Википеэди

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Ород Википеэди[1]
Англи Википеди[2]

Википеэди (Англи: Wikipedia, дуугарха, хэлэхэ [ˌwɪkɨˈpiːdiə] гү, али [ˌwɪkiˈpiːdiə]) — нэбтэрхы толи бэшэгынь сүлөөтэ агуулгатай, Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензитэй бидэнэй һайн дүрын оролсоотойгоор баяшадаг нэбтэрхэй толи юм. Вэб сайт — http://www.wikipedia.org/.

Хэнээшье оролсожо энэ сайт баяшуулжа болохо, хамагай баялиг, олон хэлэн дээрэхи нэбтэрхэй толиин түсэл, нэбтэрхэй толи. Тухайн мэдээллые өөршэлхэ, баяшуулха боломжо хүн бүридэ нээлтэтэй байдаг. Энэнь өөрын мэдэлээ бусадтай хубаалсаха үргэн боломжые хүн бүхэндэ олгожо байха юм.[3][4][5]

Түүхэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Википеэди түсэлэг 2001 оной 1 һарын 15-һаа Джимми Уэйлс «Сүлөөтэ[6] нэбтэрхэй толи» нэрэ доро хэрэгжүүлжэ эхилһэн байна.

Википеэди нэбтэрхэй толи бэшэгынь ГНУ cүлөөтэ баримта бэшэгэй лицеэнзитэй, энэнь сүлөөтэ агуулгатай бидэнэй һайн дүрын оролсоотойгоор баяжаха нэбтэрхэй толи юм.[7]

Хэлэнүүд[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

2011 оной 1 һарын 8-ны байдалаар ниитэдээ 285 хэлэнэй Википеэдидэ 17,607,990 үгүүлэл байгааһаа[8], 3 сая 500 мянга гаран эгээн түрүүшын Википеэди болохо англи хэлэнэй Википеэдидэ, 1 сая гаран герман хэлэнэй википеэдидэ, 1 сая гаран франци хэлэнэй Википеэдидэ агуулагдажа байна. Энэ түсэл анха англи хэлээр 2001 оной 1 һараһаа эхилһэн болоод одоо 1.5 сая гаран үгэ хэлэлгын тайлбариие агуулжа байна.[9] Халха-Монгол хэлэн дээрэхи хубилбари 2004 оной 2 һарада эхилһэн. Буряад хэлэн дээрэхи хубилбари 2006 оной 2 һарада эхилһэн. 2024 оной 03-р hарын 18 2777 Буряад хэлэнэй үгүүллүүд.

Мүнөөгэй байдалаар хамагай түрүүндэ хэрэгтэй байгаа зүйлнүүд. Нюур хуудаһан болон систеэмын хэлэлгэнүүдые Буряад хэлэн рүү оршуулха үйлэ ябасад хубита нэмэриеэ оруулаарайгты.[10][11]

500 000-һаа олон үгүүлэлтэй[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

500 000-һаа олон үгүүлэлтэй википеэдиууд энэ Англи, Германи, Испани, Франци, Итали, Нидерланд, Япон, Польшо, Португали, Ород, Вьетнам ба Хитад хэлэнүүд.[12]

100 000-һаа олон үгүүлэлтэй[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

100 000-һаа олон үгүүлэлтэй Википеэдиууд — Араб, Индонез, Чех, Дат, Эсперанто, Солонгос, Венгр, Букмол, Ром, Словак, Серб, Фин, Турк ба Украин хэлэнүүд дээрэ бэшэгдэнхэй.[13]

Нэрэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Википедеэди (Wikipedia) хэмээхэ үгэнь «Wiki» — Хавай хэлэнһээ «хурдан», «Encyclopedia» — Аангли хэлэнһээ «нэбтэрхэй толи» гэһэн үгэнһөө бүтэһэн шэнэ ниилэмэл үгэ юм.

Вики[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Гол үгүүлэл: Вики

Интэрнэт ормин болвсрулх эрдм. Мэдээллийн агуулгыг хэн ш өөрчлөх, баяжуулах болон шинээр сэдэв нээх боломжтой нэгэн төрлийн вэб хуудаһан юм. Ингэж өөрчлөлт хийхэд заавал бүртгүүлсэн байх албагүй харин өөрчлөлт хийсэн хүний нэрэний оронд таны IP хаяг бүртгэгдэнэ. Википеэди — викигийн нэг шишээ юм. Вики гэдэг — Хавай хэлээр «хурдан» гэсэн утгатай. Тер эрдмин тавснас хэлээр хеншн болон болвчн эн ормин өггциг заҺаха шадна. Нэрэ «вики» — тер эрдмөр тоссн интэрнэт юм.

Буряад Википеэди[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Гол үгүүлэл: Буряад Википеэди


Буряад хэлэн дээрэхи хубилбари 2006 оной 2 һарада эхилһэн. Мүнөөгэй байдалаар хамагай түрүүндэ хэрэгтэй байгаа зүйлнүүд. Нюур хуудаһан болон систеэмын хэлэлгэнүүдые Буряад хэлэн рүү оршуулха үйлэ ябасад хубита нэмэриеэ оруулаарайгты. Үүнэй тулада доорохи холбооһонууд дээрэ даража ороод, Өөршэлхэ гэһэн хэһэг дээрэ дарагты. Энэ хадаа буряад Википеэди. Буряадаар бэшэжэ шадаха хүн бүхэн тус нэбтэрхэй толиие зохёолсохо аргатай.

Зурагай сомоо[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. ru.wikipedia.org Ород Википеэди
  2. en.wikipedia.org Англи Википеэди
  3. Tancer, Bill. "Look Who's Using Wikipedia", Time, 2007-05-01. 2007-12-01-нд авсан. Archived from the original on 2012-08-03. "The sheer volume of content [...] is partly responsible for the site's dominance as an online reference. When compared to the top 3,200 educational reference sites in the U.S., Wikipedia is #1, capturing 24.3% of all visits to the category"  (the author’s blog post on the article)
  4. Woodson, Alex. "Wikipedia remains go-to site for online news", Reuters, 2007-07-08. 2007-12-16-нд авсан. "Online encyclopedia Wikipedia has added about 20 million unique monthly visitors in the past year, making it the top online news and information destination, according to Nielsen//NetRatings" 
  5. Top 500. Alexa. the original on 2008-12-24 үдэрһөө архивлагдаһан. 2007-12-04 үдэртэ хандаһан.
  6. Некоторые разделы также содержат несвободные материалы.
  7. Five-year traffic statistics for wikipedia.org. Alexa Internet. the original on 2022-01-24 үдэрһөө архивлагдаһан. 2008-07-15 үдэртэ хандаһан.
  8. List of Wikipedias
  9. Wikipedia statistics
  10. Jonathan Dee. "All the News That's Fit to Print Out", The New York Times Magazine, 2007-07-01. 2007-12-01-нд авсан. Archived from the original on 2018-08-21. 
  11. Andrew Lih (2004-04-16). «Wikipedia as Participatory Journalism: Reliable Sources? Metrics for evaluating collaborative media as a news resource» (PDF). 5th International Symposium on Online Journalism. Проверено 2007-10-13. Архивировалһан 29 арба һара 2007 оной.
  12. Википеэди: Список Википедий
  13. Википедий-влакын лӱмерышт
  14. de.wikipedia.org Гермаан Википеэди
  15. fr.wikipedia.org Франц Википеэди
  16. nl.wikipedia.org Франц Википеэди
  17. it.wikipedia.org Итал Википеэди
  18. es.wikipedia.org Испан Википеэди
  19. pl.wikipedia.org Польска Википеэди
  20. ja.wikipedia.org Жибээн Википеэди

Холбооһон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]