Дашанимын Нима

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ

Дамба Дашинимаев (1904-1937) — Буряадай уран зохёолшо.

Тэрэ 1904 ондо Сэлэнгын аймагай Жаргаланта нютагта түрэһэн байна. Жаргалантын бусад түрэлтэнэй һургуулиин 6 класс дүүргээд, Дамба 17-тойдоо эхин шатын һургуулида багшалһан. 1923 ондо нютагтаа комсомолой үүр тогтоолсоһон намтартай. 1925 ондо Дээдэ-Үдэ ерэжэ, «Буряад-Монголой үнэн» сониндо түрүүн харюусалгата секретаряар, удаань редакторай орлогшоор ажаллаа. 30-аад онуудта Дамба Дашинимаев Буряад-Монголой номой хэблэлдэ ажаллаха зуураа олон номуудые хинан байна.

1926 онһоо республикын сонин, сэтгүүлнүүд соо шүлэгүүдынь хэблэгдэжэ эхилээ. «Ленин нүгшэбэ» гэһэн шүлэгынь сониндо 1926 ондо, «Уран үгын шэмэг» гэжэ альманахта 1929 ондо гараа бэлэй.

1934 ондо болоһон Буряадай уран зохёолшодой анха түрүүшын съездые үнгэргэхэ эмхидхэлэй комиссиин гэшүүн байгаа. Тиихэдэ М. Горькиин гар табилгатай СССР-эй Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн гэһэн үнэмшэлгэ абаһан юм.

Д. Дашинимаев буряад шүлэгтэ метрическэ гурим хэрэглэжэ туршаһан юм, иимэ аргаар бэшэгдэһэн «Тоёон», «Совет» гэжэ шүлэгүүдынь олондо мэдээжэ болонхой. Поэт олоной дунда дэлгэрһэн хэдэн дуунуудые («Доодохон Онгосотой» гэхэ мэтэ) бэшэһэн байна.

Буряадай морин сэрэгшэдэй албан хэрэг, дайшалхы баатаршалгые харуулһан «Улаан тугта Буркавдивизион тухай үгэ» гэжэ поэмэ Д. Дашинимаев бэшэһэн юм.

Дамба Дашинимаев ородой һунгадаг литературын зохёолнуудые (Н. Некрасовай «Таряашанай үхибүүд», И. Крыловой «Гэрэл ба һармагшан», А. Пушкинай «Кавказ» ба бусад) буряад хэлэн дээрэ оршуулаа һэн. Мүн өөрөө прозодо орожо ябаа. «Цырмаа» гэжэ туужа бэшэжэ дүүргээд, «Бата зам» гэһэн сэтгүүлдэ хэһэг хубииень толилуулжа үрдиһэн байна.

1976 ондо Д.Дашинимаевай зохёолнууд бүридхэн суглуулагдажа, поэдэй ажаябадал, зохёохы ажал тухай урид хэлэхэ үгэтэйгөөр «Тоёон» гэжэ суглуулбари хэблүүлээ. 1994 ондо поэдэй ном дахин хэблэгдээ һэн.