Итальян хэлэн
| Итальян хэлэн | |
|---|---|
| Өөрын нэрэ | italiano, lingua italiana |
| Тараалга | Итали, Сан Марино, Ватикан, Швейцари, Словени, Хорвати, Ливи, Эритрей, Мальта, Сомали, Франци |
| Түрэлхи хэлэтнэй тоо |
Түрэлхи: 62 сая; Бүгэдэ: 80 сая[1] |
| Хэлэнэй ангилал |
Энэдхэг-Европо
|
| Үзэг бэшэг | Лата үзэг (Итали хубилбари) |
| Албан ёһоной хэрэглээ | |
| Улас |
Уласхоорондын байгуулга:  Европын Холбоо |
| Тохируулагша байгууллага | Академия делла Круска |
| Томьёолбори | |
| ISO 639-1 | it |
| ISO 639-2 | ita |
| ISO 639-3 | ita |
Итальян хэлэн (итальян: italiano, lingua italiana) гээшэ Энэдхэг-Европын хэлэнэй изагуурай итальян хэлэнэй бүлэгтэ багтадаг Флоренциин аялгууда һуурилһан романс хэлэн юм. Европын холбооной албан ёһоной 23 хэлэнэй нэгэ мүн. Мүнөөдэр итальян хэлээр наяад сая хүн хэлэнэ. Итальян хэлэн Итали, Сан Марино, Швейцари, Хорвати, Словени, Ватикан уласуудай албан ёһоной гүрэнэй хэлэн юм.[2]
Итальян хэлэн манай эринэй 476—1000 оной хоорондо гү, али 500-аад жэлэй хугасаада Римэй эзэнтэ гүрэнэй үеын лата хэлэнһээ гараһан гэжэ хэлэ шудалаашад тодорхойлно. 1200—1300 оной үедэ Флоренци хото улас түрэ, эдэй засаг, соёлой хүгжэлөөрөө Италиин бусад хотонуудай түрүүлжэ хүн зоной тоо зуун мянган үлүү боложо байһан болон Италиин гэгээрүүлэгшэ, алдарта ирагуу найрагша Данте Алигьери, Франческо Петрарка, Джованни Боккаччо Флоренци аялгуугаар зохёол бүтээлээ бэшэжэ тэдэнэй шүлэг, ирагуу найраг Итали даяар тархан, олондо һайшаагдажа байгаа. Энэһээ ажаглан шэнэ залуу ирагуу найрагшад, шүүмжэлэгшэд өөһэдын бүтээлөө олонд хүргэхын тулада тухайн аялгуугаар бэшэхые эрхимлэхэ болоһон флоренци аялгуу итальян хэлэнэй үндэһэн аялгуу болоходо нүлөөлһэн юм. 1827 ондо Италиин һэргэн мандалтын үеын алдарта уран зохёолшо Алессандро Мандзони «Гэрлэхэ залуушуул» гэһэн романаа бэшэһэниинь жэнхэни уран зохёолой эхилэл юм.
Зүүлтэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]- ↑ Eurobarometer – Europeans and their languagesPDF (485 KB), February 2006
- ↑ Simone 2010
- Simone, Raffaele (2010). Enciclopedia dell'italiano. Treccani.
- Berloco, Fabrizio (2018). The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu.
- Palermo, Massimo (2015). Linguistica italiana. Il Mulino.