377,000 хүн наһа бараһанһаа бага. Ниитэлиг шалтагаан эхын шуһа алдалта, абортын хүндэрэл, жэрмэһэнэй үндэр шуһанай даралта, түрэлтын халуурал (найралалгын дараахи сепсис) болон һаалтатай найралалга багтана.^[11] Дэлхэй даяар жэрмэһэнэй 40% түлэблэгдөөгүй байна. Түлэблэгдөөгүй жэрмэһэлэлтын хахад абортын аргаар зогсоогдобо.^[10] АНУ-да болоһон түлэблэгдөөгүй жэрмэһэлэлтын 60% тохёолдолдо эхэнэр хээлитэһэн һарада контрацепцептивые хэрэглэбэ.^[12]

Юрэдөө, жэрмэһэн эхэнэр харууһалга доро байна.^[13]

Түрэһэнэй урда хүгжэл

4 долоо хоногтой эмбрион^[14]
8 долоо хоногтой ураг^[15]
18 долоо хоногтой ураг^[16]
38 долоо хоногтой ураг^[17]
1 һара
3 һара
5 һара
9 һара

Зүүлтэ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 "Pregnancy: Condition Information". http://www.nichd.nih.gov/.
↑ Wylie, Linda (2005).
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Abman, Steven H. (2011).
↑ "What are some common signs of pregnancy?". http://www.nichd.nih.gov/.
↑ "How do I know if I'm pregnant?". http://www.nichd.nih.gov/.
↑ ^6,0 ^6,1 The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics (4 ed.
↑ ^7,0 ^7,1 "What is prenatal care and why is it important?". http://www.nichd.nih.gov/.
↑ "What are some common complications of pregnancy?". http://www.nichd.nih.gov/.
↑ World Health Organization (November 2014).
↑ ^10,0 ^10,1 Sedgh, G; Singh, S; Hussain, R (September 2014).
↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 December 2014).
↑ K. Joseph Hurt, Matthew W. Guile, Jessica L. Bienstock, Harold E. Fox, Edward E. Wallach (eds.
↑ Womack, Mari (2010). The anthropology of health and healing.. Plymouth: AltaMira Press, 133. ISBN 978-0-7591-1044-1.
↑ 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 6 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 14 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..
↑ 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 10 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 16 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..
↑ 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 20 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 16 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..
↑ 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 40 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 16 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..

Ном зохёол

Коваленко Н. П.профессор,доктор психологических наук. "В Добрый путь к успешным родам " = " В Добрый путь к успешным родам". — М.
Коваленко Н. П.профессор,доктор психологических наук. " Психопрофилактика и психокоррекция в период беременности и родов.". — М.
Коваленко Н. П.профессор,доктор психологических наук. "Перинатальная психология". — М.
Коваленко Н. П.профессор,доктор психологических наук. "Научный сборник по перинатальной психологии Российской ассоциации перинатальной психологии и медицины с 2001-2008г" (ежегодно) под редакцией Коваленко Н. П. — М.
Кэтрин Крам, Тери Стуффер Дрент. Физкультура во время беременности для "чайников" = Fit Pregnancy For Dummies. — М.: «Диалектика», 2007. — С. 362. — ISBN 0-7645-5829-3
Г. М. Савельева, В. И. Кулаков. Акушерство. — М.: Медицина, 2000. — С. 816. — ISBN 5-225-04549-9
В.Е. Радзинский. Ранние сроки беременности. — М.: Медиабюро Статус презенс, 2009. — С. 479. — ISBN 978-5-91785-001-6

[NIH2013Def-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 "Pregnancy: Condition Information". http://www.nichd.nih.gov/.

[2] Wylie, Linda (2005).

[Ab2011-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Abman, Steven H. (2011).

[4] "What are some common signs of pregnancy?". http://www.nichd.nih.gov/.

[5] "How do I know if I'm pregnant?". http://www.nichd.nih.gov/.

[John2012-6] 6,0 ^6,1 The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics (4 ed.

[NIH2013Prenatal-7] 7,0 ^7,1 "What is prenatal care and why is it important?". http://www.nichd.nih.gov/.

[8] "What are some common complications of pregnancy?". http://www.nichd.nih.gov/.

[WHO2014-9] World Health Organization (November 2014).

[Sed2014-10] 10,0 ^10,1 Sedgh, G; Singh, S; Hussain, R (September 2014).

[GDB2013-11] GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 December 2014).

[12] K. Joseph Hurt, Matthew W. Guile, Jessica L. Bienstock, Harold E. Fox, Edward E. Wallach (eds.

[isbn_9780759110441-13] Womack, Mari (2010). The anthropology of health and healing.. Plymouth: AltaMira Press, 133. ISBN 978-0-7591-1044-1.

[14] 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 6 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 14 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..

[15] 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 10 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 16 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..

[16] 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 20 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 16 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..

[17] 3D Pregnancy Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной. (Image from gestational age of 40 weeks). Retrieved 2007-08-28. A rotatable 3D version of this photo is available here Архивировалһан 16 юһэ һара 2007 оной., and a sketch is available here Архивировалһан 27 юһэ һара 2007 оной..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]