Фотосинтез

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Ургамалай набша

Фотосинтез (Грек: φῶς — гэрэл ба Грек: σύνθεσις — нэгэдэл) гээшэ ургамал гү,али бусад махабад, гэрэлэй энергиие (ехэбшэлэн наранай гэрэлые) химиин энерги болгон хубиргаха процесс юм. Фотосинтезээр болгоһон химиин энерги хожом тухайн махабадта тэжээл болон ашаглагдадаг. Химиин энергинь нүүрһэнтүрэгшын дабхар эһэл ба уһа хоёрһоо синтезировалһан нүүрһэн уһанай молекулэнүүдтэ (глюкозо гэхэ мэтэ) агуулагдадаг. Фотосинтезэй диилэнхи тохёолдолдо хүшэлтүрэгшэ дайбари бүтээгдэхүүн юм. Ехэнхи ургамал, ехэнхи уһанай ургамалнууд (замаг) ба цианобактеринүүд фотосинтезые ябуулна. Эдэ махабадые ниитэдэнь фотоавтотропууд гэжэ нэрлэдэг. Фотосинтез агаар мандалдахи хүшэлтүрэгшын хэмжээндэ шухала үүргэ гүйсэдхэжэ байгаад бүхыл органик нэгэдэл ба дэлхэй дээрэхи амидаралда хэрэгтэй диилэнхи энергиин эхэ һорболжо болоно.[1]

Томьёолол[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Фотосинтезэй үедэ ябагдаха химиин урбалые доорохи хилбаршуулһан тэгшэдхэлһээ хаража болоно:

6 CO2(g) + 6 H2O(l) + фотонC6H12O6(aq) + 6 O2(g) + 6 H2O(l)
нүүрһэнтүрэгшын дабхар эһэл + уһан + наранай энерги → глюкозо + хүшэлтүрэгшэ + уһа

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. (Nov 2006) «Prokaryotic photosynthesis and phototrophy illuminated». Trends in Microbiology 14 (11): 488–96. Загбар:DOI. PMID 16997562.

Холбооһон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]