Танка

Танка (түбэдөөр ཐང་ཀ་ — «ном») гү, али Бурхан зураг гээшэ Түбэд үгээр олон уласай нэршэл тогтоһон шүтээн зурагай олон шэлдэг бүтээл; даабуу, торгон гү, али сарһан дээрэ хадхамалһан гү, али зураһан үнгэтэй зураг юм.

Монгол орондо буддын шажан хүсэтэй дэлгэрһэн XVII—XIII дугаар зуун жэлэй үедэ бурхадай дүрээр хүмүүнэй бэеын гоё һайхан, оюун һанаанай арюудалые тунхаглаһан хүрэл шудхамалай урлал эд хүсэеэ абажа байһан бол XVIII дугаар зуунай һүүлшын хахадһаа танка зурагай урлал үшөө хүгжэжэ эхилһэн түүхэтэй. Монгол урашууд бурханай зураашанар буддын бурхан дүрсэлэлэй һунгадаг харисаае анха болбосоруулан дэлгэрүүлһэн эртын Энэдхэгэй «Гандхарын һургуулиин» дэгэ, урлахын онолые баримталан бүтээлээ туурбижа ерэхэдээ үнгэ будагай илгарал зохисол, дагнааһые үлүү дээдэ түбшэндэ гарган түгэлдэржүүлжэ шадаһан бэлэй.

Танка зурагые даабуун дээрэ байгаалиин шороон будаг болон юһэн эрдэниин будагаар үлэмжэ нарин нягта зурааһан дүрсэлэлэй гайхамшагые үзүүлжэ бүтээдэг байба. Шүтээн Зурагта амида байгаалиин бүхыл үнгые тогтоһон дэг хэмжээнэй хүрээндэ гаргахын хамта «нагтан» гү, али хара дэбисхэртэ, «гаратан» гү, али сагаан дэбисхэртэ, «мартан» гү, али улаан дэбисхэртэ «сэртэн» гү, али алтан дэбисхэртэ гэжэ үнгын найрал зохисол зохёомжоор илгаха болоод бурхан шүтээнэй абир дүрые тодотгодог онсологтой байжа. Бурхан сахюусанай шүтээн Зураг монголой орон хиид гансашье бэшэ айл үрхэдэ түгэсэниинь нүүдэлэй ажахы амидаралда зохисоһон зөөжэ хадагалхада амар, шудхамал бурхад, зээгтэ наамалай бүтээлнүүдтэй харисуулхада харисангы хямда түһэр, хүнгэн абсаархан байдагтайнь холбоотой байба.

• 
  Бутанай танка Зураг
• 
  Түбэдэй танка зураг, Хаягрива
• 
  Монголой алтан зураг, XIX зуун, Арьяа Баала Бодисада болон Манзашри Бодисада хороондо һуудаг Будда Шигэмүни
• 
  Богдо Миларайба, Темпера, 21 x 30 см, 2008, Эршу Отгонбаяр