Һенрик Ибсен

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Һенрик Юхан Ибсен
Henrik Johan Ibsen
portrait
Ажал үйлэ:

уран зохёолшо

Түрэһэн үдэр:

1828 оной 3 һарын 20(1828-03-20)[1][2][3][4][5]

Түрэһэн газар:

Шиен[d], Норвеги[1][3][5][4]

Эрхэтэнэй харьяалал:

 Норвеги[6][3][5]

Наһа бараһан үдэр:

1906 оной 5 һарын 23(1906-05-23)[1][2][3][5][4] (78 наһатай)

Наһа бараһан газар:

Кристиания[d], Норвеги[1][3][5][4]

Гарай үзэг:

Һенрик Юхан Ибсен (норвегяар Henrik Johan Ibsen; 1828 оной 3 һарын 20, Шиен, Норвеги — 1906 оной 5 һарын 23, Осло, Норвеги) — Норвегиин зүжэгэй зохёолшо, Европын «шэнэ зүжэгые» үндэһэлэгшэ.

Дэлхэйн зүжэгэй онол зүйн хүгжэлдэ үлэмжэ нүлөө үзүүлэн, ниигэм-сэдьхэл зүйн зүжэгэй шинэ хандалгые түлэбшүүлһэн гэһэн уралиг шудалаашад үнэлдэг.

Намтар[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Ибсен Норвегиин Шиен хотодо уһан онгосо эзэмшэгшын гэр бүлэдэ түрөө. 1836 ондо тэрэнэй эсэгын ажал банкрот болоод, орон гэрэй хүрэнгэ мүнгэнэй шадамжа буураад зогсоһонгүй, айл хүршынхинэй харисаан хүрэтэр хубилагдаба. Ибсен хүбүүн энэ бүхэниие тон хажаглааша ажаглаһаниинь хожомой уран бүтээлдэ элирһэн байна. Тэрэ арбан табан наһа хүрээд туһалха эмэй санша болобо. Ехээр уншажа, шүлэгшье ехэ бэшэбэ. Тэмдэглэлэй дэбтэртэнь орон нютагай хүрэнгэтэнүүд, түшэмэд тухай доромжолхо шүлэг, шог зураг олошорһоор, тэдэ хүн зоной дунда түгэн тархаһаар, тэрэ хэмжээгээр Ибсен олоной танил боложо байгаа.

Хорин наһатайдаа «Каталина» (1848-1849) гэһэн түрүүшынгөө зүжэгые бэшээ һэн. Энэ зохёолдо тэрэнэй бүтээлэй зонхилхо һэдэб болохо гансаардаһан һэнгэргүй нэгэнэй ниигэмээ эсэргүүсэһэн тэмсэл, үхэл тухай гарадаг. Энэһээ хойшо тэрэнэй хэдэ хэдэн зүжэг тайзанаа табигдажа, нэгэн үе өөрөө театрын уран һайханай ударидагша боложошье ябаа һэн.

1848 онһоо хойшохи Ибсенэй уран бүтээлые гурбан саг үедэ хубаан үзэжэ болохо юм. Эхинэйхинь 1848-1864 онууд гү, али романтизмые баримталагша байха үень. «Ивановын һүни», «Сульхаугай баяр», «Хаан шэрээнэй түлөө тэмсэл» зэргэ долоон зүжэг энэ үедэ бэшэгдэһэн болон сүм түүхэ домогой сэдэбтэйн хубида ниитэлиг шэнжэтэй юм. Хоёрдохи (1864-1884) тэрэнэй реалист хандалгаар бэшэжэ байһан үе болоод «Хүүхэлдэйн байшан», «Бранд», «Пер Гюнт», «Нора» зэргэ гүн ухаан, бэлгэдэлэй шэнжэтэй найман зүжэг бүтээбэ. Тэрэнэй уран бүтээлэй гурбадахи үедээ (1884-1900) «Зэрлиг нугаһан», «Гедда Габлер» зэргэ сэдьхэл зүйн аястай найман зүжэг зохёоһон байна.

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]