XIV Людовик
| Людовик XIV | |
|---|---|
| Франци ба Наваррын хаан | |
 | |
| Хааншалал | 1643-1715 |
| Бүтэн нэрэ | Луи-Дьёдонне де Франс |
| Түрэһэн | 1638 оной 9 һарын 5[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11] |
| Түрэһэн газар | Сен-Жерменский дворец[d], Сен-Жермен-ан-Ле[d] |
| Наһа бараһан | 1715 оной 9 һарын 1[2][3][4][5][6][7][8][9][10][12][11][13] (76 наһатай) |
| Наһа бараһан газар | Версаль[d], Версаль |
| Үмэнэхи хаан | ХIII Людовик |
| Дараахи хаан | XV Людовик |
| Эсэгэ | Людовик ХIII |
| Эхэ | Австриин Анна |
XIV Людовик де Бурбон (француз: Louis XIV, Louis le Grand, 1638—1715) — Бурбон обог удамай 1643 онһоо Франциин хаан. Жэнхэни нэрэнь Луи-Дьёдонне гү, али «Бурханһаа заяаһан». Тэрэнэй хааншалал — бол Франциин абсолютизмын орьёл үе. Олон тооной дайнууд (1667-68 оной деволюциин дайн, 1672-78 оной Нидерландын дайн, 1701-14 оной Испаниин үбэй дайн), хаанай ордоной абарга ехэ гарша, үндэр татабари арадай бодолгодо хүргэһэн.
Людовик "Засаг түрэ гэдэг бол би" гэжэ хэлэдэг байгаа. Тэрэнэй хааншалалай үедээ ухаалиг бодолго һургаал ябуулжа Франци уласые нэгэдхэн хүшэрхэгжүүлжэ, уралиг соёлые сэсэглэн хүгжүүлжэ Франциин түүхэд агуу зуун болгон мүнхэлбэ.
XIV Людовик 1643 оной 5 һарада табан наһатайдаа хаан шэрээндэ һуужа 1660 ондо Мария-Терезатай гэрлэбэ. Тэрэнэй хааншалалда абьяаслиг эдэй засагша Ж. Б. Кольбера улас орониие нэгэдхэхэ, уһан флот, үйлэдбэрилэл, худалдаае хүгжүүлхэдэнь гүн туслалсаа үзүүлөө. Мүн маркиз де Лувуа армида шэнэшлэл хээд тэрэндэ туһалба.
Голланд улас худалдаа, шажан шүтэлгэ гадаада харилсаада элитэ дайлалдаха болобо. Людовик Англи, Швецитэй гурбалһан холбоо байгуулба. Людовик 1670 ондо гурбалһан холбоое толгойлхо боложо 1672 ондо Рейн мүрэниие гатлан зургаан долоо хоногой турша байлдажа дайсанайнгаа талые эзэлээд Париста эрьен ерэбэ. Гурбанай холбоондо Испани, Бранденбург болон Австри нэмэжэ ороо. 1676 оной эхеэр Нидерландын нилээд хотые тэрэ эзэлэн абажа 1678 ондо найрамдалай хэрээ байгуулаа.
Энэ үеһөө Людовикэй алдар суу таража тэрэ нарин зохёон байгуулта бүхы хүшэрхэг армитай болоһон байгаа. Тэрэ дипломат харилсаагаар Европын ордонгуудта өөрын хиналтаа тогтоожо шадаба. Франци улас шэнжэлхэ ухаан, уралиг соёл, ажа үйлэдбэрилэл, худалдаанда харайса хэбэ. Людовик хаанай ордон Версальда шэлжүүлжэ Версаль европын улас түрэ, эдэй засаг, соёлой эгээн нүлөөтэй түб болобо. 1681 ондо Людовикэй флот Триполиие добтолжо 1684 ондо Алжир болон Генуяда добтолбо. Мэтэшэлэн, Регенсбургда Голланд, Испанишууд Людовиктай 20 жэл хамтарха найрамдалай хэрээ хэбэ.
|
«XIV Людовик» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт! |
- ↑ Encyclopédie Larousse en ligne
- ↑ 2,0 2,1 Erlanger P. Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 RKDartists
- ↑ 4,0 4,1 SNAC — 2010.
- ↑ 5,0 5,1 Babelio — 2007.
- ↑ 6,0 6,1 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 7,0 7,1 Энциклопедия Брокгауз
- ↑ 8,0 8,1 Энциклопедия Брокгауз
- ↑ 9,0 9,1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 10,0 10,1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ 11,0 11,1 (unspecified title) — BIU Santé.
- ↑ (unspecified title) — Австрийская академия наук.
- ↑ Архив изобразительного искусства — 2003.