Перейти к содержанию

Техас

Сүлөөтэ Нэбтэрхы Толи — Википеэдиһээ
Техас можо улас
State of Texas
АНУ-ай можо улас
Далбаа Уласай тамга
Уряа
Friendship
Найрамдал

АНУ-да Техасай байра
Ниислэл Остин[1]
Албан ёһоной хэлэн үгы байна (де-факто англи)
Нютаг дэбисхэр
  Ниитэ 696 241 км²
  Уһанай хуби 17 406 км² (2,5 %)
Хүн зон Increase 26 956 958 (2014)[2]
Можо улас болоһон үдэр 1845 оной 12 һарын 29 (28-дахи)
Захиргаан
 - Амбан захирагша Грег Эбботт
 - Дэд захирагша Дэн Патрик
Томо хотонууд болон замуудые харуулһан Техасай газарай зураг.

Техас (англи: Texas) — Америкын Нэгэдэһэн Уласай Түб Урда хэһэгтэ оршодог АНУ-ай можо улас болоод Үншэн одоной можо улас гэжэ нэрэтэй. Ниислэлынь Остин хото. Техас нютаг дэбисхэр, хүн зоноороо АНУ-ай можо уласууд дундаа хоёрто ородог. Ниитэ 696,241 км2 нютаг дэбисхэртэй, 23.9 сая хүн зонтой. можо уласай эгээн томо хотонь Хьюстон. Даллас-Форт Вөрт-Арлингтон Техасын эгээн томо метрополитан бүһэ болоод АНУ-да дүрбэдэ ородог.

Дурна зүгһөө баруун зүгтэ аялхада Техасай газар ороной байдал Гүн Урдаһаа Баруун Урдын сүл болон аажуухан хубирха болоод нараһан ойһоо эхилээд сарсан заримдаг ой, тала нютаг, тэгһэнээ эсэстэнь Биг Бэндын сүл гаража ерэнэ. Техасай энэ үргэн уудам тала нютагһаа «Техаста юм бүхэн томо байдаг» гэһэн хэлэсэ үгэ гаража ерэһэн.[3] Удаан хугасаанда Америкын үхэрэй ажахын түб боложо ерэһэн түүхээрээ Техас дэлхэйн ехэхэн хэһэгтэ ковбойн дүрэ түрэхөөр танигдадаг бэлэй.

Техас түүхэ, соёлой хубида Америкын Урдын ойро холбоотой. Гэхыдээ Испани, Мексикын харьяанда байһан түүхэтэй тула Техасые Баруун Урдын можо улас гэжэ ангилжа баһа болоно. Оршон һуугшадынь эдэ ангилалые хүлеэн зүбшөөрхын зэргэсээ олон хүн тусгаар Техасай онсо сарай бүһын шошгонуудһаа дээгүүр табигдаха ёһотой гэжэ үзэдэг.

Испани Техасые эзэмшэһэн түрүүшын Европын улас болоһон. Дараань 1836 ондо тусгаар тогтониһон Бүгэдэ Найрамдаха Техас Улас байгуулагдаха хүрэтэр тус газар нютаг Мексикын бүрилдэхүүндэ бэлэй. 1845 ондо тус улас АНУ-ай 28-дахи можо улас болоод нэгэдэжэ оробо. Техас иимэ АНУ-да нэгэдэһэниинь 1846 ондо Мексика-Америкын дайн дэгдэхэдэ хүргэһэн үйлэ ябадалай нэгэ байһан болоод уламаар Америкын эрхэтэнэй дайн дэгдэхэдэ хүрэһэн юм.

1900-аад оной үедэ тус можо уласта газарай тоһон элирһэнээр эдэй засагынь огсом ехэдхэһэн ажа. Тэрэнһээ хойшо Техасай эдэй засаг олон һалбари шэглэлээр хүгжэһэн. Техас үндэр технологи, био анагааха ухаанай шудалга, дээдэ болбосоролой томохон бааза һуури болон хүгжэһөөр байгаа бэлэй. Техас можо уласай ниитэ бүтээгдэхүүнөөр АНУ-да хоёрдохидо ородог.

Можо уласай засагай газар
АНУ-ай засагай газар
Бусад
АНУ-ай засаг захиргаанай хуубари
Можо уласууд Айдахо | Айова | Алабама | Аляска | Аризона | Арканзас | Баруун Вирджини | Вайоминг | Вашингтон | Вермонт | Вирджини | Висконсин | Гавай | Делавэр | Джорджи | Иллинойс | Индиана | Калифорни | Канзас | Кентукки | Колорадо | Коннектикут | Луизиана | Массачусетс | Миннесота | Миссисипи | Миссури | Мичиган | Монтана | Мэн | Мэриленд | Небраска | Невада | Нью-Гэмпшир | Нью-Джерси | Нью-Йорк | Нью-Мексико | Огайо | Оклахома | Орегон | Пенсильвани | Род-Айленд | Теннесси | Техас | Урда Дакота | Урда Каролина | Флорида | Хойто Дакота | Хойто Каролина | Юта
Холбооной тойрог Вашингтон (Колумби тойрог)
Арал нютаг дэбисхэрнүүд Америкын Самоа | АНУ-ай Виргиниин аралнууд | Гуам | Пуэрто-Рико | Хойто Марианай аралнууд
Бишыхан аралнууд Бахо-Нуэво* | Бейкэр арал | Уэйк арал | Джарвис арал | Джонстон атолл | Кингмен шүрэн арал | Мидуэй атолл | Навасса арал | Пальмира атолл | Серранилла арал | Хаулэнд арал