Массачусетс

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Массачусетс Хамтын Нүхэрлэл
Commonwealth of Massachusetts
АНУ-ай можо улас
Далбаа Уласай тамга
Уряа
Ense petit placidam sub libertate quietem
Тэрэ һэлмээр эрхэ сүлөө дорохи энхые бэдэрнэ

АНУ-да Массачусетсын байра
Ниислэл Бостон
Албан ёһоной хэлэн англи
Нютаг дэбисхэр
  Ниитэ 27 336 км²
  Уһанай хуби 7 031 км² (25,7 %)
Хүн зон 6 587 536 (2011)[1]
Можо улас болоһон үдэр 1788 оной 2 һарын 8 (6-дахи)
Захиргаан
 - Амбан захирагша Деваль Патрик
 - Дэд захирагша Үгы

Массачусетсын Хамтын Нүхэрлэл (Англи: Commonwealth of Massachusetts) — Америкын Нэгэдэһэн Уласын Зүүн Хойто хэһэгэй Шинэ Английн бүһэдэ оршохо АНУ-ай нэгэн можо улас. Урда талаараа Род-Айленд, Коннектикут, баруун талаараа Нью-Йорк, хойто талаараа Вермонт, Нью-Гэмпшир можо уласуудтай хилэлдэг. 6.4 сая хүн зоной ехэнхинь Бостоной метрополиин бүһэдэ ажаһуудаг. Энэ харисангы бишыхан можо уласай зүүн хахадынь урбанизацилһан гү, али хахад урбанизацилһан бүһэ бол баруун хахадынь ехэ түлэб хүдөөгэй бүһэ юм. Массачусетсынь Шэнэ Англиин зургаан можо улас дунда эгээн олон хүн зонтой можо улас болоод хүн зоной нягташалаар АНУ-да гурбада, нэгэ хүндэ ногдохо ДНБ-ээр дүрбэдэ ородог.

Танисуулга[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Бостон

Массачусетс Америкын түүхын туршада шухала үүргэ гүйсэдхэһээр ерэһэн. Плимутынь Хойто Америкэдэхи Англиин хоёрдохи байнгын һуурин болоһон. Массачусетсын олон хотые 1620-1630-аад оной үедэ Англиин колонизаторнар байгуулба. XVIII зуунай үедэ Бостондо үймээн дэгдэһэниинь Америкын хубисхал гарахада хүргэжэ, уламаар АНУ Ехэ Британиһаа тусгаар тогтоноходо хүргэһэн тула «Эрхэ сүлөөгэй үлгы» гэгдэхэ болоһон. XIX зуунда Массачусетс богоолшолгые усадхаһан АНУ-ай анханай можо улас болоо. Тэрэ Массачусетс Америкын эрхэтэнэй дайнай урда архидалтада эсэргүү хүдэлөөн болон богоолшолгодо эсэргүү үйлэ ажаллалгын гол түб боложо байһан. 2004 ондо Массачусетс гомосексуал гэрлэлтые хуули ёһоор зүбшөөрһэн АНУ-ай түрүүшын можо улас болоо. Тус можо уласһаа олон нэрэтэй улас түрэшэд түрэн гараһанай дотор Адамсынхид болон Кеннедиинхиные дурдахада хангалтатай.

Анхандаа хүдөө ажахы болон Европотой хэхэ худалдаанһаа хамааралтай байһан Массачусетс үйлэдбэриин хубисхалай үеэр ажа үйлэдбэриин түб болон хүгжэбэ. XX зуунай эхинэй хахадта бага хүлһэтэй Урдын можо уласууд руу үйлэдбэринүүд нүүн байршаһаниинь эдэй засагые зогсонги байдалда оруулһан. Массачусетсын эдэй засаг Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай дараа эрьен һэргэжэ, 1990-ээд оной үедэ сээсглэн хүгжэжэ эхилбэ. Тус можо улас дээдэ болбосорол, анагааха ухаан, үндэр технологёор дэлхэйдэ түрүүлдэг бэлэй.

Газарзүйн байра[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Хүршэ засаг захиргаанай нэгэжэ
Баруун-хойто:
Вермонт
Хойто:
Нью-Гэмпшир
Зүүн-хойто:
Нью-Гэмпшир
Баруун:
Нью-Йорк
Зүүн:
Атлантын далай
Баруун-урда
Нью-Йорк
Урда:
Коннектикут
Зүүн-урда:
Род-Айленд

Зүүлтэ[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Ном зохёол[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

Тойм ба судалгаа[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  • Brown, Richard D. and Jack Tager. Massachusetts: A Concise History (2002)
  • Hall, Donald. ed. The Encyclopedia of New England (2005)
  • Works Progress Administration. Guide to Massachusetts (1939)

Хоёрдогч сурвалж[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

  • Abrams, Richard M. Conservatism in a Progressive Era: Massachusetts Politics, 1900-1912 (1964)
  • Adams, James Truslow. Revolutionary New England, 1691-1776 (1923)
  • Adams, James Truslow. New England in the Republic, 1776-1850 (1926)
  • Andrews, Charles M. The Fathers of New England: A Chronicle of the Puritan Commonwealths (1919), short survey
  • Conforti, Joseph A. Imagining New England: Explorations of Regional Identity from the Pilgrims to the Mid-Twentieth Century (2001)
  • Cumbler, John T. Reasonable Use: The People, the Environment, and the State, New England, 1790-1930 (1930), environmental history
  • Fischer, David Hackett. Paul Revere's Ride (1994), 1775 in depth
  • Green, James R., William F. Hartford, and Tom Juravich. Commonwealth of Toil: Chapters in the History of Massachusetts Workers and Their Unions (1996)
  • Huthmacher, J. Joseph. Massachusetts People and Politics, 1919-1933 (1958)
  • Labaree, Benjamin Woods. Colonial Massachusetts: A History (1979)
  • Morison, Samuel Eliot. The Maritime History of Massachusetts, 1783-1860 (1921)
  • Peirce, Neal R. The New England States: People, Politics, and Power in the Six New England States (1976), 1960-75 era
  • Porter, Susan L. Women of the Commonwealth: Work, Family, and Social Change in Nineteenth-Century Massachusetts (1996)
  • Sletcher, Michael. New England (2004).
  • Starkey, Marion L. The Devil in Massachusetts (1949), Salem witches
  • Tager, Jack, and John W. Ifkovic, eds. Massachusetts in the Gilded Age: Selected Essays (1985), ethnic groups
  • Zimmerman, Joseph F. The New England Town Meeting: Democracy in Action (1999)

Холбооһон[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]

АНУ-ай засаг захиргаанай хуубари
Можо уласууд Айдахо | Айова | Алабама | Аляска | Аризона | Арканзас | Баруун Вирджини | Вайоминг | Вашингтон | Вермонт | Вирджини | Висконсин | Гавай | Делавэр | Джорджи | Иллинойс | Индиана | Калифорни | Канзас | Кентукки | Колорадо | Коннектикут | Луизиана | Массачусетс | Миннесота | Миссисипи | Миссури | Мичиган | Монтана | Мэн | Мэриленд | Небраска | Невада | Нью-Гэмпшир | Нью-Джерси | Нью-Йорк | Нью-Мексико | Огайо | Оклахома | Орегон | Пенсильвани | Род-Айленд | Теннесси | Техас | Урда Дакота | Урда Каролина | Флорида | Хойто Дакота | Хойто Каролина | Юта
Холбооной тойрог Вашингтон (Колумби тойрог)
Арал нютаг дэбисхэрнүүд Америкын Самоа | АНУ-ай Виргиниин аралнууд | Гуам | Пуэрто-Рико | Хойто Марианай аралнууд
Бишыхан аралнууд Бахо-Нуэво* | Бейкэр арал | Уэйк арал | Джарвис арал | Джонстон атолл | Кингмен шүрэн арал | Мидуэй атолл | Навасса арал | Пальмира атолл | Серранилла арал | Хаулэнд арал