Перейти к содержанию

Ригоберта Менчу

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Ригоберта Менчу
Rigoberta Menchú Tum
portrait
Түрэһэн үдэр:

1959 оной 1 һарын 9(1959-01-09)[1][2][3] (65 наһатай)

Түрэһэн газар:

Ла-Чимель[d], Успантан[d], Эль-Киче[d], Гватемал[4]

Эрхэтэнэй харьяалал:

 Гватемал

Шагнал:

Ригоберта Менчу Тум (Rigoberta Menchú Tum, 1959 оной 1 һарын 9), Гватемалын Чимель нютагта түрэһэн Майя арад зоной Киче яһатанай түлөөлэгшэ, хүнэй эрхын, үсөөн тоотой үндэһэн арадуудай эрхын түлөө тэмсэгшэ юм. 1992 оной Нобелиин энхэ тайбанай шагналда, 1998 оной Астуриасай хунтайжын шагналда хүртэһэн, ЮНЕСКО-гой һайн дуранай элшэн. «Нэрэмни Ригоберта Менчу. Һэшхэлни ягаад түрөө.» (1983, испан: Me llamo Rigoberta Menchú y así me nació la conciencia) ба «Хилэ хизаарые дабажа» гэһэн өөрын намтар номуудые зохёоһон мүн.

Гватемалын эрхэтэнэй дайнай үеын Гватемалын үндэһэн арад зоной бэрхэшээлнүүд тухай мэдүүлхэдэ амидаралаа зорюулжа, Гватемалын дотоо үндэһэн арад зоной хүнэй эрхэ ба хуули байдалые һайжаруулхын түлөө тэмсэбэ.

1991 ондо НҮБ-ын үндэһэн арад зоной эрхын тухай тунхаглалые бэлдэхэдэ хабаадасаба.

2007 оной 2 һарада Гватемалада үсөөн тоотой үндэһэн арад зонойнгоо Encuentro por Guatemala гэжэ намые үндэһэлжэ юрэнхылэгшын һунгуулида һанал хураалтын 3,1 % абаба.[5] 2009 ондо «Уинак» (Winaq) гэһэн намые үндэһэлбэ. 2011 оной юрэнхылэгшын һунгуулидаа Баруунтанай үргэн фронтын түлөөлэгшэ боложо һаналай 3,3 % абаба.