Апостол Павел

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Апостол Павел
Απόστολος Παύλος
portrait
Андрей Рублёв, Гэгээн Апостол Павел, 1410 он тухай
Ажал үйлэ:

номногшо

Түрэһэн үдэр:

ок. 5 оной

Түрэһэн газар:

Тарс, Килики

Эрхэтэнэй харьяалал:

Древний Рим[d][1]

Наһа бараһан үдэр:

не ранее август 64 оной и не позднее 67 оной, ок. 64 оной[2] или ок. 65 оной

Наһа бараһан газар:

Рим

Апостол Павел (түрэһэн нэрынь Саул; Савл; Шауль; ивр. שאול‎‏‎; Тарсынхи Саул; Савл Тарсянин; ивр. שאול התרסי‎‏‎; Šaʾul HaTarsi; эр.-грек Σαούλ (Saul), Σαῦλος (Saulos) ба Παῦλος (Paulos); лат. Paulus или Paullus, — орш. «бага»; магадгүй 5/10, Тарс — 64/67, Рим) — иудейн «буруу номтодой апостол» (Рим. 11:13); арбан хоер апостолнуудай тоодо ороногүй.

Дайша фарисейгаар христиан шажантадые хабшалгада оролсобо. Дамаскта ябаха зуураа тэрэниие туяа гэрэлтүүлээд һapгаажа, Иисус Христосой абяа дуулаба (Үйлэнүүд 9:3-8). Замайнь нүхэд тэрэниие Дамаск хотодо байһан Ананиинда асараа. Анани тэрэниие хараатай болгожо хэрээснэг болгобо. Дамаскта Савл Иисус болбол Бурханай Хүбүүн гэжэ мүргэлэй Синагогодо номножо захалба (Үйлэнүүд 9:1-20). Кипр аралда Савл Сергий Павел түшэмэлые шэглүүлһэн һүүлдэ Павел гэжэ нэрэтэй болобо (Үйлэнүүд 13:4-1213:4-12)[3].

Павел Бага Ази болон Балканын хахад аралда угаа олон христиан шажантан бүлгэмые байгуулба. Тэрэ Иерусалимда баригдажа Рим асарагдаһанай һүүлдэ, толгой саазалагдаба.

Бүлгэмдэ ба хүнүүдтэ Павелэй арбан дүрбэн эльгээһэн бэшэгүүд Шэнэ Хэлсээнэй шухала хэһэг болоод христосой шажанай теологиин гол бэшэг байна. Евангелиин һургаалда нэмэлтэ болоһон тус эльгээһэн бэшэгүүдтээ Павел Иисус Христосой һургаалые тайлбарилаад, Евхаристи нюуса ёһололые баталжа (1 Коринфынхидтэ 11:28), иудеохристианствые нисааба[4][5]

Дайша фарисейгаар христиан шажантадые хабшалгада оролсобо. Дамаскта ябаха зуураа тэрэниие туяа гэрэлтүүлээд, Иисус Христосой абяа дуулаба (Үйлэнүүд 9:3-8). Замайнь нүхэд тэрэниие Дамаск хотодо байһан Ананиинда асараа. Анани тэрэниие хараатай болгожо хэрээснэг болгобо. Дамаскта Савл Иисус болбол Бурханай Хүбүүн гэжэ мүргэлэй Синагогодо номножо захалба (Үйлэнүүд 9:1-20). Кипр аралда Савл Сергий Павел түшэмэлые христосой шажанда шэглүүлһэнэй һүүлдэ, «Гэгээн апостолнарай үйлэнүүд» гэһэн номдо Савл Павел гэжэ нэрэтэй болобо (Деян. 13:4-1213:4-12)[6].

Павелэй бэшэһэн хандалга бэшэгүүд[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Буряад Ород Грек Лата Орос Түгэс Мин. Һорболжын хэлэн
1 Римэйхидтэ хандалга Послание к Римлянам Προς Ρωμαίους Epistula ad Romanos Рим Rom Ro Эртын грек
2 Коринфынхидтэ түрүүшын хандалга Первое послание к Коринфянам Προς Κορινθίους Α Epistula I ad Corinthios 1Кор 1 Cor 1C Эртын грек
3 Коринфынхидтэ хоёрдохи хандалга Второе послание к Коринфянам Προς Κορινθίους Β Epistula II ad Corinthios 2Кор 2 Cor 2C Эртын грек
4 Галадуудта хандалга Послание к Галатам Προς Γαλάτας Epistula ad Galatas Гал Gal G Эртын грек
5 Эфесэйхиндэ хандалга Послание к Ефесянам Προς Εφεσίους Epistula ad Ephesios Еф Eph E Эртын грек
6 Филиппынхидтэ хандалга Послание к Филиппийцам Προς Φιλιππησίους Epistula ad Philippenses Флп Phil Phi Эртын грек
7 Колоссынхидтэ хандалга Послание к Колоссянам Προς Κολασσαείς Epistula ad Colossenses Кол Col C Эртын грек
8 Фессалоникиинхидтэ түрүүшын хандалга Первое послание к Фессалоникийцам Προς Θεσσαλονικείς Α Epistula I ad Thessalonicenses 1Фес 1 Thess 1Th Эртын грек
9 Фессалоникиинхидтэ хоёрдохи хандалга Второе послание к Фессалоникийцам Προς Θεσσαλονικείς Β Epistula II ad Thessalonicenses 2Фес 2 Thess 2Th Эртын грек
10 Тимофейдэ түрүүшын хандалга Первое послание к Тимофею Προς Τιμόθεον Α Epistula I ad Timotheum 1Тим 1 Tim 1T Эртын грек
11 Тимофейдэ хоёрдохи хандалга Второе послание к Тимофею Προς Τιμόθεον Β Epistula II ad Timotheum 2Тим 2 Tim 2T Эртын грек
12 Тидтэ хандалга Послание к Титу Προς Τίτον Epistula ad Titum Тит Tit T Эртын грек
13 Филимондо хандалга Послание к Филимону Προς Φιλήμονα Epistula ad Philemonem Флм Philem P Эртын грек
14 Еврейнүүдтэ хандалга Послание к Евреям Πρὸς Έβραίους Epistula ad Hebraeos Евр Heb H Эртын грек

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Ном зохёол[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  • Дэвид Ауни. Новый Завет и его литературное окружение. — СПб.: РБО, 2000. — ISBN 5-85524-110-6
  • Ален Бадью. Апостол Павел. Обоснование универсализма. — СПб.: Университетская книга, 1999. — ISBN 5-85133-062-7
  • Артоболевский А. Первое путешествие святого апостола Павла с проповедью Евангелия. Свято-Троицкая Сергиева Лавра, 1900;
  • Рудольф Бультман. Избранное: Вера и понимание. — М.: РОССПЭН, 2004. — ISBN 5-8243-0493-9
  • Джеймс Д. Данн. Единство и многообразие в Новом Завете. — М.: ББИ, 1999. — ISBN 5-89647-014-2
  • Епископ Кассиан (Безобразов). Христос и первое христианское поколение. — М.: ПСТБИ, 2003. — ISBN 5-7429-0106-2
  • И. А. Левинская. Деяния Апостолов. Главы I-VIII: Историко-филологический комментарий. — М.: ББИ, 1999. — ISBN 5-89647-033-9
  • Брюс М. Мецгер. Новый Завет: контекст, формирование, содержание. — М.: ББИ, 2006. — ISBN 5-89647-149-1
  • Радостная Весть: Новый Завет в переводе с древнегреческого. Учебное издание с историко-филологическими примечаниями. — М.: РБО, 2006. — ISBN 5-85524-323-0
  • Н. Т. Райт. Что на самом деле сказал апостол Павел. — М.: ББИ, 2004. — ISBN 5-89647-085-1
  • Клеон Л. Роджерс-младший, Клеон Л. Роджерс III. Новый лингвистический и экзегетический ключ к греческому тексту Нового Завета. — СПб.: Библия для всех, 2001. — ISBN 5-7454-0545-7
  • Толкование Нового Завета: сборник эссе о принципах и методах. — СПб.: Библия для всех, 2004. — ISBN 5-7454-0835-9
  • Макрей Дж. Жизнь и учение апостола Павла. — Черкассы.: Коллоквиум, 2009. — ISBN 978-966-8957-13-0
  • Лозе, Э. Павел. Биография. М., 2010.
  • Райт, Н. Т. Что на самом деле сказал апостол Павел? Был ли Павел из Тарса основателем христианства? 3-е изд. М., 2010.
  • Мышцын, В. Н. Учение св. апостола Павла о законе дел и законе веры. М., 2012 (Академия фундаментальных исследований: богословие).
  • Карен Армстронг Святой Павел. Апостол, которого мы любим ненавидеть = St. Paul: The Apostle We Love to Hate (Icons) . — М.: Альпина Нон-фикшн, 2016. — 250 p. — 2000 экз. — ISBN 978-5-91671-601-6