Макс Борн

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Макс Борн
Max Born
portrait
Түрэһэн үдэр:

1882 оной 12 һарын 11(1882-12-11)[1][2][3][4][5][6][7][8][9]

Түрэһэн газар:

Вроцлав[d], Прусси хаанта улас, Германиин эзэнтэ гүрэн[1][10][11][12]

Эрхэтэнэй харьяалал:

 Германский рейх[d]
 Нэгэдэһэн хаанта улас[13]
 Ехэ Британиин ба Ирландын нэгэдэһэн хаанта улас[d]

Наһа бараһан үдэр:

1970 оной 1 һарын 5(1970-01-05)[1][2][3][4][5][14][6][7][8][9] (87 наһатай)

Наһа бараһан газар:

Гёттинген[d], Хильдесхайм[d], Доодо Саксони[d], Баруун Германи[d][1][15][16]

Шагнал:
Гарай үзэг:

Макс Борн (Герман: Max Born, 1882 оной 12 һарын 11 – 1970 оной 1 һарын 5) — Германиин физик, математик болон квантын механикын үндэһые табижа, хүгжүүлхэдэ үнэтэй хуби нэмэри оруулһан эрдэмтэн юм. Хатуу бэетын физикэ, оптикын һалбарида оруулһан хуби нэмэри болон 1920, 30-аад оной олон физикын шудалгаанай ажалда зүблэхэ үүргэтэй оролсожо байһанаараа алдартай. Борн 1954 ондо Вальтер Ботегэй хамта физикын Нобелиин шагнал хүртэбэ.

Намтар[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Германиин эзэнтэ гүрэнэй Бреслау хотодо түрэбэ.

1924 ондо Луи де Бройль бодосой долгин (Бройлиин долгин) гэһэн долгин атомые бүридэдэг маша бага тооһонсорые хинадаг гэжэ онолбо. Эрвин Шрёдингер математик процесс ба физикын үзэл баримталалые систематизировалһан квантын механикын долгиной тэгшэдхэлые (Шрёдингерэй тэгшэдхэл) зарлаба. Борн Шрёдингерэй шэнжэлэлгын һуурида Бройлиин долгин миин лэ юрэдөө али һуури байрада тооһонсорой бии байхын магадлал юм гэжэ дүнгые гаргаба. Квантын механикэдэ томо хуби нэмэри оруулаад, баһал кристаллографи ба оптикодо хуби нэмэри оруулжа, 1954 ондо физикын Нобелиин шагнал хүртэбэ.

Тэрэнэй зээ басаганиинь Ехэ Британиин ба Австралиин, АНУ-гай дуушан, кинозүжэгшэ, мюзиклын зүүжэгшээр алдартай Оливия Ньютон-Джон.

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118513621 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  3. 3,0 3,1 Архив по истории математики Мактьютор — 1994.
  4. 4,0 4,1 SNAC — 2010.
  5. 5,0 5,1 Find a Grave — 1996.
  6. 6,0 6,1 Энциклопедия Брокгауз / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  7. 7,0 7,1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  8. 8,0 8,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedijaLZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
  9. 9,0 9,1 Munzinger Personen
  10. Z. Czapla Linear Birefringence in Diisopropylammonium Bromide Crystal // FerroelectricsTaylor & Francis, 2014. — Vol. 462, Iss. 1. — P. 70–73. — ISSN 0015-0193; 1563-5112; 1026-7484doi:10.1080/00150193.2014.890878
  11. Gilman S. L. Are jews smarter than everyone else? // Mens Sana Monogr. / A. R. SinghMedknow, 2008. — Vol. 6, Iss. 1. — P. 41–47. — ISSN 0973-1229; 1998-4014doi:10.4103/0973-1229.34526
  12. http://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-1-4614-3523-5_4.pdf
  13. https://www.nndb.com/people/507/000071294/
  14. Babelio — 2007.
  15. Deltete R. J. The End of the Certain World: The Life and Science of Max Born, the Nobel Scientist who Ignited the Quantum Revolution // Ann. Sci.Taylor & Francis, 2009. — Vol. 66, Iss. 3. — P. 433–436. — ISSN 0003-3790; 1464-505Xdoi:10.1080/00033790801919629
  16. M. Born Über Quantenmechanik // Zeitschrift für PhysikSpringer Science+Business Media, 1924. — Т. 26. — S. 379–395. — ISSN 0044-3328doi:10.1007/BF01327341