Свердловскын можо

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Оросой холбоото уласай нютаг можо
Свердловскын можо
Свердловская область
Туг Һүлдэ
Холбооной тойрог Ураалай ТХ
Эдэй засагай тойрог Ураалай ЭЗБН
Засаг захиргаанай түб Екатеринбург
Газар нютаг 194 307 км²
Хүн зон (2016) 4 330 006 хүн (5-р-р)
Нягта һиирэг 22,28 хүн/км²
Амбан сайд Евгений Куйвашев
Хуули тогтоохо хуралай
түрүүлэгшэ
Людмила Бабушкина
Сагай бүһэ MSK +2
Автомашинын дугаар 66

Оростохи {{{PAGENAME}}}

Свердловскын можоОросой холбоото уласай нютаг можо, Урда Ураалда, Ураалай холбооной тойрог болон Ураалай эдэй засагай бүһэдэ багтана. Засаг захиргаанай түб — Пермь хото.

Хойто зүгтэ Коми Улас ба Ханты-Манси автономито тойрог, баруун зүгтэ Пермиин хизаар, зүүн зүгтэ Тюмениин можо, урда зүгтэ Курганай, Челябинскын можо ба Башкортостан хилэ нэгэтэй байна.

Газар зүй[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Зүүн Европын эгээн захада байрлажа байгад, Дунда ба Хойто Ураал ба Баруун Сибириин тэгшэ газарта байрлана. Баруун захань Ураал нюрууда таарана.

Эгээн үндэр орьёлынь Хойто Ураалай Конжаковский Камень уула (1569 м) ба Денежкин Камень уула (1492 м). Дунда Ураалай ехэнхи хуби уулархаг аад, 300-500 метрын үндэртэй хадын орьёлнууд элдэб байна. Эгээн хойто сэгынь — Яныгхачечахль уула (1023,8 м).

Гол мүрэниинь Тавда ба Тура мүрэн, Чусовой, Уфа, Кама мүрэн. Эгээн томо нуурнуудынь — Пелымский Туман (32,2 км²), Вагильский Туман (31,2 км²). Эгээн томо уһанай хагалбари нуурнуудынь  — Исетское (24 км²), Таватуй (21,2 км²).[1]

Пермиин хизаар, Коми Улас, Ханты-Манси автономито тойрог, Тюмень, Курган, Челябинскын можо болон Башкортостантай хилэлдэг.

Ургамал: шэлбэһэтэ, холимог ой, хэтэ зүүн урда зүгтэ ойто хээрэ бии.

Уларил[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Тус нютаг можо үбэлдөө −15-һаа −20 °C хүрэтэр доошо ороно. Зуниинь богонихоншье һаа, жаахан бороо ерэнэ. Зундаа уларилынь 19 °C. Шииг нойтониинь — жэлдэ 500 шахуу мм.

Сагай бүһэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Свердловскын можо Екатеринбургын саг сагай бүһэдэ байрлана. UTC-һаа +5:00 шэлжэлтэтэй. Москвагай сагһаа тус сагай бүһэ +2 сагай үргэлжын шэлжэлтэтэй байгаад Оросто MSK+2 гэжэ тэмдэглэгдэнэ.

Хүн зон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Оросой Банкын 10 дүхэриг нэрлэһэн үнэ сэнэтэй зоос (2008)

Росстатай мэдэнээр, можын ажаһуугшадай тоо 4 330 006 хүн (2016). Нягта һиирэгынь — 22,28 хүн/км2 (2016), Оросой дундажа нягта һиирэгһээ (8,57) гурба дахин ехэ. Хото һуурин газарай хүн зоной тоо — 84.48 % (3658043).

2010 оной хүн зоной тоололгын дүнгөөр, Свердловскын можын үндэһэтэнэй бүридэл иимэ[2]:

Яһатан Хүн зоной тоо
Ородууд 3 684 843 (90,6 %)
Татарнууд 143 803 (3,5 %)
Украиншууд 35 563 (0,9 %)
Башкирнууд 31183 (0,8 %)
Германшууд 14 914 (0,3 %)
Бусад 4 064 769 (100,0 %)
Ниитэ 4 297 747

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  1. География и климат. Свердловская область. Министерство по физической культуре, спорту и туризму Свердловской области. the original on 2010-10-03 үдэрһөө архивлагдаһан. 2010-04-22 үдэртэ хандаһан.
  2. Всероссийская перепись населения 2010 года