Гэндзи тухай туули

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
XII зуун жэлэй үедэ гараар хуулбарилһан «Гэндзи тухай туули»

«Гэндзи тухай туули» (японоор 源氏物語 (げんじものがたり) Гэндзи-моногатари) гээшэ Японой Хэйан үеын (IX-XII зуун жэл) ордоной ба изагууртанай һунгадаг удха зохёолой эгээ үнэтэ баялиг, мүн лэ хүн түрэлхитэнэй түрүүшын үргэлжэлһэн үгын роман юм. Зох̈ёолшонь — Мурасаки Сикибу, Хэйан үедэ амидаржа байһан изагууртан эхэнэр ба Сёси хатанай фрейлина.

Туулиин гол удха һанаан хадаа доодо шатын Гэндзи хаан хүбүүнэй дуран амидарал юм. Тус туулиин сэдэбынь (ашаггүй байдалһаа шаладаг баатарай дуранай ушаралта ябадал) ба дэбисхэр фониинь (Х зуун жэлэй һүүл үеын ордоной дэлхэй) гэнэн онтохон удхатай «моногатариһоо» хашарһан ордоной изагууртанай «ниигэмэй захяалгые» хангана. Тус роман гээшэ Гэндзиин дуран тухай туужануудай гэнжэ.

Хирагана үзэгөөр галиглажа бэшэгдэһэн тус бүтээл япон хэлэн бэшэгэй болон удха зохёолой ухаанда үнэтэй хубита нэмэриеэ оруулһан юм.

Бүридэл[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

15 бүлэг — 蓬生 Ёмогиу («Үрмэдэһэнэй шэрэнги»). Токугава уран һайханай музейн XII зуун жэлэй «Гэндзи-моногатари эмаки» зурагта эрьюулгэ номһоо зураг.
16 бүлэг — 関屋 Сэкия («Хаалгада»). Токугава уран һайханай музейн «Гэндзи-моногатари эмаки».
37 бүлэг — 横笛 Ёкобуэ («Лимбэ»). Токугава уран һайханай музейн «Гэндзи-моногатари эмаки».
39 бүлэг — 夕霧 Югири («Үглөөнэй манаан»). Токугава уран һайханай музейн «Гэндзи-моногатари эмаки».
48 бүлэг — 早蕨 Савараби («Оймын үрэ»). Токугава уран һайханай музейн «Гэндзи-моногатари эмаки».
49 бүлэг — 宿り木 Ядориги («Ороонго»). Токугава уран һайханай музейн «Гэндзи-моногатари эмаки».

Тус бүтээл 54 бүлэгһөө бүридэнэ. «Түрүүшын ногоон» бүлэг хоёр хэһэгтэй байгаад, «Үүлэн соо хоргодоһон» бүлэгынь хооһон үлэнхэй байна. Роман гурбан хэһэгтэ хубаагдана:

  1. «Павловни модоной танхим» — «Ороонго золой набша» (33 бүлэгүүд). Гэндзи эдир наһанһаа бэеэ хүсэһэнэй хүрэтэр амидарал тухай. Бэрхэшээлые дабажа, Гэндзи хүсэ шадалай дээдэ шатада хүрэнэ.
  2. «Түрүүшын ногоон» — «Бөө» (8 бүлэгүүд). Гэндзиин үбгэн наһан ба наһа баралга.
  3. «Анхилгата хаан хүбүүн» — «Зүүдэнэй хүбэдэг хүүргэ» (13 бүлэгүүд). Гэндзиин залгамжалагшад тухай, гол баатарынь Укифунэ.

Гол дид бүлэгүүд бии.[1].

Бүлэгүүд[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Бүлэг Японоор Оршуулга
1 Кирицубо (японоор 桐壺) Павловни модоной танхим
2 Хахакиги (японоор 帚木) Хамуур модон
3 Уцусэми (японоор 空蝉) Сарсаагай хальһан
4 Югао (японоор 夕顔) Үдэшын шарай
5 Вакамурасаки (японоор 若紫) Залуухан Мурасаки
6 Суэцумухана (японоор 末摘花) Гүргэм сэсэг
7 Момидзи-но га (японоор 紅葉賀) Улаан набшын баяр
8 Хана-но эн (японоор 花宴) Сэсэгэй баяр
9 Аои (японоор ) Жамба сэсэг
10 Сакаки (японоор ) Сакаки арюун модон
11 Ханатирусато (японоор 花散里) Сэсэгүүд унадаг газар
12 Сума (японоор 須磨) Сума
13 Акаси (японоор 明石) Акаси
14 Миоцукуси (японоор 澪標) Үерэй шалгуур
15 Ёмогиу (японоор 蓬生) Үрмэдэһэнэй шэрэнги
16 Сэкия (японоор 関屋) Хаалгада
17 Эавасэ (японоор 絵合) Зурагай мүрэсөөн
18 Мацукадзэ (японоор 松風) Нарһанай һалхин
19 Усугумо (японоор 薄雲) Нарин үүлэн
20 Асагао (японоор 朝顔) Үглөөнэй шарай
21 Отомэ (японоор 乙女) Залуу хүүхэн
22 Тамакадзура (японоор 玉鬘) Эрдэни утаһан
23 Хацунэ (японоор 初音) Түрүүшын дуун
24 Котё (японоор 胡蝶) Эрбээхэй
25 Хотару (японоор ) Галта хорхой
26 Токонацу (японоор 常夏) Мүнхэ зун
27 Кагариби (японоор 篝火) Үдэшын гал
28 Новаки (японоор 野分) Хуй һалхин
29 Миюки (японоор 行幸) Дээрэхи ябуулга
30 Фудзибакама (японоор 藤袴) Ягаан үмдэн
31 Макибасира (японоор 真木柱) Агар модоной багана
32 Мумэ-га э (японоор 梅枝) Шабгын һалаа
33 Фудзиураба (японоор 藤裏葉) Ороонго золой набша
34 Вакана (японоор 若菜上) Түрүүшын ногоон I
35 Вакана (японоор 若菜下) Түрүүшын ногоон II
36 Касиваги (японоор 柏木) Сарса модон
37 Ёкобуэ (японоор 横笛) Лимбэ
38 Судзумуси (японоор 鈴虫) Хонхо хүрэлзэгэнэ
39 Югири (японоор 夕霧) Һүниин манаан
40 Минори (японоор 御法) Хуули ёһон
41 Мабороси (японоор ) Бөө
Кумогакурэ (японоор 雲隠) (Үүлэн соо хоргодоһон)
42 Ниоумия (японоор 匂宮) Анхилгата хаан хүбүүн
43 Кобай (японоор 紅梅) Улаан шабга
44 Такэкава (японоор 竹河) Хулһан горхон
45 Хасихимэ (японоор 橋姫) Хүүргын хан хүүхэн
46 Сиигамото (японоор 椎本) Сии модоной доро
47 Агэмаки (японоор 総角) Гурбалжан зангилаа
48 Савараби (японоор 早蕨) Оймын үрэ
49 Ядориги (японоор 宿木) Ороонго
50 Адзумая (японоор 東屋) Дурна танхим
51 Укифунэ (японоор 浮舟) Хүбэдэг онгосо
52 Кагэро (японоор 蜻蛉) Үдэржин шумуул
53 Тэнараи (японоор 手習) Уран бэшэг дадалга
54 Юмэ-но Укихаси (японоор 夢浮橋) Зүүдэнэй хүбэдэг хүүргэ

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Мурасаки Сикибу Повесть о Гэндзи (Гэндзи-моногатари). Приложение. — М.: Наука. Главная редакция восточной литературы, 1992.- 192 с. Стр.10-43

Ном зохёол[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  • Литературная энциклопедия, 1929—1939
    • Конрад Н., Повесть о Гэндзи, блистательном принце, журн. «Восток», кн. IV, 1924;
    • Конрад Н., Мурасаки Сикибу, Вечерний лик, журн. «Восток», кн. V, 1925;
    • Конрад Н., Японская литература в образцах и очерках, т. I, Л., 1927;
    • Maximilian Müller Jabusch. Die Abenteuer des Prinzen Genji, München, 1912.