Мэйдзи хубисхал

Мэйдзи-Тэнно (1888)

Мэйдзи хубисхал (японоор 明治維新 (めいじいしん), Мэйдзи Исин — «Мэйдзи һэргээн заһабарилалта») гү, али Мэйдзи шэнэшлэл — Япон Уласта 1868—1889 оной хоорондо зохёоһон уласай түрын бодолгын, ниигэм, эдэй засагай шэнэшлэлнүүдэй субарал юм. Хубисхалай дээрэһээ Токугава обогой сёгуной засагые унагаажа эзэн хаашуулай засагые һэргээбэ. Сёгунто засагай газарһаа Муцухито эзэн хаанай шууд засагта улас болоһоной үрэ дүндэ Япониие үндэһөөрнь шэнэлэн хубилгаба. Япон самурай феодалтай эдэй засагые орхижо үндэр хүгжөөһэн ажаүйлэдбэрижүүлһэн улас болобо.

1854 оной 3 һарын 31-да АНУ-ай уһан сэрэгэй ахамад Мэттью Перри Японтой «Канагавагай хэлэлсээрые» (японоор 神奈川 条約 (かながわ じょうやく)) булимтаран байгуулһанаар Япон дахин гадаада юртэмсэтэй харилсажа эхилбэ. Бэе дааһан байдалые хамгаалжа шадаагүй сёгундо эсэргүү хүдэлөөн баруун-урда даймё изагууртад (Тёсю, Сацума, Хидзен, Тоса) толгойлжо Босин (японоор 戊辰戦争 (ぼしんせんそう)) эрхэтэнэй дайн эхилбэ. Дайнда илалтын һүүлдэ 1868 онһоо «Мэйдзи эрин» (японоор 明治時代 (めいじじだい) — «гэгээрэлтэ засаг») эхилбэ. Энэ үедэ Япон өөрынгөө улас түрэ, хуули, сэрэгэй зохёон байгуулалтые баруунай маягаар шэнэлэн, Японой эзэнтэ уласые ажаүйлдэбэрижүүлжэ эхилбэ. Энэ үеһөө Манжын Цин, Орос зэргэ уласуудтай дайн хэжэ, Тайвань, Солонгос, Сахалинай урда хахадые эзэлбэ.