Нуур
Нуур (ᠨᠠᠭᠤᠷ) — гэдэгынь далайтай холбодоггүй, далайһаа холо оршохо, бүхэлдээ газараар хүреэлэгдэһэн ехэ уһан юм. Нуур янза бүриин хэлбэритэй, дабһатай, дабһагүй уһата (тунгалаг) гэхэ хоёр хэлбэритэй болоод сөөрэмһөө томо болон гүн байдагаараа илгаатай юм. Нуур хуурай газараар хүреэлэгдэһэн ехэ хэмжээнэй тогтомол уһан; багахан хэмжээнэй тогтомол уһан юм.
Нуурнуудынь ехэбшэлэн уулархаг нютагта, хабсалда тогтоһон хэлбэритэй байдаг гү, али эхэ газарай нам доро газарнуудта голнуудаар тэжээгдэн бии болгодог. Дэлхэй дээрэхи ехэнхи нуур һүүлшын Мүльһэн галабай дараа уһа татаралтын гуунһаа шалтагаалан бии болгоһон байдаг.
Дэлхэйдэ суутай нуур
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Дэлхэйдэ олон нуур байха болобошье зарим дурдууштай нуурнуудые доро тайлбарилбал:
- Каспиин тэнгис - хамагай ехэ эзлэхүүнтэй (23,600 км³), гадаргаар хамагай томо (394,299 км²).
- Байгал нуур - эгээн гүнзэгы (1,637 м).
- Танганьика нуур - эгээн ута һунаһан гадаргатай (660 км).
- Титикака нуур - эгээн үндэртэ оршодог томохон (далайн нюрууһаа дээшэ 3,812 м).
- Үхэһэн тэнгис - эгээн нам доро оршодог (далайн нюрууһаа доошо 418 м).
Дэлхэйн томохон нуур
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
Нуурай ниитэ талмай дэлхэйн гадаргын 1,8 %-тай тэнсэнэ (ойролсоогоор 2,7 сая км²).
| Нуурай нэрэ | Гадаргын талмай, (мян. км²) |
Далайн нюрууһаа дээшэ үндэр (м) | Гүн (м) | Али түбидэ оршодог |
|---|---|---|---|---|
| Каспиин тэнгис | 376 | −28 | 1025[1] | Европо, Ази |
| Дээдэ нуур | 82 | 183 | 393 [2] | Хойто Америкэ |
| Виктори | 68 | 1134 | 80 [3] | Африка |
| Гурон | 60 | 177 | 208 [4] | Хойто Америкэ |
| Мичиган | 58 | 177 | 281 | Хойто Америкэ |
| Танганьика | 34 | 773 | 1470 [5] | Африка |
| Байгал | 32 | 456 | 1637 | Ази |
| Малави | 31 | 472 | 706 | Африка |
| Ехэ Баабгайта | 30 | 157 | 137 | Хойто Америкэ |
| Ехэ Богоолой | 29 | 156 | 150 | Хойто Америкэ |
| Эри | 26 | 174 | 64 | Хойто Америкэ |
| Чад | 26 | 281 | 11 | Африка |
| Виннипег | 24 | 217 | 28 | Хойто Америкэ |
| Балхаш | 22 | 342 | 26 | Ази |
| Онтарио | 20 | 75 | 236 | Хойто Америкэ |
| Арал тэнгис | 18,24 | 3,5 | 54,5 | Ази |
| Ладога | 18 | 5 | 230 [6] | Европо |
| Маракайбо | 16 | 0 | 250 | Хойто Америкэ |
| Бангвеулу | 15 | 067 | 5 | Африка |
| Дунтин | 12 | 11 | 8 | Ази |
| Онега | 10 | 33 | 127 | Европо |
| Тонлесап | 10 | 12 | 14 | Ази |
| Туркана | 8,5 | 375 | 73 | Африка |
| Никарагуа | 8.4 | 32 | 70 | Хойто Америкэ |
| Титикака | 8,3 | 3812 | 304 | Урда Америкэ |
Мүн үзэхэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Зүүлтэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]
|
«Нуур» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт! |