Сальвадор Дали

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Сальвадор Дали
Salvador Dalí
portrait
Карл Ван Вехтен абаһан фото хүрэг, 1939 он
Ажал үйлэ:

зурааша

Түрэһэн үдэр:

1904 оной 5 һарын 11(1904-05-11)[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20] или 1904 оной 5 һарын 21(1904-05-21)[1]

Түрэһэн газар:

Фигуэрас, Каталони, Испани

Эрхэтэнэй харьяалал:

 Испани[21]

Наһа бараһан үдэр:

1989 оной 1 һарын 23(1989-01-23)[1][22][23][2][3][4][5][6][7][8][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][1] (84 наһатай)

Наһа бараһан газар:

Фигуэрас, Каталони, Испани

Һургалта:

Сан-Фернандо уран һайханай һургуули, Мадрид

Хэб маяг:

сюрреализм, дадаизм, кубизм

Гарай үзэг:

Сальвадор Фелипе Һасинто Дали-и-Доменеч, маркиз де Дали де Пуболь (Испани: Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, Marqués de Dalí y de Púbol; каталанаар  Salvador Domènec Felip Jacint Dalí i Domènech, Marqués de Dalí de Púbol; 1904 оной 5 һарын 11, Фигуэрас, Каталони — 1989 оной 1 һарын 23), Испаниин зурааша, сюрреализмын ударидагша багшанарай нэгэн юм. Жолоодолгогүй түсөөлэлөөр болон гүйсэдхэлэй виртуозлиг техникээр тэмдэглэгдэһэн тэрэнэй уран зурагууд бүхы хэмэл нүхэсэлнүүд болон тааруулганууд үнэн, найдабари үгэхэ фантасмагори болбол («Шатадаг анааша», 1935, «Дурасхаалай тогтобори байдал», 1931).

Намтар[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Испанидахи һургалтын жэлнүүд[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Залуу наһанһаа зурааша болоһон хүн. 1924—1926 ондо Мадридай Сан-Фернандо академида һурана, анархизмын үзэл ба тэрэ сагай Франциинхи зураашанар, илангаяа символистууд, тиигээд фовистууд, кубистууд ба футуристууд (П. Пикассо, Ж. Брак, Ф. Пикабия, Х. Грис, К. Карра) һонирхолтой болоод, тэдэнэй арга замаар ажаллана. Гарсиа Лорка, Р. Альберти, Д. Олонсо, Л. Бунюэльтэй найз нүхэд болобо. Каталонида шэнэ уралигай үзэл баримталалые һурталшалжа түрүүшын тунхаглал болон онолой эссе бэшэнэ. Гансата хуушан мастернуудай уралигые шудалаа; «шэдитэ материаллиг байдал» хэб маягаар гүйсэдхэһэн тэрэнэй ажал («Сонхо хажууда охин», 1925, Испаниин оршон үеын уралигай музей, Мадрид), Сурбаранай ба Делфтын Вермерэй зурагуудай сэдхэгдэлээр үдөөгдэһэн байна.

Парис үе саг[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Зэрлиг нюдэтэй Дали (зүүн) болон сюрреалис зурааша Ман Рэй, 1934 оной 6 һарын 16, Парис

1928 ондо Парис руу нүүжэ ябаа һэн, 1929 ондо уран байнгын загбар болохо ерээдүйн һамгаяа Галатай (Елена Дьяконова) уулзаба. Дали А. Бретонай сюрреалис бүлгэмтэй дүтэлэлсэнэ. Монтажай ашаар гротесклиг дэмы түрүүлдэг «Андалузиин нохой» (Un Chien Andalou) фильмын зохёолгодо хабаадалсаба. «Агуу ехэ мастурбатор» (1929, хубиин суглуулбари), «Шэрдэһэн ханалга» (1929, Нью-Йоркдахи оршон үеын уралигай музейда хадалагдадаг хубиин суглуулбари), В. Телльда зорюулагдаһан ажалай субарал, Ф. Милле зурагууд гаргаһан һэдэбэй өөршэлэлтэ.

Үл мэдэгдэхэ бодито байдалые айлга «Дурасхаалай тогтобори байдал» (1931, Нью-Йоркын оршон үеын уралигай музей), «Шатадаг анааша» (1935, «Базель» олониитын уралигай суглуулбари) гэжэ зурагта харагдана. «Испаниин эрхэтэнэй дайнай дохёо» (1936, Аренсберг суглуулбари, Уран һайханай музей, Филадельфи) ба «Намарай каннибализм» (1936, Тейт галерей, Лондон) бэе бэеэ усадхадаг аймшагта мутантууд дүрсэлэгдэнэ. Дали 1930-аад уран зураг гадна хашархалтай сюрреализмын олон тооной барилга байгууламжа үйлэдбэрилдэг (стаканаар хүбөөлэгдэһэн хүрэм, рояль ба такси хажууда манекен хүүхэлдэйнүүд).

Дали удалгүй Бретонтой эбээ хаһаржа Парисайхи сюрреалис бүлгэмые хаяад өөрөө энэ хүдэлөөнэй жэнхэнэ түлөөлэгшэ гэжэ зарлана. 1940 ондо АНУ-да ошобо.

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118523481 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 Salvador DalíOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. 3,0 3,1 (unspecified title)
  4. 4,0 4,1 SNAC — 2010.
  5. 5,0 5,1 Find a Grave — 1996.
  6. 6,0 6,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  7. 7,0 7,1 Encyclopaedia Metallum — 2002.
  8. 8,0 8,1 filmportal.de — 2005.
  9. (unspecified title) — 2010.
  10. 10,0 10,1 Энциклопедия Брокгауз / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  11. 11,0 11,1 Bradley F. Dalí (Domènech), Salvador // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T021196
  12. 12,0 12,1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  13. 13,0 13,1 GeneaStar
  14. 14,0 14,1 Roglo — 1997. — 9000000 экз.
  15. 15,0 15,1 Diccionario biográfico españolReal Academia de la Historia, 2011.
  16. 16,0 16,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  17. 17,0 17,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedijaLZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
  18. 18,0 18,1 Архив изобразительного искусства — 2003.
  19. 19,0 19,1 Annuaire prosopographique : la France savante
  20. 20,0 20,1 Munzinger Personen
  21. (unspecified title)
  22. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  23. Salvador Dalí