Рафаэль Санти

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Рафаэль Санти
италяар Raffaello Santi
portrait
Ажал үйлэ:

зурааша

Түрэһэн үдэр:

1483 оной 4 һарын 6[1][2][3] или 1483 оной 3 һарын 28[4]

Түрэһэн газар:

Урбино, Папын уласууд

Эрхэтэнэй харьяалал:

 Арюун Ромын эзэнтэ гүрэн

Наһа бараһан үдэр:

1520 оной 4 һарын 6[4][1][2][5][6] (37 наһатай)

Наһа бараһан газар:

Рома, Папын уласууд

Гарай үзэг:

Рафаэль Санти — Италиин ехэ зурааша, график зурааша, архитектор, умбриин һургуулиин түлөөлэгшэ. Леонардо да Винчи болон Микеланжелое дахажа тэрэ Дээдэ Һэргэн мандалтын хамагай агуу уран зураашадтай нэгэ юм.

Намтар[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Рафаэль Санти һэргэн мандалтын уралигай орьёл болоһон гурбан томо уран бүтээлчшын нэгэ болоод уран зурагта үлэмжэ шэнэ эрьэлтэ хэһэн юм. Тэрэ уран бүтээлдөө хүнэй гоё һайхан бэе билдар, хурса ухаан, түлэб түбшэн зан шанарые уран тодоор элирхылжэ шададаг байба. Рафаэль бүри багаһаа Флоренцида амидаржа тэндэ өөрынгөө олон һайхан зурагые урлаһан юм. Тэрэнэй нэн дуратай һэдэб бол хүүгэд, хүүгэдээ тэбэрһэн гоё үзэсхэлэнтэ эхэнэрнүүд байгаа. Тэрээр уран зурааша Перужиногой шаби ба хүнэй ахы оршонг дээдэ зэргээр зохисуулан бүтээһэн тэрэ 17 наһандаа мэргэжэлэй үндэр ур шаабаряараа гайхагдадаг байгаа. Шажанай һэдэбһээ эхэ абаһаншье үльгэр жэшээ һайхан хүнүүд, үндэр соёл болбосоролтой, һайхан оршондо дүрсэлэгдэдэгынь Эхэ дангиные хүүгын хамта дүрсэлһэн олон бүтээлһөө харагдана. «Конестабилегай эхэ дагина» (1502), «Марияда һүй табиһаниинь» (1504), «Зүлгэн дээрэхи эхэ дангина» (1505), «Сэсэгтэй эхэ дангина» (1507), «Һайхан сэсэрлэгшэ» (1507) зэрэгтэ дээдэ тэнгэриин хүнүүд энгэй амидаралда орожо дүрсэлэгдэһэн, һайхан сэдьхэлтэй хүнүүд байдаг. Тэрэ Флоренцида маша эдибхи зүдхэлтэй, үндэр бүтээмжэтэй ажаллаһан бэлэй. 1508 ондо II Юлий Папа ордондоо урижа уран бүтээлэй захяалга үгэжэ 1509-1517 ондо Ватиканай ордоной ханын зурагые бүтээлгэһэн байна. Эдэ бүтээлнүүдынь һэргэн мандалтын үеын уран барилга, уран зурагай шүтэлсээ холбоо, нэгэдэлые шадабарилиг шиидһэнээрээ гойдо болоһон бэлэй. Эндэ «Шуулган», «Афинай ехэ һургуули», «Ирагуу найрагай баяр», «Сэсэн ухаан, оюун һанаа, хүсэн шадал» бүтээлнүүдээ хахад түхэреэн хэлбэридэ зохёомжодо захируулан шиидхэдээ хүнэй оюун ухаанай бахархан дуулаһан байдаг юм. Бүри тодоруулбал, хүнэй амидаралай шухала хүсэн зүйл болоһон шажан шүтэлгэ, гүн ухаан ирагуу найраг, хуули зүйе эрхэмлэн үзэдэг байһаниинь тэрэнэй бүтээлнүүдтэ тодо туһаа.

Эхэ дангинанар[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Сикстын эхэ дангина[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Сикстын эхэ дангина (Хуушан Зураашад, Дрезден, 1513-14)

Рафаэль Санти уран бүтээлэйхигээ һүүлшын жэлнүүдтэ өөрынгөө алдарта бүтээл «Сикстын эхэ дангина» гэһэн шүтээнэй зурагаа бүтээһэн байна. Энэ зурагта тэнгэриин хүшиг алгуурханаар нээгдэжэ, Мария эхэ дангина нуган хүбүүгөө тэбэрэн гаража ерэхэдэ Папа Сикст, Гэгээн Варвара тэригүүтэн гоё үзэсхэлэнгэй тэнгэритэ үбдэг дээрэ һуухаад бохиржо угтан абажа байгаае харуулһан байна. Томо хүн шэнги ухаалиг хүүгэдэй дүрэлигэр нюдэ болон домогой ябадалые һанагалзан айдас, гунигаар дүүрэн байгаа эхын томо алга нюдэн дээрэ үзэгшын хараа яахын аргагүй туһана. Ехэ зурааша сааша Фарнезиин шилдхээн, Ватиканай ордон харашад зарим ажалаа дүүргэжэ шадалгүй наһан өөд болоһон абажа тэрэнэй бүтээлые шабинарынь гүйсээһэн гэдэг бэлэй. Тэр үеын алдар суутай урашуудай урлаһан һунгамал бүтээлнүүд одоошье хүн түрэлхитэные бэшэрүүлжэ байна.

  1. 1,0 1,1 https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12215591q
  2. 2,0 2,1 Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line
  3. Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 BeWeB
  5. RKDartists
  6. https://www.vondel.humanities.uva.nl/ecartico/persons/38801