Феминизм

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Эхэнэр ажал хаялта, Рейкьявик

Феминизм (латаар femina – эхэнэр), эхэнэрнүүд эрэ хүнтэй тэгшэ эрхые, сексизмые дабахаяа зорилдог ниигэмэй хүдэлөөн. Түрүүшынхиеэ XVIII зуун жэлдэ 1775–1783 оной Тусгаар тогтонолой түлөөхи дайнай үедэ Хойто Америкэдэ ба Франциин хубисхалай үедэ бии болоһон байна. XIX зуун жэлэй 2-хи хахад – XX зуун жэлэй эхиндэ хэдэ хэдэн улас оронуудта феминис бүлгэмүүд байгуулагдана; 1888 ондо Уласхоорондын эхэнэрнүүдэй зүблэл, 1904 ондо Эхэнэрнүүдэй һунгаха эрхын түлөөхи уласхоорондын холбоон (мүнөө үеын нэрэнь – Тэгшэ эрхэ ба уялга дэмжэгшэ эхэнэрнүүдэй уласхоорондын холбоон), 1905 ондо Бүхэорос эхэнэрнүүдэй тэгшэ эрхын холбоон байгуулагдаба. 1914–18 оной Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай үедэ феминистүүд ажаллалгаяа болижо, дайнай һүүлдэ ажаллалгые дахин эхилбэ. 1925 ондо Уласхоорондын эхэнэр байгуулгануудай нэгэдэһэн үргэлжын комитет бии болобо (1934 онһоо – Уласхоорондын эхэнэр байгуулгануудай харилсаанай комитет). 1920-ёод онуудта хэдэ хэдэн Азиин гүрэнүүдтэшье (Түрэг, Хитад гэхэ мэтэ) феменис хүдэлөөнгүүд дэлгэрбэ. 1939–45 онуудай Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай үедэ олон феминис байгуулганууд үгы боложо миин лэ 1946 оной һүүлдэ дахин бии болобо. Дайнай һүүлдэ үндэһэтэнэй феменис байгуулганууд Африкадашье бии болобо.