Хара тэнгис хуудаһанай эхэ кодые хаража байна

{{Сүнхэрэг
| name               = Хара тэнгис
| image              = [[Файл:Crimea Laspi Sunset.jpg|250px]]
| image2              = [[Файл:Black Sea map.png|250px]]
| caption            = Хара тэнгисэй газарай зураг
| caption2            = [[Крым]] хахад арал дахи Хара тэнгисэй эрэг
| image_bathymetry   = 
| caption_bathymetry =
| location           =
| coords             = {{Coord|44|N|35|E|type:waterbody_scale:8000000 |display=inline,title}}
| type               = [[Тэнгис]]
| inflow             = [[Дунай мүрэн|Дунай]], [[Днепр мүрэн|Днепр]], [[Риони мүрэн|Риони]], [[Урда Буг]], [[Кызылырмак мүрэн|Кызылырмак]], [[Днестр мүрэн|Днестр]]
| outflow            = [[Босфор хоолой]]
| catchment          =
| basin_countries    = [[Болгари]], [[Румын]], [[Украина]], [[ОХУ]], [[Гүрж]], [[Турк]]
| length             = 1175 км
| width              =
| area               = 436402 км²
| depth              = 1253 м
| max-depth          = 2212 м
| volume             = 547000 км³
| residence_time     =
| shore              =
| elevation          =
| frozen             =
| islands            = 10+
| cities             =
| reference          =
}}
[[Файл:Black-Sea-NASA.jpg|thumb|right|250px|Эгсэ доошо бүтэнээрээ харагдаха Хара тэнгис]]
'''Хара тэнгис''' — зүүн урда [[Европо]]до, [[Анатолиин хахад арал]] ([[Турк]]) дээрэ байрлаха, эхэ газар дундын тэнгис юм. Уг тэнгисиинь [[Газарай дундада тэнгис]], [[Эгейн тэнгис]]ээр [[Атлантик далай]]тай холбогдоно. [[Босфор]] хоолойнь Хара тэнгисиие [[Мрамор тэнгис]]тэй, уламаар [[Дарданелл хоолой]]нь Эгейн тэнгистэй холбоно. Эгейн тэнгисиинь Газарай дундада тэнгисэй нэгэ хэһэг гэжэ тоосогдодог байна. Эдэгээр тэнгисүүд (уһанууд) [[Ази]] болон [[Европо]] [[тиб]]иин хилэ юм. Хара тэнгисиинь баруун хойто таладаа [[Керчиин хоолой]]гоор [[Азов тэнгис]]тэй холбогдоно.

Хара тэнгисэй ниитэ талбайнь 436400 км<sup>2</sup>,<ref>436,400 km² {{cite web |title=Black Sea Geography |work=University of Delaware College of Marine Studies |url=http://www.ocean.udel.edu/blacksea/geography/index.html |date=2003 |accessdate=December 2 |accessyear=2006 |archivedate=2007-04-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070429164645/http://www.ocean.udel.edu/blacksea/geography/index.html }}</ref>, хамагай ехэ гүниинь 2200 метр <ref>{{cite web |title=Unexpected changes in the oxic/anoxic interface in the Black Sea |work=Nature Publishing Group |url=http://www.nature.com/nature/journal/v338/n6214/abs/338411a0.html |date=30 March 1989 |accessdate=December 2 |accessyear=2006}}</ref> хүрэнэ. 
Газарай дундада тэнгистэй адли Хара тэнгис рүү жэлдэ 200 км³ [[Атлантын далай]]н уһан урдажа ерэхэ болоод ууршалтын уламһаа уһаниинь харисангуй үндэр дабһажалтатай болодог байна. Эхэ газарһаа жэлдэ 320 км³ сэнгэг уһан шудхаха болоод уг тэнгист шудхадаг хамагай томо мүрэн боло [[Дунай мүрэн]] юм<ref>[http://visibleearth.nasa.gov/view_rec.php?id=16477 The Danube Spills into the Black Sea] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070322105017/http://visibleearth.nasa.gov/view_rec.php?id=16477 |date=2007-03-22 }} NASA Visible Earth. Retrieved 2 December 2006.</ref>.

[[Турк]], [[Болгар]], [[Румын]], [[Украина]], [[Ород]], [[Гүрж]] уласууд Хара тэнгистэй хилэлнэ<ref>Sosio-economic indicators for the countries of the Black Sea basin. (2001). In UNEP/GRID-Arendal Maps and Graphics Library. Retrieved 2 December 2006 from http://maps.grida.no/go/graphic/sosio_economic_indicators_for_the_countries_of_the_black_sea_basin_giwa.</ref>. [[Крым|Крым хахад арал]]— Украинын автономито эрхтэй можо юм.

== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}

== Холбооһон ==
{{commonscat|Black Sea|Хара тэнгис}}
* [http://blacksea.orlyonok.ru/blacksea.shtml Black Sea Environment and Marine Life - Learning Pages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090415211018/http://blacksea.orlyonok.ru/blacksea.shtml |date=2009-04-15 }}
* [http://www.blacksea-archaeology.org/en/zaks_en.html The Center for Black Sea Archaeology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120426061730/http://www.blacksea-archaeology.org/en/zaks_en.html |date=2012-04-26 }}
* [http://www.museum.upenn.edu/Sinop/SinopIntro.htm The Black Sea Trade Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051215163815/http://www.museum.upenn.edu/sinop/SinopIntro.htm |date=2005-12-15 }}
* [http://earthfromspace.photoglobe.info/spc_blacksea.html Earth from Space: Black Sea]
* [http://www.nationalgeographic.com/blacksea/ National Geographic Society]
* [http://www.grid.unep.ch/bsein/ Black Sea Environmental Internet Node]
* [http://sealevel.ns.ca/igcp521/ Black Sea-Mediterranean Corridor during the last 30 ky: UNESCO IGCP 521 WG12] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141006150829/http://sealevel.ns.ca/igcp521/ |date=2014-10-06 }}

{{1000 үгүүлэл}}

[[Категори:Тэнгисүүд]]