Африка

Африка али Хара континент, Латин хэлэнһээ Africa — дэлхэйн тибэ болоно. Дэлхэйн хоёрдохи тибэ талмайгаараа болоно (Евразиин һүүлдэ). Ехэнхидээ Зүүн хахад бумбэрсэгтэ һууна. Тэгэндэнь Экватор зурлаа гарана. Хоёр талаһаа 2 тэнгисэй уһаар угаагдана: Энэтхэг тэнгис — зүүн талынь, Атлантик тэнгис — баруун талынь, мүн Газар дундын далайгаар хойто талаһаа эрьеэ угаана, зүүн-хойноһоо Улаан далай дабһатай уһаараа Африка норгоодог. Африкын талмай 29,2 млн модо², хажуугаархи аралнуудтай — 30,3 млн модо², мүн, тиигээд бүгэдэ дэлхэйн талмай 6 % хушана, ба дэлхэйн хатуу газарай 20,4 % хушана. Африкын талмай дээрэ 54 улас гүрэнүүд һуудаг юм, 5 зүбшөөгдөөгүй уласууд ба 5 ондоо гүрэнэй эзэнтэ дооро (аралай) газарнууд.

Нэрэ

Хоёрдохи нэрэнь — Хара континент.
Латин хэлэнһээ Africa «хүрэдэггүй» гэжэ буряад хэлэн дээрэ оршуулажа болохо.

Уласууд

Африкийн бүсчлэл:
  Умар Африк

  Өрнө Африк

  Төв Африк

  Дорно Африк

  Өмнө Африк

Улас ороны нэрэ, далбаа	Нутаг дэвсгэр (км²)	Хүн зон (2009 оны тооцоо) except where noted	Нягтшил (км²)	Ниислэл
Дорно Африк:	6,384,904	316,053,651	49.5
Бурунди	27,830	8,988,091	322.9	Бужумбура
Коморын арлууд	2,170	752,438	346.7	Морони
Джибути	23,000	516,055	22.4	Джибути хото
Эритрей	121,320	5,647,168	46.5	Асмара
Этиоп	1,127,127	85,237,338	75.6	Аддис-Абеба
Кени	582,650	39,002,772^[1]	66.0	Найроби
Мадагаскар	587,040	20,653,556	35.1	Антананариву
Малави	118,480	14,268,711	120.4	Лилонгве
Маврикий	2,040	1,284,264^[1]	629.5	Порт-Луи
Загбар:Country data Mayotte Майотта (Франц)	374	223,765	489.7	Мамудзу
Мозамбик	801,590	21,669,278	27.0	Мапуту
Загбар:Country data Réunion Реюньон (Франц)	2,512	743,981(2002)	296.2	Сен-Дени
Руанда	26,338	10,473,282	397.6	Кигали
Сейшелийн арлууд	455	87,476	192.2	Виктори
Сомали	637,657	9,832,017	15.4	Могадишо
Танзани	945,087	41,048,532	43.3	Додома
Уганда	236,040	32,369,558	137.1	Кампала
Замби	752,614	11,862,740	15.7	Лусака
Зимбабве	390,580	11,392,629^[1]	29.1	Хараре
Төв Африк:	6,613,253	121,585,754	18.4
Ангол	1,246,700	12,799,293	10.3	Луанда
Камерун	475,440	18,879,301	39.7	Яунде
Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс	622,984	4,511,488	7.2	Банги
Чад	1,284,000	10,329,208	8.0	Нджамена
Загбар:Country data Republic of the Congo Конго	342,000	4,012,809	11.7	Браззавилл
Бүгд Найрамдах Конго Ард Улс	2,345,410	68,692,542	29.2	Киншаса
Экваторын Гвиней	28,051	633,441	22.6	Малабо
Габон	267,667	1,514,993	5.6	Либревилл
Сан-Томе ба Принсипи	1,001	212,679	212.4	Сан-Томе
Умар Африк:	8,533,021	211,087,622	24.7
Алжир	2,381,740	34,178,188	14.3	Алжир
Египет	1,001,450	83,082,869	82.9	Кайро
Ливи	1,759,540	6,310,434	3.6	Триполи
Марокко	446,550	34,859,364	78.0	Рабат
Судан	2,505,810	41,087,825	16.4	Хартум
Тунис	163,610	10,486,339	64.1	Тунис
Загбар:Country data Western Sahara Баруун Сахар^[2]	266,000	405,210	1.5	Эль-Аюн
Хойд Африк дахь Испани болон Португалын нутаг дэвсгэр:
Загбар:Country data Canary Islands Канарын арлууд (Испани)^[3]	7,492	1,694,477(2001)	226.2	Лас-Пальмас, Санта-Крус-де-Тенерифе
Загбар:Country data Ceuta Ceuta (Испани)^[4]	20	71,505(2001)	3,575.2	—
Загбар:Country data Madeira Madeira Islands (Португал)^[5]	797	245,000(2001)	307.4	Фуншал
Загбар:Country data Melilla Мелилла (Испани)^[6]	12	66,411(2001)	5,534.2	—
Өмнө Африк:	2,693,418	56,406,762	20.9
Ботсвана	600,370	1,990,876	3.3	Габороне
Эсватини	17,363	1,123,913	64.7	Мбабане
Лесотын Вант Улс	30,355	2,130,819	70.2	Масеру
Намиби	825,418	2,108,665	2.6	Виндхук
Өмнөд Африкийн Бүгд Найрамдах Улс	1,219,912	49,052,489	40.2	Блумфонтейн, Кейптаун, Претори^[7]
Өрнө Африк:	6,144,013	296,186,492	48.2
Бенин	112,620	8,791,832	78.0	Порто-Ново
Буркино-Фасо	274,200	15,746,232	57.4	Уагадугу
Кейп Верде	4,033	429,474	107.3	Прайа
Кот д'Ивуар	322,460	20,617,068	63.9	Абиджан,^[8] Ямусукро
Гамби	11,300	1,782,893	157.7	Банжул
Гана	239,460	23,832,495	99.5	Аккра
Гвиней	245,857	10,057,975	40.9	Конакри
Гвиней-Бисау	36,120	1,533,964	42.5	Бисау
Либери	111,370	3,441,790	30.9	Монровиа
Мали	1,240,000	12,666,987	10.2	Бамако
Мавритан	1,030,700	3,129,486	3.0	Нуакшот
Нигер	1,267,000	15,306,252	12.1	Ниамей
Нигери	923,768	149,229,090	161.5	Абужа
Загбар:Country data Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha Сент Хелена, Тристан да Кунья (Нэгдсэн Вант Улс)	410	7,637	14.4	Жэймстаун
Сенегал	196,190	13,711,597	69.9	Дакар
Сьерра-Леоне	71,740	6,440,053	89.9	Фритаун
Того	56,785	6,019,877	106.0	Ломе
Африк Нийт	30,368,609	1,001,320,281	33.0

Зүүлтэ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Эшэ татахада гараһан алдуу: Неверный тег <ref>; для сносок uscen не указан текст
↑ НҮБ-ийн 46 гишүүн хүлээн зөвшөөрдөг боловч НҮБ-д элсүүлэгдэж байгаагүй, өмнөд хэсэг нь де факто Мароккогийн захиргаан доор байдаг 1 улс: Баруун Сахарын Сахравигийн Ардчилсан Араб Бүгд Найрамдах Улс
↑ The Spanish Canary Islands, of which Las Palmas de Gran Canaria are Santa Cruz de Tenerife are co-capitals, are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco and Western Sahara; population and area figures are for 2001.
↑ The Spanish exclave of Ceuta is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
↑ The Portuguese Madeira Islands are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco; population and area figures are for 2001.
↑ The Spanish exclave of Melilla is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
↑ Блумфонтейн шүүх , Кейптаун хууль тогтоох, Преториа гүйцэтгэх.
↑ Ямусукро нь албан ёсны нийслэл боловч, Абиджан нь де факто .

Африка
	Алжир · Ангола · Бенин · Ботсвана · Буркино-Фасо · Бурунди · Габон · Гамби · Гана · Гвиней · Гвиней-Бисау · Джибути · Египет · Замби · Зимбабве · Эсватини · Кабо-Верде · Камерун · Кени · Коморын арлууд · Конго · Ардчилсан Конго Улас · Кот д'Ивуар · Лесото · Либери · Ливи · Маврики · Мавритан · Мадагаскар · Малави · Мали · Марокко · Мозамбик · Намиби · Нигер · Нигери · Руанда · Сан-Томе ба Принсипи · Сейшелийн арлууд · Сенегал · Сомали · Судан · Сьерра-Леоне · Танзани · Того · Тунис · Түб Африкын Улас · Уганда · Урда Африкын Улас · Урда Судан · Чад · Экваторын Гвиней · Эритрей · Этиоп

Энэ богони үгүүлэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ туһалаарай.

[uscen-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Эшэ татахада гараһан алдуу: Неверный тег <ref>; для сносок uscen не указан текст

[Баруун_Сахар-2] НҮБ-ийн 46 гишүүн хүлээн зөвшөөрдөг боловч НҮБ-д элсүүлэгдэж байгаагүй, өмнөд хэсэг нь де факто Мароккогийн захиргаан доор байдаг 1 улс: Баруун Сахарын Сахравигийн Ардчилсан Араб Бүгд Найрамдах Улс

[3] The Spanish Canary Islands, of which Las Palmas de Gran Canaria are Santa Cruz de Tenerife are co-capitals, are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco and Western Sahara; population and area figures are for 2001.

[4] The Spanish exclave of Ceuta is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.

[5] The Portuguese Madeira Islands are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco; population and area figures are for 2001.

[6] The Spanish exclave of Melilla is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.

[7] Блумфонтейн шүүх , Кейптаун хууль тогтоох, Преториа гүйцэтгэх.

[8] Ямусукро нь албан ёсны нийслэл боловч, Абиджан нь де факто .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]