Иисус Христос

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Иисус Христос
יֵשׁוּעַ
portrait
Ажал үйлэ:

модошо дархан, номнолшо

Түрэһэн үдэр:

не ранее МЭҮ 6 оной и не позднее МЭҮ 4 оной

Түрэһэн газар:

Вифлеем

Эрхэтэнэй харьяалал:

Иродианская Иудея[d][1]

Наһа бараһан үдэр:

30 оной 4 һарын 7 или 33 оной 4 һарын 3

Наһа бараһан газар:

Иерусалим

Иисус Христос (Грек: Ἰησοῦς Χριστός; МЭҮ 7-2 — МЭ 30-33) — христосой шажанай һургаалда христианствые үндэһэлэгшэ. Евангелиин мифологиин еһоор, Христос Вифлеемдэ Иосифой һамган Мариятай һууһан «арюун һүнэһэнһөө» түрөө; нярай байхадаа Палестинаһаа Египетдэ ябаһан; Палестинада хэрээһэ зүүлгэгдэбэ. Христос 12 апостол-шабинарые (Петр, Андрей, Иаков, Иоанн, Иуда г.м.) суугларжа гэхэтэй хамта Палестинаар аяншажа ябаад өөрынгөө һургаалые номнобо. Иерусалимдэ Иуда Хрстосто гушан сагаан мүнгэ тула урбаба. Песахай долоон хоногто римэй префект амбан Понтий Пилат Христосые хоер ондоо гэм хэгшэдтэй сугтаа толгойн саазада хүртѳѳбэ. «Хохимой» (еврей хэлээр «Голгофо») гэжэ нэрэтэй газарта Иисусые хэрээһэндэ хадаад, хэрээһыень бодхообо.

Назаретһээ ерэһэн Иисус[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Назаретһээ ерэһэн Иисус Библиин ном болон христосой шажанда гол дүрэ юм. Христосой шажанай этигэлэй үндэһэниинь Абаралда хүрэхэ замые нээдэг Иисус Христосые шүтэжэ, тэрэндэ зүтхэхэд оршодог.

Христосой шажан номой (Евангелиин) Шэнэ Хэлсээндэ багтадаг хамагай эртэниинь Маркай Евангели буюу тэдэгээрынь Назаретһээ ерэһэн Иисус — сүсэгтэнэй ударидагша, гэгээнтэнэй үйлэ ажалалгаае тодорхойлон үгүүлдэг. Христосой һурталынь Иисусые үхэһэнэй дараа, үүдэн буй ниигэмлэгүүдтэ гэгээнтэнүүд тэрэнэй тухай домог, һургаалые дахин дабтан яриха үеһээ шажан болон түлэбшэжэ эхилбэ. Эхилээд Иисусай элгээлтые ама дамжан яридаг байһанаа, дараань суглуулан бэшэжэ тэмдэглэбэ. Эртэнэй христосой зохёогшодой этигэл һургаалиинь Христосой мэндэлһэн, тэрэнэй хүүгэд наһанай тухай хүүрнэлдэ тусгагдаба.

Иисусай эльгээлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Иисусай гол элгээлтэнь бурханай хааншлалтай холбогдуулан иудаизмые сэргээхэд оршожо байба. Иисусай номлолынь хүдөөгэй амидаралай ёгтолол дээрэ бүтээгдэһэн ба тэрээр үбшэтэнүүдые эдгээн элааршуулжа, ниигэмэй гологдол болоһон хүмүүндэ туһалдаг байба. тэрэнэй элгээлтэ энгын хүмүүндэ, үндэһэндээ газар таряаланшадта шэглэгдэһэн байба. тэрэнэй һургаалые Уулын дээрэхи номлолдо нэгэдхэн дүгэнээд Лука, Матвей апостолнууд Евангели номдо бэшэжэ тэмдэглэбэ. Иисусай номлолой үндэһэн сэдэбынь бурханда болон ойро дотоныхондоо дуратай байха ябадал. Энэ элгээлтэнь зан түрэхэд гаргажа болохо хизгаарые тодорхойлжо, буруу үйлэдэлынхээ түлөө хатуу шэтгэл амалдаг Торагай хэрсэгэй хизгаарлагдамал һургаалда харюу болобо. Үүнэй орондо Иисус шэнэ, болбосоронгүй ниигэм байгуулха арга болохо дуран сэдьхэл, энэрэл нигүүлһэлдэ уряалан дуудаба.

Христосой бэе хүн[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Христосой рождество үдэрые дүрсэлхэдээ Иисус хүүгын зэргэcээ шара болон элжэгые байнга зурдаг

Иисус өөрөө өөрыгөө бурханай элшэн буюу Мессия гэжэ үзэдэг. Тэрэ бурханда хандахадаа «Эсэгэмни» гэжэ хоорондын харилсаагаа дээдэ зэргээр ойро дотоно элэрхэлдэг. Иудаизм шажанай болон улас түрын түб болоһон Иерусалимда хүрэбэ. Энэ зоримог үйлэдэл Иисус болон Еврейн шажантанай хоорондохо зүршэлэйн эхилэл болобо. Иисусые барабшалан бурхан шүтээн тарааһан хэргээр ялалан саазалба. тэрэнэй үхэлэй талаар Евангели номдо үгүүлһэнээр Хуушан Хэлсээндэ оршохо хүн түрэлхитэные абархын тулада бурханһаа элгээһэн Мессиин талаар уридшалан үгүүлһэн зүйлые бэелүүлһэндэ онсогой ажа холбогдол үгэдэг.

Иисус — энэ боло Иешуа хэмээхэ арамейн нэрын грек хэлбэри. Иисусай амидарал, үйлэ ябадал еврейн уламжалалууд дээрэ үндэһэлэгдэбэ. Евангели ном сүсэглэлынхиинь үндэһэн болодог Иисусай амидарал, һургаалые үгүүлдэг.

Еврейн мүргэлэй ордон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Маркай бэшэһэн Евангели номдо Иисусай тухай хүүрнэлые тэрэниие Иоанн Креститель крестиһэнээр эхилдэг / Господниин Крещени

Иисус түрэжэ, крещени хүртэһэниинь: Иисус ромын эзэн хаан Октавиан Август түрэ барижа байха үедэ (МЭҮ 27 дугаар онһоо МЭ 14 дугаар он) Галилейн хото Назаретдэ түрэбэ. тэрэнэй олон ниигэмдээ зүтгэхэ болоһониинь Галилей дахи Ирод Антипын түрэ бариха үедэ эхилбэ (МЭҮ 20 дугаар онһоо МЭ 39 дугаар он). Иисусые Иордан голдо еврейн номлогшо Иоанн Креститель крестибэ. Хэдэн жэлэй туршада Иисус Галилейгаар аялжа, өөрын һургуули харизмын тэнэмэл номлогшын дүрээр тарааба.

Нүлөөлэлэй хүреэн болон үхэл: Евангели номдо үгүүлһэнээр Иисус үбшэтэнүүдые анагаажа илааршуулан, өөрөө номлогжо байхадаа мүргэлэй ордодо һургааляа айлдажа байба. Тэрэ Израилиин арад түмэные сүсэглэлдэ хандажа, өөрыень дагахые уряалжа байба. тэрэниие дагагсад огсом үсэжэ, тэдэгээрэй олонхинь хүн зоной доодо шатаныханһаа гаралтай байба. Эсэстээ Иисус ромын эрхэтэнүүдтэ баригдан, бурхан шүтээн тарааһан, улас түрын ухуулга хэһэн хэрэгтэ яллагдан МЭ 30 оной оршомдо саазалагдаба.

Ном зохёол[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. Матфей Л. εὐαγγέλιον κατὰ Μαθθαῖον