Еврейн литэ

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ

Еврейн литэ (Иврит: הַלּוּחַ הָעִבְרִי, Ха-Луа Ха-Иври), гү али Иврит литэ — болбол мүнөө үедэ Еврейн шажанай ёһололиие сахихда ашагладаг ба Израиль уласай албан ёһоной һара-наранай литэ юм. Израильд энэ литиие шажанай зорилгодо ашагладаг ба Григориин литэтэй хамта эрхэтэнэй баярай албан еһоной литэ юм.

Мүнөөнэй еврейн литэгиинь Вавилоной нүлөөтэй хүгжэлгын үйлэ ябасай үр дүн юм. Таннаигай эрин үедэ (м.э. 10–220 он) литэдэ шэнэ һарын хадууриие хэрэглэдэг байһан ба хоёр, гурбан жэл бүри һapa нэмжэ, 12 һаратай һapын жэл ба наранай жэл хоорондохи зүрилдөөниие заһадаг байһан.

Бүридүүлэгшэ хэсэг[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Долоон хоногой үдэриин нэрэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Йом Ришон – יום ראשון (тобшолһон יום א׳), "нэгэдэхи үдэр" [няма]
  2. Йом Шени – יום שני (тобш. יום ב׳) "хоёрдохи үдэр" [Monday]
  3. Йом Шлиши – יום שלישי (тобш. יום ג׳) "гурбадахи үдэр" [Tuesday]
  4. Йом Ревии – יום רביעי (тобш. יום ד׳) "дүрбэдэхи" [Wednesday]
  5. Йом Хамиши – יום חמישי (тобш. יום ה׳) = "табадахи" [thursday]
  6. Йом Шиши – יום שישי (тобш. יום ו׳) meaning "зургаадахи" [Friday]
  7. Йом Шаббат – יום שבת (тобш. יום ש׳), жиирэйнээр Шаббатשבת "амаралтай үдэр" [Saturday]

Һара[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Һара* Еврейн һара Утань Григориин
Библиин Эрхэтэнэй
1 7 Nisan 30 Мар–Апр
2 8 Iyar 29 Апр–Май
3 9 Sivan 30 Май–Июнь
4 10 Tammuz 29 Июнь–Июль
5 11 Av 30 Июль–Авг
6 12 Elul 29 Авг–Сен
7 1 Tishrei 30 Сен–Окт
8 2 Cheshvan (or Marcheshvan) 29/30 Окт–Ноя
9 3 Kislev 30/29 Ноя–Дек
10 4 Tevet 29 Дек–Янв
11 5 Shevat 30 Янв–Фев
12 6 Adar 29 Фев–Мар
Нийтэ 353, 354, 355