Тегеран

Тегеран хото
ᠲᠸᠾᠷᠠᠨ
ᠬᠣᠲᠠ
Тегеран хото; ᠲᠸᠾᠷᠠᠨ; ᠬᠣᠲᠠ
	— Хото —
	تهران
	Skyline of Тегеран хото; ᠲᠸᠾᠷᠠᠨ; ᠬᠣᠲᠠ
Улас орон	Иран
Можо	Тегеран
Газар нютаг	707 км²
Хүн зон	8 778 535 хүн (2012)
Нягтарал	10 мянган хүн/км²
Түрүүшын дурадхалга	12 зуун
Хотын дарга	Мохаммед Багер Галибаф
Сахим газар	tehran.ir/ (персээр)

Тегеран (Перс تهران‎‎, Теһран), Иранай ниислэл хото. Эльбурс уулын нюрганай хормойгоор 1100-1300 метрын үндэртэ байрлана. Тегеран останай (можын) засаг захиргаанай түб. 8 778 мянган ажаһуугшадтай (2012). Уласхоорондын ниидэхэ онгосын буудал. Тегеранда Иранай ажаүйлэдбэриин бүтэгдэхүүнэй гурбанай нэгэ хуби бүтээгдэнэ. Машина бүтээлгын, газарай тоһо болбосоруулха, цементын, хүнэһэнэй, бүдэй, химиие үйлэдбэринүүд. Гэрээр ажалладаг үйлэдбэри. Дээдэ һургуулинууд. Театрнууд. Музейнүүд. Магад IX зуунда Рей хотын хажуудахи тосхоноор байгуулагданхай. Түрүүшынхиеэ XII зуунда дурдагдаһан байна. XVIII зуунһаа хойшо Иранай ниислэл хото. Голестан ордон (XVIII-XIX зуун; 1894 онһоо уран һайханай музей), Шахская ба Сепахсалар мечеть сүмэнүүд.

Иранай ехэнхи ажаүйлэдбэринүүд Тегеранда түбөө байрлуулдаг. Ажаүйлэдбэринүүд дотор автомашина, электроникэ, сахилгаан хэрэгсэл, сэрэг армиин зэбсэг, даабуу, элһэн шэхэр, цемент, химиин бүтээгдэхүүн зэргын үйлэдбэрилэл ороно. Эдэһээ гадна хибэс ба мебелиин худалдаанай түб болодог. Тус хотын урда хэһэгтэ газарай тоһо болбосоруулха үйлэдбэри үйлэ ажаллалга эрхэлдэг.

Тегеран Эльбурс нюрганай хормойдо байрладаг хото болоод автозамай сүлжээнь Баруун Азида түрүүлэгшээр тоосогдодог. Мүн уласайнгаа түмэр замай сүлжээнэй түб юм. Тегеран хото хадаа Исфахан, Шираз, Табриз зэргэ бусад Иранай хотонуудые бодобол харисангы шэнэшье гэһэн олон тооной музей, уралигай түб, ордоной согсолбори, соёлой түбүүдтэй.

XX зуунда Иран даяархи олон хүн Тегеран руу нүүһэн. Дээрэһээ олон үндэһэтэй, олон шажанай хүнүүд Тегеранда амидардаг болон олон тооной лалын (мечеть), христосой (церковь), иудын шажанай (синагого), зороастризмын сүмэнүүд (галай сүмэ) байдаг.