Амидарал: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа
Новая страница: «thumb|right|250px| [[Амьдарлын нэгэн жишээ болсон Нярай хүүхэд ]] '''Амидарал''' бол ам…» |
Заһабариин тодорхойлон бэшэлгэ үгы |
||
| 3 мүр: | 3 мүр: | ||
Дэлхэй дээрэхи бүхы мэдэгдэжэ амидарал [[нүүрһэнтүрэгшэ|нүүрһэнтүрэгшын]] нэгэдэлнүүдэй [[хими]]ин шэнжэ шанартай һуурилдаг. Тухайлбал бүхы амиды бэе [[уураг]], [[Дезоксирибонуклеинай хүшэл|нуклеинай хүшэл]] гэхэ мэтэ ута гэнжэ молекулнуудые агуулдаг. Эсые хэлбэрижүүлэн бүридүүлэгшэ эсэй мембранын шэнжэ шанар бүридэхэд [[уһан]], уһан оршон онсогой шухала үүргэтэй. Эдэгээр амидаралай тодорхойлолтонууд бүхы [[юртэмсэ]] дээрэ байжа болохо амидаралай хубида ниитэлгын үнэн байха боломжотой бүгөөд манай дэлхэй дээрэхи амидаралай хубида эдэгээр тодорхой шэнжэнүүд ниитэлиг байдаг. |
Дэлхэй дээрэхи бүхы мэдэгдэжэ амидарал [[нүүрһэнтүрэгшэ|нүүрһэнтүрэгшын]] нэгэдэлнүүдэй [[хими]]ин шэнжэ шанартай һуурилдаг. Тухайлбал бүхы амиды бэе [[уураг]], [[Дезоксирибонуклеинай хүшэл|нуклеинай хүшэл]] гэхэ мэтэ ута гэнжэ молекулнуудые агуулдаг. Эсые хэлбэрижүүлэн бүридүүлэгшэ эсэй мембранын шэнжэ шанар бүридэхэд [[уһан]], уһан оршон онсогой шухала үүргэтэй. Эдэгээр амидаралай тодорхойлолтонууд бүхы [[юртэмсэ]] дээрэ байжа болохо амидаралай хубида ниитэлгын үнэн байха боломжотой бүгөөд манай дэлхэй дээрэхи амидаралай хубида эдэгээр тодорхой шэнжэнүүд ниитэлиг байдаг. |
||
Амиды [[махабад]] нээлтэтэй тогтолсоо юм. Нээлтэтэй тогтолсоо гэгдэхын ушарынь амиды [[махабад]] оршонтойгоо мэдээлэл, хоол тэжээлэй зүйлые һолилсон, үргэлжэ өөршэлэгдэжэ байдаг. Амиды эс бодосой һолилсоо ябуулжа, бэеын дотоодо оршоноо тодорхой удхада хадгалжа, үдэжэ үржэхэ, һэрэлдэ харюу урбал үзүүлхэ шадабаритай байдаг. |
|||
[[Байгаали]]ин шалгарлын дагуу, ута хугасаанда амидаран оршондоо дараашын үе удамаа амжалтатай даһан зохисуулжа байдаг. Нарин ниилмэл бүтэсэтэй амиды бэе олон янзын хэлбэригээр холбоо тогтоожо шададаг.<ref name=Koshland/><ref name=Chambers>{{cite encyclopedia |encyclopedia=Chambers 21st Century Dictionary |edition=online |year=1999 |title=organism}}</ref> Амидаралай олон хэлбэри дэлхэй дээрэ байха ба тэдэгээр амиды бэетэй байха ниитэлиг шэнжэ шанар дээрэнь үндэһэлэн [[ургамал]], [[амитан]], [[мөөгэ]], [[эгэл бэетэн]], [[архей]], [[нян]] гэжэ хубаажа үзэхэ ба эдэгээрынь бүгэдэ удамшалай мэдээлэл, нарин зохёон байгуулалта бүхы уһанда һуурилһан эстэй бүридэлтэй. |
|||
Одоогоор зүбхэн эхэ дэлхэй дээрэ амидаралай талаар тодорхой мэдээлэл байгаа бэлэй. Юртэмсын хаа нэгтээ байжа болохо амидаралай талаарха асуулта харюултагүй хэбээр байна. Юртэмсын өөр хэһэгтэ байха амидаралай талаар олон таамаг, түһөөлэл байха абажа баталагдаһаниинь нэгээхэншье үгы. Байжа болохо хамагай боломжотой баталгаа бол [[Мягмар (гараг)|Мягмар]] дээрэ амида нян байжа болохые харуулһан хурдаһанай баталгаа юм. |
|||
== Зүүлтэ == |
|||
{{зүүлтэ}} |
|||
{{1000 үгүүлэл}} |
{{1000 үгүүлэл}} |
||
13:12, 17 гурба һара 2014-нэй һанал
Амидарал бол амидарал хэмээн танихань орёогүй болобошье тухайлан тодорхойлход бэрхэ.[1] Амидаралай тухай шудалдаг ухааные биологи гэжэ нэрлэнэ. Зүйл бүриин амитанда амидарха дундажа хугасаа бии. Бүхы амидарал наранһаа шууд болон шууд буһаар эршэм хүсээ абана. Нарагүйгээр амидарал үргэлжэлхэгүй.
Дэлхэй дээрэхи бүхы мэдэгдэжэ амидарал нүүрһэнтүрэгшын нэгэдэлнүүдэй химиин шэнжэ шанартай һуурилдаг. Тухайлбал бүхы амиды бэе уураг, нуклеинай хүшэл гэхэ мэтэ ута гэнжэ молекулнуудые агуулдаг. Эсые хэлбэрижүүлэн бүридүүлэгшэ эсэй мембранын шэнжэ шанар бүридэхэд уһан, уһан оршон онсогой шухала үүргэтэй. Эдэгээр амидаралай тодорхойлолтонууд бүхы юртэмсэ дээрэ байжа болохо амидаралай хубида ниитэлгын үнэн байха боломжотой бүгөөд манай дэлхэй дээрэхи амидаралай хубида эдэгээр тодорхой шэнжэнүүд ниитэлиг байдаг.
Амиды махабад нээлтэтэй тогтолсоо юм. Нээлтэтэй тогтолсоо гэгдэхын ушарынь амиды махабад оршонтойгоо мэдээлэл, хоол тэжээлэй зүйлые һолилсон, үргэлжэ өөршэлэгдэжэ байдаг. Амиды эс бодосой һолилсоо ябуулжа, бэеын дотоодо оршоноо тодорхой удхада хадгалжа, үдэжэ үржэхэ, һэрэлдэ харюу урбал үзүүлхэ шадабаритай байдаг.
Байгаалиин шалгарлын дагуу, ута хугасаанда амидаран оршондоо дараашын үе удамаа амжалтатай даһан зохисуулжа байдаг. Нарин ниилмэл бүтэсэтэй амиды бэе олон янзын хэлбэригээр холбоо тогтоожо шададаг.[1][2] Амидаралай олон хэлбэри дэлхэй дээрэ байха ба тэдэгээр амиды бэетэй байха ниитэлиг шэнжэ шанар дээрэнь үндэһэлэн ургамал, амитан, мөөгэ, эгэл бэетэн, архей, нян гэжэ хубаажа үзэхэ ба эдэгээрынь бүгэдэ удамшалай мэдээлэл, нарин зохёон байгуулалта бүхы уһанда һуурилһан эстэй бүридэлтэй.
Одоогоор зүбхэн эхэ дэлхэй дээрэ амидаралай талаар тодорхой мэдээлэл байгаа бэлэй. Юртэмсын хаа нэгтээ байжа болохо амидаралай талаарха асуулта харюултагүй хэбээр байна. Юртэмсын өөр хэһэгтэ байха амидаралай талаар олон таамаг, түһөөлэл байха абажа баталагдаһаниинь нэгээхэншье үгы. Байжа болохо хамагай боломжотой баталгаа бол Мягмар дээрэ амида нян байжа болохые харуулһан хурдаһанай баталгаа юм.
Зүүлтэ
- ↑ 1,0 1,1 Koshland Jr, Daniel E. (March 22, 2002). «The Seven Pillars of Life». Science 295 (5563): 2215–2216. Загбар:DOI. PMID 11910092. Проверено 2009-05-25.
- ↑ "organism", Chambers 21st Century Dictionary (online ed.), 1999
|
«Амидарал» үгүүлэл хадаа Википедидэ заатагүй байха 1000 эгээн шухала үгүүлэлнүүдэй нэгэн юм. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо туһалалсажа хайрлыт! |