Нэбтэрхы толи

Нэбтэрхы толи^[1] (грек: ἐνκύκλιος παιδεία «һайтар сэгсэлһэн һуралсал», κύκλος «тойрог» + παιδεία «һуралсал») гээшэ хүн түрэлхитэнэй суглуулһан эрдэмые (тухайн нэгэ гү, али бүхы һалбаридахи) тайлбарилжа бэшэһэн бэшэбэри (ехэбшэлэн ном) юм. Нэбтэрхы толидо сэдэбүүд үзэглэлэй ёһоор агуулагдаха ба агуулдаг мэдээсэлэй хэмжээһээ хамааран нэгэ гү, али хэдэ хэдэн ботиһоо бүридэнэ. ^[2].

Мүнөө үеын нэбтэрхы толиин загбар XVIII зуунай үеын толи бэшэгһээ гаралтай юм. Толи бэшэг үгэ, тэрэнэй удха дээрэ түлхюу анхаарха ба хизгаарлагдамал мэдээсэл агуулна.

Нэбтэрхы толи дүрбэн үндэһэн шэнжээр: агуулга, хамарха хүреэн, тэрэндэ агуулагдадаг мэдээсэлэй зохёон байгуулга, мэдээсэлэй болбосоруулалта тодорхойлогдоно.

Нэбтэрхы толинь үргэн хүреэтэй, бүхы һалбариие хамарна (англиин хэлэн дээрэ Британника нэбтэрхы толи, герман хэлэн дээр Брокгауз нэбтэрхы толи гэхэ мэтэ).
Нэбтэрхы толиин гол зорилго тухайн һалбаридахи эгээн гол шухала эрдэм мэдэлгые багтааха ябадал байна. Тодорхой нэгэ һалбарые хамаарһан, анагааха ухаанай, хуулиин, философиин зэргэ нэбтэрхы толинууд бол тэрэнэй нэгэ жэшээ болоод юрэнхы нэбтэрхы толиие бодобол үлүү нарин, гүнзэгы шата сэдэбүүдые абажа үзэнэ.
Нэбтэрхы толиин мэдээсэлые зохёон байгуулха, системэшлэхэ үндэһэн хоёр арга байна. Үзэглэлэй ёһоор сэдэбүүдые ангилхань үндэһэн, мүнөө үргэнөөр ашаглагдажа бай арга болоод нүгөө аргань мэдээсэлэй хамаарха һалбар тус бүреэр ангилха юм.
Мүнөө үедэ мэдээсэлые сахим хэлбэртэ шэлжүүлһэнээр, мэдээлэл суглуулха, нэгэдхэхэ, шалгаха, хүн зондо дэлгэн үзүүлхэ маша олон талын шэнэ боломжонууд нэмэгдэжэ байна. Эдэнэй жэшээнь, энкарта, эвритин2, википеэди зэргэ юм.

Зүүлтэ

↑ Очиров М.-Ж. (2005). Краткий русско-бурятский словарь современных понятий и терминов (ород хэлээр). Улаан-Үдэ: Республиканская типография, 78.
↑ "Encyclopedia." Архивировалһан 27 гурба һара 2019 оной. Glossary of Library Terms. Riverside City College, Digital Library/Learning Resource Center. Retrieved on: November 17, 2007.

«Нэбтэрхы толи» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт!

[Очиров-1] Очиров М.-Ж. (2005). Краткий русско-бурятский словарь современных понятий и терминов (ород хэлээр). Улаан-Үдэ: Республиканская типография, 78.

[2] "Encyclopedia." Архивировалһан 27 гурба һара 2019 оной. Glossary of Library Terms. Riverside City College, Digital Library/Learning Resource Center. Retrieved on: November 17, 2007.

[1]

[2]