Сансарын хүрдэ
Сансара (ᠰᠠᠨᠰᠠᠷ, самгардяар संसार, saṃsāra) — шажанай ёһоор, хүнэй шэнэ түрэлөө оложо, оло дахин түрэдэгтэ этигэдэг ябадал юм.
Сансарын хүрдэ (ᠰᠠᠨᠰᠠᠷ ᠤᠨ ᠬᠦᠷᠳᠤ) — амиды амитанай шэнэ түрэлөө оложо болохо зургаан зүйл. Зургаан зүйл хамаг амитанай гэхэ гү, али тамын амитад, бэрид, адагуусан, хүн, асуури, болон тэнгэринэрэй түрөөд үхэжэ, үхөөд түрэжэ байхань тоо томшогүй оло дахин үргэлжэлдэг туладань тэрэниие эрьелдэжэ байһан тэргын мөөрэй дүрсэтэйгөөр зурадаг. Сансарын хурдэһөө мултархын тулада хүн Будда багшын жэшээ дагаха ёһотой.[1]
Сансарын гурбан орон
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]Сансара гурбан оронһоо бүридэнэ:
- Амармаг юртэмсэдэ зургаан зүйл амитан ажамидарна
- Үнгэтэ юртэмсэдэ тэнгэри амидарна
- Үнгэгүй юртэмсэдэ бэегүй тэнгэринүүд ажамидарна
Зургаан зүйл амитан
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]- Гурбан һайн заяа (түбэдөөр འགྲོ་བ་བཟང་པོ་)
- Тэнгэриин орон (ᠲᠩᠷᠢ, самгардяар देव, түбэдөөр ལྷ་)
- Асуриин орон (ᠠᠰᠤᠷᠢ, самгардяар असुर, түбэдөөр ལྷ་མིན་)
- Хүнэй орон (ᠬᠦᠮᠦᠨ, самгардяар मानुष्य, түбэдөөр མི་)
- Гурбан муу заяа (түбэдөөр ངན་འགྲོ་)
- Адууһанай орон (ᠠᠳᠤᠭᠤᠰᠤ, самгардяар तिर्यक्, түбэдөөр དུད་འགྲོ་)
- Бирэдэй орон (ᠪᠢᠷᠢᠳ, самгардяар प्रेत, түбэдөөр ཡི་དྭགས་)
- Тамын орон (ᠲᠠᠮᠤ, самгардяар नरक, түбэдөөр དམྱལ་བ་)
Зүүлтэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]- ↑ Бабуев С.Д., Бальжинимаева Ц.Ц. (2004) Буряад зоной урданай hyyдал байдалай тайлбари толи. Улаан-Үдэ: «Бэлиг» хэблэл. 69 х.