Нигер мүрэн хуудаһанай эхэ кодые хаража байна

{{Сүнхэрэг
 | river_name = Нигер мүрэн
 | image = [[File:Niger river at Koulikoro.jpg|250px]]
 | caption = [[Мали]] уласай Куликоро хотодо Нигер мүрэнэй хэһэг
 | image2 = [[File:Map of River Niger.svg|250px]]
 | caption2 = Нигер мүрэн [[Африка|Африкын]] хамагай томо гол мүрэнүүдэй нэгэн юм
 | rivers = [[Гвиней]]н [[үндэрлиг]]
 | outflow = [[Гвинейн булан]], [[Атлантик далай]]
 | basin_countries = [[Гвиней]], [[Мали]], [[Нигер]], [[Бенин]], [[Нигери]]
 | depth = 
 | length = 4 180 км
 | catchment = 2 117 700 км²<ref>{{Citation |last= Gleick |first= Peter H. |title= The World's Water, 2000-2001: The Biennial Report on Freshwater |year= 2000 |publisher= Island Press |isbn= 1-55963-792-7 |page= 33}}; online at [http://books.google.com/books?id=b61zOkAs5NcC Google Books]</ref>
}}
'''Нигер мүрэн''' ({{lang-en|Niger River}}) — баруун [[Африка|Африкын]] нютагаар урдан үнгэржэ, [[Гвинейн булан]]да шудхадаг мүрэн юм. Ниитэ утань 4180 км болоод [[Нил мүрэн|Нил]] ба [[Конго мүрэн|Конго]] мүрэнэй дараагаар Африка тибдээ 3-да ородог. Нигер мүрэн [[Гвиней]], [[Мали]], [[Нигер]] уласуудай нютагаар дайран, [[Бенин]]ые хилэлэн [[Нигери]] улас уруу урдадаг. Нигер хэмээхэ нэрын гаралынь тодорхойгүй.
 
== Газарзүй ==
Нигер мүрэниинь харисангуй сэбэр уһатай ба [[Нил мүрэн]]эй 10%-тай лэ тэнсэхээр булингартай байдаг байна. Ушариинь эхэ абадаг газарай шулуулигынь бага зэргэ шабарлиг тогтосотой ажа. [[Нил мүрэн]]эй адли жэл бүри [[үер]]лэхэ ба энэнь [[9 һара]]да эхилээд [[11 һара]]да хамагай ехэ боложо, [[5 һара]]да татардаг байна. Энэ мүрэнэй нэгэ үбэрмэсэ тогтосонь ''Нигер мүрэнэй дотоод Бэлшэp'' хэмээгдэхэ горхи, намаг балшаг, нуур сөөрмөөһэн бүтэхэ [[Бельги]] уласай газар нютагтай тэнсэхүйсэ хэмжээнэй ногоон бүһэ юм. Жэл бүриин үер энэхүү Бэлшэpтэ загаһан агнуур болон газар таряалангын хубида туйлын таатай нүхэсэлые бүрдүүлдэг ажа.
Нигер мүрэнэй [[бумеранг]] мэтэ тохойроһон хэлбэритэй тогтосонь [[Европ]]ын газарзүйшэдые 2000 жэл төөрэгдүүлһэн гэдэг. [[Атлантик далай]]һаа 240 км зайтай газарһаа эхэ абаад, далайн эсэрэг зүг уруу [[Сахарын сүлэ]] тиишэ урдадаг ба [[Тимбукту]] хотын оршомһоо шэглэлээ өөршэлэн эргэнэ. Эндээһээ зүүн урда зүг уруу урдажа Гвинейн буланда шудхадаг.

[[Эртэнэй Рома|Эртэнэй Ромшууд]] Тимбукту хотын ойро урдаха голые [[Нил мүрэн]]эй нэгэ хэһэг гэж бодожо байгаа. 17-р зуунай эхин үедэ Европын эрэлшэд эдэ мүрэные үрэнэ зүг уруу урдажа [[Сенегал мүрэн]]тэй ниилдэг гэжэ үзэжэ байба. Нютагай олонхи [[хүмүүн]] Нигер мүрэнэй жэнхэни голидиролые мэдэдэг байһан байжа болохош европшууд 19-р зуунай һүүлдэ [[Скотланд]]иин эрэлшэн Мунго Парк "Африкаар аялһаниинь" номдоо бэшэһэнээр сая мэдэжээ.

== Холбооһон ==
{{commonscat|Niger River}}
* [http://earthtrends.wri.org/maps_spatial/maps_detail_static.cfm?map_select=298&theme=2 Information and a map of the Niger's watershed] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041027204023/http://www.earthtrends.wri.org/maps_spatial/maps_detail_static.cfm?map_select=298&theme=2 |date=2004-10-27 }}
* [http://www.waterandnature.org/eatlas/html/af14.html Map of the Niger River basin at Water Resources eAtlas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061111145727/http://www.waterandnature.org/eatlas/html/af14.html |date=2006-11-11 }}
* [http://www.nigercurrents.ca Niger Currents: Exploring life and technology along the Niger River] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130616141219/http://nigercurrents.ca/ |date=2013-06-16 }}

== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}

== Ном зохёол ==
* {{книга|автор=Дмитревский Ю. Д.|заглавие=Внутренние воды Африки и их использование|место=Л.|издательство=Гидрометеорологическое изд-во|год=1967}}
* {{книга|заглавие=River studies and recommendations on improvement of Niger and Benue|место=Amsterdam|издательство=North-Holland Pub. Co.|год=1959}}
* {{citation |last=Reader |first=John |title=Africa |location=Washington, D.C. |publisher=National Geographic Society |year=2001 |isbn=0-620-25506-4}}
* {{citation |first=J. Oliver |last=Thomson |title=History of Ancient Geography |publisher=Biblo & Tannen Publishers |year=1948 |isbn=0-8196-0143-8}}
* {{citation |first=R.L. |last=Welcomme |chapter=The Niger River System |editor-first=Bryan Robert |editor-last=Davies |editor2-first=Keith F. |editor2-last=Walker |title=The Ecology of River Systems |publisher=Springer |year=1986 |isbn=90-6193-540-7 |pages=9–60}}

{{1000 үгүүлэл}}

[[Категори:Гол мүрэн]]