Википеэди:Долоо хоногой шэлэгдэмэл үгүүлэл/2014-14

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ

Шубууд (латаар 'Aves') — хоёр хүлтэй, халуун шуһатай, һээр нюруутанай дэд хүрээндэ багтаха амитад юм. Бэень үдээр бүрихэгдэһэн, шүдэгүй, хатуу яһархаг хушуутай. Шубуунай хэмжээнь хамагай жаахан һоно билзуухай 5 см хамагай томо болохо тэмээн шубуун 2.7 метр үндэр, 150 кг хүрэтэрхи жэнтэй гэхэ мэтэ янза бүри байна.

Одоогоор Дэлхэй дээрэ 9792 үлүү зүйлэй (2007 мэдээнээр), тэрэ тоодо Россиин газар дайдада — 789 зүйлнүүд (энэ тоодо 125 уургайлдаггүй зүйлнүүд, 7 усадхагдаһан зүйлнүүд) шубуун мэдэгдээдэ байна. Халуун, һэрюун, хүйтэн, туйлын бүһэнүүд болон тэнгис, далай гээд дэлхэйн бүхыл бүһэн нютагаар тархаһан байха ба хүрээлэн бай оршондоо зохисоһон түрэлүүд байна. Шубуудай тоо толгой хойто, урда хоёр туйлһаа экваторда ойртохо туһам ехэдхэдэгынь хоол тэжээл болон саг ууларилай нүхэсэлтэй холбоотой. Иимһээшье олон зүйл шубууд нүүдэлэлэн амидардаг боложо һэн. Шубуудынь нэлээд үндэр хүгжэлтэй амитад болон ниидэхэд зохисоһон олон гайхалтай зохилдолгоотой.

Монгол орондо 460 оршом зүйлэй шубуун нүүдэлэй болон һуурин байдалаар тохёолдоно. Агаарай оршонг эзэгнэһэнээр шубуудынь бусад амитадһаа тусгаарлагдаба. Энэхүү зорилгодо гайхалтай даһан зохисохо шубуудынь хубисалай гайхамшигта ололто болохо ниидэхэ шадабариие үзүүлдэг.