Тяньцзинь

Тяньцзинь хото ᠲᠶᠠᠨᠵᠢᠨ ᠬᠣᠲᠠ
Тяньцзинь хото
Хотын үзэмжэ Хотын үзэмжэ
Хитад уласта Тяньцзинь хото Хитад уласта Тяньцзинь хото
Улас орон	БНХАУ
Хото	Тяньцзинь хото
Газар нютаг	11 943 км²
Хүн зон (тоол.)	14 425 000 хүн (2009)
Нягтарал	1 210 хүн/км²
Сагай бүһэ	Хитадай саг (НЗНС+8)
Сахим газар	tj.gov.cn (хитадаар)

Тяньцзинь (хитадаар 天津, пиньинь: Tiānjīn) — Бүгэдэ Найрамдаха Хитад Арад Уласай дүрбэн түб засагай харьяатан хотонуудай нэгэ. Тяньцзиниин хотын дэбисхэр нютаг түби газарай Хитадай гурбадахи ехэ. Хүн зониинь — 14 425 000 хүн (2009 оной мэдээсээр), дэбисхэр нютагынь 11 943 км², ДНБ — 750 тэрбум юань (2009).

Газар байрлалга

Хойто Хитадта хамаардаг Тяньцзинь Шара Хүхэ мүрэн хоёрые нэгэдүүлдэг Ехэ Хитад һубагай хойто хоолойдо Бохайн булангай утааша үргэлжэлнэ. Хойто, урда ба баруун зүгһөө Тяньцзинь Хэбэй можотой, баруун хойто зүгһөө Бээжэнгэй нютагтай хилэлдэг. Зүүн зүгтэ Тяньцзинь Бохайн буланда гарана. Баруун хойто тээшэ 96 км зайда байрладаг Бээжэн хототой үндэр хурданай түмэр замаар холбоотой байна.

Тяньцзиниин нютаг дэбисхэрнь — 11 943 км² (31-дэхи). Хотын бүһэ нютаг Хайхэ мүрэниие дахана. Тяньцзиниин боомто хотын бүһэ нютагһаа холо, Номгон далайн Бохайн булангай эрье дээрэ байрлана. Шара тэнгис ойрохон байдагшье һаа, Тяньцзин эгсэ температурын илгаатай эрид таһа (континентальна) уларилтай.

Газар нютагынь - хабтагай, хажуудань эрье хабын газартай байна.

Түүхэ

Сун уласай урда Хайхэ гол хүн зон багатай байгаа. XII зуун жэлдэ эндэ түб ба урда Хитадһаа асарагдаһан үрэ таряан болон бусад бүтээгдэхүүниие агуулдаг сан бии болобо. Юань эзэнтэ гүрэнэй үедэ Тяньцзиниин оршондо дабһанай үйлэдбэри байгуулба.

Тяньцзиниин Гулоу самхаг (Хэнгэргын самхаг)

Ниислэл хотые Нанжанһаа Бээжэн руу зөөһэниинь һууринай түргэн хүгжэлдэ хүргэбэ. Һууриниие бэхижүүлжэ 1368 ондо «тэнгэриин уламай хамгаалга» (Тяньцзиньвэй). Бүхы түб ба урда Хитадай ажаһуугшад Тяньцзинээр Бээжэндэ оробо. 7,6 метр үндэр хэрэм ба шэнээр баригдаһан дасан сүмэнүүд европынхидые гайхаба.

Ехэ һубагай захын хойто сэгтэ хотын байрлалга Манжын Цин гүрэнэй үедэ хотын хүгжэлдэ туһалба. Һубагаар тээбэрилдэг эд бараае эндэ тэргэдэ табяад ниислэл руу эльгэһэн ушар, ашаанай урадхал жэл бүри олошороо.

Хайхэ мүрэнэй һабын хубилалта ба һубагай шорой дүүргэһэниинь XIX зуун жэлдэ Тяньцзиниин эдэй засагай муугаар нүлөө үзөө. Тяньцзинь нүлөө ехэтэй түшэмэл Чжили амбанай һуудал болобо. Энэ ушар Тяньцзиниин Орос-Хитад хэрээ (1858) ба Тяньцзиниин хэлсээн (1885) мэтэ тэгшэ буса хэрээнүүд эндэ батуулһан байна.

Тяньцзиньтахи хари гүрэнэй концессинүүд, 1912 он.

Хоёрдугаар хара тамхинай дайнай үедэ Тяньцзинь англишуудай ба францишуудай бомбодогдобо. Хитадай засагай газар аргагүйгөөр харин гүрэндэ концесси үгөө. 1885 ондо хотодо Бэйянгай сэрэгэй һургуули нээгдэбэ.

XIX зуунай эсэстэ хитад хуушан хотын хажууда Европын янзын хороонууд бии болоо. Энэ хотодо националис үзэл дэлгэрүүлжэ, католикын собор сүмые ба үншэн гэр хэдэн дахин зэбсэгтэ добтолгодо оробо.

1900 ондо Ихэтуань буһалгаан дэгдэн гараһан үедэ хотодо гадаадын сэрэгүүд дахин орожо ерэбэ. Хотын хэрмэн усадхагдаба. Буһалгаанай үрэ дүндэ Тяньцзинда концессигүй интервент-гүрэнүүд концесси хүлеэн абаа, хамта дээрээ хотодо найман концессинүүд байгаа: Австри-Унгар (1901 онһоо), Итали (1901), Орос (1900), Бельги (1902), Япон (1888), Франци (1861), Ехэ Британи (1860) баГермани (1899).

1919 оной хүрэтэр тус хотодо Оросой эзэнтэ гүрэнэй шууданай албан байрлаа.

Засаг захиргаанай хубаари

Тяньцзинь түб засагай харьяатан хото 13 дүүргэдэ ба 3 сомондо хубаагдана:

Газарай зураг	#	Зэргэ	Нэрэ	Хитад	Пиньинь	Хүн зон (2010 зүүл.)	Нютаг дэбисхэр (км²)
	1	Дүүргэ	Хэпин	和平区	Hépíng qū	470 000	10
	2	Дүүргэ	Хэдун	河东区	Hédōng qū	680 000	39
	3	Дүүргэ	Хэси	河西区	Héxī qū	760 000	41
	4	Дүүргэ	Нанькай	南开区	Nánkāi qū	760 000	41
	5	Дүүргэ	Хэбэй	河北区	Héběi qū	620 000	29
	6	Дүүргэ	Хунцяо	红桥区	Hōngqiáo qū	560 000	21
	7	Биньхай шэнэ дүүргэ		滨海新区	Bīnhăi xīnqū	1 000 000	2 270
	8	Дүүргэ	Дунли	东丽区	Dōnglì qū	460 000	320
	9	Дүүргэ	Сицин	西青区	Xīqīng qū	330 000	545
	10	Дүүргэ	Цзиньнань	津南区	Jīnnán qū	380 000	401
	11	Дүүргэ	Бэйчэнь	北辰区	Běichén qū	320 000	478
	12	Дүүргэ	Уцин	武清区	Wǔqīng qū	840 000	1 570
	13	Дүүргэ	Баоди	宝坻区	Bǎodǐ qū	650 000	1 523
	14	Дүүргэ	Нинхэ	宁河区	Nínghé qu	360 000	1 414
	15	Дүүргэ	Цзинхай	静海区	Jìnghǎi qu	520 000	1 476
	16	Сомон	Цзисянь	蓟县	Jì xiàn	810 000	1 593

̪Хүн зон

2009 оной эсэсэй байдалаар, Тяньцзинь түб засагай харьяатан хотын хүн амань 14 425 000 хүн, энэ дунда хотын дэбисхэр нютагта ажаһуугшад 9,8 сая хүн байгаа. Ажаһуугшадай дунда 5,99 сая хүн хотынхид, 3,81 сая хүдөөгэйхид байгаа. Уридшалһан мэдээгээр хүн зониинь 14 сая (эдэһээ 11,5 сая хотын ажаһуугшад) хүрэтэр олошоржо болно.

Ажаһуугшадай диилэнхинь — хитадуудшье һаа, БНХАУ-ай 55 үсөөнхи угсаануудай 51 ажаһууна. Тэрэ дунда: хуэй, солонгосууд, манжанууд ба монголшууд.

Хуушан Гуаньиньхан банк

2000 оной тоосоогоор Тяньцзиниин хүн зон
Яһан	Тоо	Хуби
Хитад	9 581 775	97,29 %
Хуэй	172 357	1,75 %
Манжа	56 548	0,57 %
Монгол	11 331	0,12 %
Солонгос	11 041	0,11 %
Чжуан	4 055	0,041 %
Туцзя	3 677	0,037 %

Гадаада холбооһон

• Албан ёһоной сайт