Перейти к содержанию

Гадил

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Гадил
Гадил жэмэс ургажа бай.
Гадил жэмэс ургажа бай.
Биологиин классификаци
Аймаг: Ургамал
Хубаалга: Сэсэгтэ ургамал
Анги: Liliopsida
Баг: Zingiberales
Обог: Гадилайхан
Түрэл: Musa

Гадил (ᠭᠠᠳᠢᠯ, самгардяар कदली, kadalī), мүн банан — гадилай ургамалда ургаха жэмэс болон Зүүн Урда Азиин дулаан бүһэһөө гаралтай. Гадилынь 100 оршом түрэл байдаг байна. Анха хүнэһэнэй шэглэлээр тарижа ургуулһаниинь Папуа Шэнэ Гвинеяда байжа болохо талатай. Мүнөө гадилые дэлхэйн эрьен тойрондо дулаан бүһэнүүдтэ үргэнөөр тарижа ургуулжа байна. Ехэнхинь хүнэһэнэй зорюулалтай болобош заримынь шэмэглэлэй болон утаһа мяндаһа үйлэдбэрилэлтын шэглэлээр юм. Азида таряалангын ажахынуудта гадилай ургамалтай олонтаа таараха ба энэнь кофе, какао, хара перец болон зади зэргэ ургамалые һүүдэрлэжэ хамгаалха зорилготой ажа һэн.

Гадилай ургамал ба жэмэс

[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Гадилай ургамалынь 2-8 метр үндэр ургаха тула модон хэмээн андуурагдадаг. Гэбэшье модон бэшэ үбһэрхэг ургамал юм. Набшань 3.5 метр хүрэтэр ута ургана. Гадил жэмэсынь унжаһан хонгорсог боложо ургана. Нэгэ хонгорсогынь 30-50 килограмм шэгнүүртэй болодог. Гадил жэмэсынь түүхэй байхадаа ногоон байха ба болбосоржо гүйсэхээрээ шара гү, али улаан гэхэ мэтэ үнгэтэй болоно. Нэгэ шэрхэг гадил жэмэсынь дундажаар 125 грамм болон 3/4 уһан юм. Гадил жэмэсэй газаахи хальһанииньшье мүн эдижэ болохо болоод Азиин зарим орондо хальһатайнь хоол хэжэ эдидэг байна. Гадилынь В6 витамин, С витамин болон каляар баялиг юм.

Энэ хуудаһан Гадил гэһэн Викимедиа сангай ангилал холбооһотой.