Хабаровскын хизаар
Оросой холбоото уласай нютаг можо
Хабаровскын хизаар
Хабаровский край
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Хабаровскын хизаар — Оросой холбоото уласай нютаг можо, Алас Дурнын холбооной тойрог болон Алас Дурнын эдэй засагай бүһэдэ багтана. Засаг захиргаанай түб — Хабаровск хото.
Алас Дурнын хизаарые Хабаровскын, Далайн шадар гэжэ хубааха тухай СССР-эй Дээдэ Зүблэлэй Тэрүүлэгшэдэй зарлигаар 1938 оной 10 һарын 20-ндо байгуулагдаһан.
Хабаровскын хизаар Оросой холбооной 85 нэгжэһээ харьяалха газар нютагай талмай (787,633 км²)-гаараа гурбадахи томонь, хүн зоной тоогоороо (2018 ондо 1 328 302) 34-р олониинь юм.
Газар нютаг
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Газар зүйн байрлалга
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Хабаровскын хизаар ОХУ уласайнгаа зүүн хэһэгтэ Алас Дурнын холбооной тойрогто байрладаг. Улас дотороо хойгуураа Магаданай можо, баруунаараа Яхад Улас, Амурай можо, Еврейн автономито можо, урдуураа Далайн шадар хизаартай хаяа залгадаг. Тэрэнһээ гадна зүүнээрээ Агнууриин тэнгис, Япон тэнгисээр хэсэглэн хүреэлэгдэжэ, урдуураа харисангы бага зурбаһаар БНХАУ-тай (Хара-Мүрэн можо) уласаа түлөөлжэ хилэлдэг.
Хабаровскын хизаар хадаа Амар мүрэнэй доодо бэеын һаба газарта, Агнууриин тэнгисэй эрьеэ дахажа уулархаг нютагта оршоно. Хойто хэһэгээр тайга болон тундра үргэлжэлжэ, түб хэһэгээр намаг балшагтай ой, урда хэһэгээр набшата ойн бүһэ бии.
Сагай бүһэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Хизгаар Владивостокын сагта хамаарна. Иимэһээ Дэлхэйн координировалһан сагһаа 10 (UTC+10), Москвагийнхаас (MSK+7) 7 сагаар түрүүлдэг.
Уларил
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Хойноһоо урагша уларилынь хубилагдадаг. Тиигэ хадаа баһа далайтай ойро, газарай байралалһаа шалтагаална. Саһа багатай, хахир, ута үбэл үргэлжэлнэ. Нэгэдүгээр һарада дундажаар урда газарта -22 ° C, хойто газарта -40 ° C, эрье газараа тус бүри -18 ° C, -24 ° C хүйтэн байдаг. Эгээн хүйтэндээ -50 ° C хүрэнэ. Зуниинь халуун, шииглиг. Долоодугаар һарада урда нютагаараа дундажаар +20 ° C, хойто нютагаараа дундажаар +15 ° C дулаан.
Хүн зон
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Эгээн томо хотонь Хабаровск (577 400) болон Амартахи Комсомольск (263 900).[1]
Арад түмэнэй талаар ородууд диилэнхи тооной арад түмэн болоно. 2010 оной хүн зоной тоосоогой ёһоор эгээн томо арад түмэд иимэ байгаа:[2]
- Ородууд: 88,1 %
- Украиншууд: 2,0 %
Хизаарта үсөөн хуби бүридэдэг олон уугуул түрэл арад зодшье ажаһуудаг:
- Нанайшууд: 11 009 (0,8 %)
- Хамнигад: 4101 (0,3 %)
- Улчууд: 2621 (0,2 %)
- Нивхууд: 2149 (0,2 %)
- Эвенүүд: 1128 (0,1 %)
- Үдэгэйнүүд: 620
- Негидалшууд: 480
- Оротон: 441